For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for İtalya Yahudileri.

İtalya Yahudileri

        
Yahudi düğünü, Marco Marcuola, Venedik, 1780 civarı

İtalya Yahudileri (veya İtalki, İtalkim) genel anlamda İtalya'da yaşayan Yahudilere daha özele inildiğinde ise Roma İmparatorluğu'ndan bu yana bölgede varlığını sürdüren Sefarad ve Aşkenaz olmayan Yahudilere denir.

İtalya'daki Yahudiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya Yahudileri tarihsel açıdan 4 kola ayrılırlar.

  1. İtalkim denen, kendilerine has ayin sistemi olan, Roma İmparatorluğu'ndan bu yana İtalya'da yaşayan Yahudiler.
  2. Sefaradlar, yani 15. yüzyılda İspanya ve Portekiz'den kovulan Yahudiler.
  3. Genellikle ülkenin kuzeyinde yaşayan Aşkenazlar.
  4. İtalya'nın Asti, Fossano ve Moncalvo şehirlerinde yaşayan, Orta Çağ'da Fransa'dan kovulmuş Yahudiler.

Bu cemaatler birbirlerinden bağımsız olarak yaşamış ve cemaatin türüne göre kendi İtalyan Sinagog'u, İspanyol Sinagog'u veya Alman Sinagog'unu kurmuştur. Bugün ise bu sinagoglar her tür Yahudi'ye açıktır.

Yukarıda bahsedilen tarihsel bölünmenin yanı sıra modern çağda yeni cemaatler katılmıştır.

Ana madde: İtalya'nın Yahudi tarihi (İtalya'nın Yahudi tarihi)

MÖ 2. yüzyıldan kalma mezar taşlarında ve yazıtlarda Yahudiler'in varlığıyla ilgili bilgiler bulunur. Güney İtalya'da yaşayan bu Yahudiler Yunanca konuşurlardı. Adolescenti gibi bazı İtalyan ailelerin 70 yılında Titus tarafından Yahudiye'den kovulup bugünün İtalya'sına sürüldüğü düşünülür. Orta Çağ'ın başlarında Bari ve Otranto'da büyük Yahudi cemaatleri bulunmaktaydı. Önemli bir halaha çalışması olan Shibbole ha-Leket yine bu dönemde ortaya çıkmıştır. Yahudilerin Napoli Krallığı'ndan 1533 yılında kovulmasıyla bölgedeki Yahudi nüfusu ağırlıklı olarak Roma'ya ve kuzeye kaydı.

En ünlü İtalyan Yahudilerinden bir tanesi 1707 ile 1746 yıllarında yaşamış, bugün bile dinî ve ahlaki çalışmaları kullanılan haham Moshe Chaim Luzzatto'dur.

Bugün sayıları 50.000'i geçmeyen İtalyan Yahudileri 1904 ile 1914 yılları arasında Filistin toprakları'na göç etmiştir. Kudüs'te bir İtalyan sinagogu ve kültür merkezi bulunur. Ayrıca İstanbul'da da 1800'lerde inşa edilmiş (1931'de yıkılıp tekrar inşa edilmiş) bir İtalyan Sinagogu bulunur.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
İtalya Yahudileri
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?