Şahtere otu
| Şahtere otu | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_Fumaria_officinalis_-_Habit.jpg) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Fumaria officinalis | |||||||||||||||
Şahtere otu bilimsel adıyla fumaria officinalis, Papaveraceae familyasına ait çiçekli bir bitki türüdür. Batı ve Orta Avrupa'da çok sık rastlanan Fumaria cinsine bağlıdır.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yıllık otsu bitki olan fumaria officinalis'in dalları hafif yayvan diklikte, dalları yaklaşık 10-50 cm (3,9-19,7 in) uzunluğundadır. Yaprakları ince ve yeşildir.[1] Pembemsi çiçekleri kuzey yarım kürede nisan ve ekim ayları[2] arasında veya Birleşik Krallık civarında mayısla eylül arasında belirmeye başlar.[1] Bitkinin her dalında genellikle 20 ila 60 arasında çiçek bulunur.[3] Meyvesindeki akinde bir adet tohum bulunur.[3] İçeriğinde alkoloid, tuz ve tanen bulunur, ayrıca fumarik asit kaynağıdır.
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu Fumaria türü ilk olarak 1753'te İsveçli botanikçi Carl Linnaeus tarafından "Species Plantarum" adlı eserinin 700. sayfasında resmen tanımlanmıştır.[4]
Bilinen 2 alt türü vardır:
- Fumaria officinalis subsp. cilicica (Hausskn.) Lidén
- Fumaria officinalis subsp. wirtgenii (Koch) Arcang.[5]
Dağılım ve yaşam alanı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ilıman bölgelerde Kuzey Afrika, Avrupa ve Batı Asya'nın bazı bölgelerine özgüdür.[6]
Alan
[değiştir | kaynağı değiştir]Görüldüğü bazı bölgeler şunlardır:
Kuzey Afrika; Cezayir, Mısır, Libya, Fas ve Tunus. Batı Asya'da; Kıbrıs, Irak, İsrail, Lübnan, Suriye ve Türkiye. Doğu Avrupa'da; Belarus, Estonya, Litvanya ve Ukrayna. Orta Avrupa'da; Avusturya, Belçika, Almanya, Macaristan, Hollanda, Polonya, Slovakya ve İsviçre. Kuzey Avrupa'da; Danimarka, İrlanda, Norveç, İsveç ve Birleşik Krallık. Güneydoğu Avrupa'da; Arnavutluk, İtalya, Montenegro, Bosna Hersek, Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Romanya ve Slovenya. Ayrıca Güneybatı Avrupa'da Fransa, Portekiz ve İspanya'da da görülebilir.[7]
Kimyasal bileşenler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bitki, protopin ve allocryptopin olmak üzere izoquinolin alkaloidleri içerir. Hem protopin hem de allocryptopin, insan hepatosit hücrelerinde CYP1A1 ve CYP1A2 mRNA seviyelerini artırmıştır. Bu araştırmaya göre, protopin ve/veya allocryptopin içeren ürünlerin kullanımı, CYP1A enzimlerinin uyarılması açısından güvenli kabul edilebilir.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Reader's Digest Field Guide to the Wild Flowers of Britain. Reader's Digest. 1981. s. 37. ISBN 9780276002175.
- ^ Fitter, Richard; Fitter, Alastair; Blamey, Marjorie (1974). The Wild Flowers of Britain and Northern Europe. Londra: Collins. s. 78. ISBN 0-00-219057-5.
- ^ a b Murphy, R.J. (2009). Fumitories of Britain and Ireland. BSBI Handbbok No. 12. Londra: Botanical Society of Britain and Ireland. ISBN 9780901158406.
- ^ ""Papaveraceae Fumaria officinalis L."". ipni.org. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2024.
- ^ ""Fumaria officinalis L. is an accepted name"". theplantlist.org. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2024.
- ^ ""Taxon: Fumaria officinalis L."". ars-grin.gov. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2024.
- ^ "Taxon: Fumaria officinalis L". ars-grin.gov. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2017.
- ^ Vrba, Jiri; Vrublova, Eva; Modriansky, Martin; Ulrichova, Jitka (Haziran 2011). "Protopine and allocryptopine increase mRNA levels of cytochromes P450 1A in human hepatocytes and HepG2 cells independently of AhR". Toxicology Letters (İngilizce). 203 (2): 135-141. doi:10.1016/j.toxlet.2011.03.015. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2024.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
