Aleksandro İpsilanti
| Aleksandro İpsilanti Tümgeneral | |
|---|---|
 İpsilanti Kutsal Birlik üniformasını giyerken | |
| Doğum | Αλέξανδρος Υψηλάντης (Yunanca) Alexandru Ipsilanti (Rumence) Александр Константинович Ипсиланти (Rusça) 12 Aralık 1792 Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde İstanbul, Türkiye) |
| Ölüm | 31 Ocak 1828 (35 yaşında) Viyana, Avusturya İmparatorluğu |
| Defin yeri | Atina |
| Bağlılığı | |
| Hizmet yılları | 1805-1821 |
| Rütbesi | Tümgeneral |
| Çatışma/savaşları | Napolyon Savaşları |
| Ödülleri |   |
| Ailesi | |
| Babası | Konstatinos İpsilanti |
| Annesi | Elisabeta İpsilanti |
| Kardeşleri | Dimitrios İpsilanti Nikolaos İpsilanti Yeoryos İpsilanti Grigorios İpsilanti Katerina İpsilanti Maria İpsilanti |
| Aile adı | İpsilanti Ailesi |
| İmza | |
 | |
Aleksandro İpsilanti (Yunanca: Αλέξανδρος Υψηλάντης Aleksandros İpsilantis, 1792-1828) Fenerli Rum İpsilanti ailesi'nin üyesi Yunan bir komutan ve Yunanistan'ın ulusal kahramanıdır. 1725-1805 yılları arasında yaşamış olan aynı isimli dedesiyle karıştırılmamalıdır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Aleksandro İpsilanti 1792 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Boğdan beyi Konstantin İpsilanti idi. Babası 1805 yılında Osmanlı Devleti tarafından görevden alınınca Rusya'nın başkenti Sankt-Peterburg'a kaçtı ve Aleksandro'yu da beraberinde götürdü. Çarlık Rusya'sının ordusunda görev alan Aleksandro İpsilanti Rusya'yı Napolyon Bonapart'ın ordularına karşı savundu. 1817 yılında Rus ordusunda binbaşı rütbesine yükseldi.
Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasındaki rolü
[değiştir | kaynağı değiştir]Aleksandro İpsilanti 1820 yılında Balkanların Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını savunan Filiki Eterya derneğinin başkanlığına seçildi. 1821 yılında Aleksandro İpsilanti'nin başkanlığındaki Filiki Eterya Eflak'ta Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Rumen asıllı Todor Vladimiresku ile iş birliği yaptı. Ancak Osmanlı Devleti ayaklanmayı bastırdığında Vladimirescu ile İpsilanti arasında anlaşmazlık çıktı. Vladimiresku Filiki Eterya tarafından işkenceyle öldürüldü. Aleksandro İpsilanti'nin komutasındaki Filiki Eterya orduları 19 Haziran 1821 tarihinde Dragaşani kasabası yakınlarında Osmanlı ordusu tarafından yenilerek dağıtıldı. Aleksandro İpsilanti kardeşi Nikola'yla birlikte kaçarak Avusturya'ya sığındı. Ancak Avusturya Aleksandro İpsilanti'nin topraklarında Osmanlı Devleti'ne karşı çalışmasına izin vermedi. 7 yıl göz hapsinde yaşadıktan sonra Rus çarı I. Nikolay'ın ısrarı üzerine serbest bırakılarak Viyana'ya gitmesine izin verildi. 31 Ocak 1828 tarihinde yokluk içinde öldü ve Viyana'da gömüldü. 136 yıl sonra 1964 yılında mezarı Atina'ya taşındı. Günümüzde Aleksandro İpsilanti Yunanistan'ın bağımsızlığına yaptığı katkılardan dolayı Yunanlar tarafından bir ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir.
Yan bilgiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aleksandr Puşkin tarafından 1831 yılında Biyelkin Hikâyeleri adlı kitabı içerisinde yayınlanmış atış adlı öykünün sonunda öykünün ana karakteri Aleksandros İpsilanti'nin önderliğinde başlatılan bir isyanda vurulup ölmüştür.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Aleksandr Puşkin, Tüm Öykü ve Romanlar (Çevirmen: Ataol Behramoğlu) (İstanbul 1990), S. 79
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
