For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Himpapawid.

Himpapawid

Iminumungkahi na ang artikulo ay hatiin sa mga artikulo na pinamagatang atmosperaat himpapawid, na matutunghayan sa pahina ng paglilinaw. (Pag-usapan)
Ang manipis na atmospera ng Marso
Ang mga patong ng atmospera ng Daigdig

Ang atmospero, atmospera, o panganorin ay ang "kapisanan ng mga hangin at ng sari-saring mga singaw ng panahon na nakaliligid sa sangdaigdig hanggang sa sanggayong lawak".[1] Tinatawag din itong himpapawid, agay-ay, alangaang, o kahanginan dahil ito ang hangin na bumabalot sa daigdig.[2] Nagmula ang salitang atmospera sa wikang Griyego na binubuo ng mga salitang ἀτμός - atmos, "singaw"[3] at σφαῖρα - sphaira, "bilog" o "timbulog"[4]). Isang sapin ng mga gas o mga singaw (mga hangin) ang atmospera na maaaring pumaligid sa isang katawang materyal na may sapat na masa[5] sa pamamagitan ng grabidad ng katawang iyon, at napapanatili sa loob ng matagal na panahon kapag mataas ang grabidad at mababa ang temperatura ng atmospera. May ilang mga planeta ang pangunahing naglalaman lamang ng sari-saring mga gas o singaw, subalit tanging ang kanilang panlabas na sapin o patong (balot) lamang ang tinatawag na atmospera nila (tingnan ang mga higanteng gas).

Nilalarawan ng katagang atmosperang istelar o atmosperang pambituin ang panlabas na rehiyon ng isang bituin, at karaniwang nagsasama ng bahaging nagsisimula sa malabo o malamlam na potospero papalabas. Maaaring bumuo ng mga molekulang kumpuwesto ang mga bituing may mababang temperatura sa kanilang panlabas na atmospera. Ang atmospera ng daigdig ay naglalaman ng oksihenong ginagamit ng karamihan sa mga organismo para sa respirasyon o paghinga, at ng karbong dioksidong ginagamit naman ng mga halaman, mga lumot, at mga siyanobakterya para sa potosintesis. Pinupruteksyunan din ng atmospera ng daigdig ang mga organismong may buhay mula sa mga kapinsalaang henetikong dulot ng radyasong ultrabiyoleta mula sa sinag ng araw. Ang pangkasalukuyang komposisyon ng atmospera ng daigdig ay isang produkto ng bilyun-bilyong mga taong pagbabagong biyokimikal ng paleoatmospera ng mga organismong nabubuhay.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Blake, Matthew (2008). "Atmosphere, panganorin, atmospera". Tagalog English Dictionary-English Tagalog Dictionary. Bansa.org.((cite ensiklopedya)): CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. Gaboy, Luciano L. Atmosphere, atmospera - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
  3. ἀτμός, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, nasa Perseus Digital Library
  4. σφαῖρα, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, nasa Perseus Digital Library
  5. Ontario Science Centre website
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Himpapawid
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?