เกร็ดตำนานที่จารมิจบ แห่งนูเมนอร์ และมิดเดิ้ลเอิร์ธ
ภาพปกของ เกร็ดตำนานที่จารมิจบ วาดโดย เท็ด แนสมิธ
บรรณาธิการ	คริสโตเฟอร์ โทลคีน
ผู้ประพันธ์	เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน
ผู้วาดภาพประกอบ	คริสโตเฟอร์ โทลคีน (แผนที่)
ศิลปินปก	เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน
ประเทศ	สหราชอาณาจักร
ภาษา	อังกฤษ
หัวเรื่อง	ปกรณัมชุดมิดเดิลเอิร์ธ
ประเภท	จินตนิมิต
สำนักพิมพ์	จอร์จ อัลเลนแอนด์อันวิน
วันที่พิมพ์	ค.ศ. 1980
ชนิดสื่อ	หนังสือ (ปกแข็งและปกอ่อน)
ISBN	9780048231796
เรื่องก่อนหน้า	ตำนานแห่งซิลมาริล
เรื่องถัดไป	เดอะเลตเทอร์ออฟ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน

เกร็ดตำนานที่จารมิจบ แห่งนูเมนอร์ และมิดเดิ้ลเอิร์ธ (อังกฤษ: Unfinished Tales of Númenor and Middle-earth) เป็นหนังสือที่รวบรวมงานประพันธ์ของ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน เกี่ยวกับจักรวาลอาร์ดาและมิดเดิลเอิร์ธ ที่เขาเขียนไว้ยังไม่จบและยังไม่ได้ตีพิมพ์ เรียบเรียงขึ้นโดยบุตรชายคนที่สามของโทลคีน คือ คริสโตเฟอร์ โทลคีน ตีพิมพ์ออกวางจำหน่ายในปี พ.ศ. 2523 (ค.ศ. 1980)

หนังสือเล่มนี้ไม่ใช่นวนิยาย ที่ต่อเนื่องเป็นเรื่องเดียวตลอดเล่ม เนื่องจากเป็นการรวบรวมงานเขียนชิ้นต่างๆ ของโทลคีนที่เขียนเอาไว้ตรงโน้นบ้าง ตรงนี้บ้าง ไม่ปะติดปะต่อกัน เนื้อหาหลายส่วนยังมีความขัดแย้งกันอยู่บ้างเนื่องจากยังไม่ได้แก้ไขเป็นบทสรุปสุดท้าย คริสโตเฟอร์ โทลคีน ได้รวบรวมส่วนที่เกี่ยวข้องกันมาไว้ด้วยกัน และแสดงหมายเหตุ หรือข้อสังเกตส่วนตัวเกี่ยวกับงานเขียนเหล่านั้น โดยพยายามเรียบเรียงให้ได้เนื้อหาที่ใกล้เคียงกับข้อสรุปสุดท้ายของโทลคีนให้มากที่สุด

สิ่งที่น่าสนใจในหนังสือเล่มนี้ คือรายละเอียดปลีกย่อยจำนวนมาก ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการตั้งชื่อตัวละคร หรือชื่อสถานที่ต่างๆ บนมิดเดิลเอิร์ธ ซึ่งโทลคีนใส่ใจพิถีพิถันเป็นพิเศษ ทั้งในแง่ของความหมาย และความเป็นมา ถึงแก่ลงมือประพันธ์ประวัติศาสตร์ของชื่อสถานที่บางแห่ง ทำให้มีความสมจริงสมจังเป็นอย่างยิ่ง ข้อมูลในหนังสือ Unfinished Tales สามารถให้รายละเอียดเพิ่มเติมแก่ตัวละคร เหตุการณ์ หรือสถานที่บางแห่งที่ถูกกล่าวถึงเพียงย่อๆ ใน เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ รวมถึงความเป็นมาของแกนดัล์ฟ และเหล่าพ่อมด (อิสตาริ) และเรื่องราวโดยละเอียดในการที่แหวนเอกสูญหายไปจากการรับรู้ของผู้คนบนมิดเดิลเอิร์ธในตอนต้นของยุคที่สาม นอกจากนี้ ยังมีรายละเอียดของเหตุการณ์ในยุคที่สอง โดยเฉพาะเรื่องราวของเกาะนูเมนอร์ ซึ่งไม่ใคร่ถูกกล่าวถึงมากนักทั้งใน เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ และ ซิลมาริลลิออน

แม้ว่าหนังสือเล่มนี้จะตีพิมพ์ออกมาหลังจากโทลคีนถึงแก่กรรมไปแล้วหลายปี แต่ก็ยังได้รับการตอบรับจากผู้อ่านอย่างดียิ่ง ทำให้คริสโตเฟอร์ โทลคีน มีกำลังใจที่จะเรียบเรียงงานชิ้นอื่นๆ ของบิดาออกมาอีก เกิดเป็นหนังสือชุด ประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ จำนวน 12 เล่ม

ภาคหนึ่ง: ยุคที่หนึ่ง

• "ว่าด้วยทูออร์ และการมาถึงกอนโดลิน"
• "นาร์น อิ คีน ฮูริน (ตำนานบุตรแห่งฮูริน)"

ภาคสอง: ยุคที่สอง

• "คำพรรณนาว่าด้วยลักษณะของเกาะนูเมนอร์"
• "ตำนานของอัลดาริออนและเอเรนดิส : ชายานาวิก"
• "สายวงศ์แห่งเอลรอส : กษัตริย์แห่งนูเมนอร์"
• "เรื่องของกาลาเดรียลกับเคเลบอร์น"

ภาคสาม : ยุคที่สาม

• "เหตุวิบัติแห่งทุ่งแกลดเดน"
• "เรื่องของคิริออนกับเอออร์ล และสัมพันธไมตรีระหว่างกอนดอร์กับโรฮัน"
• "ยุทธการแห่งเอเรบอร์"
• "การตามล่าแหวนเอก"
• "การสัประยุทธ์แห่งฟอร์ดไอเซน"

ภาคสี่

• "ชาวดรูเอไดน์"
• "อิสตาริ"
• "พาลันเทียร์"