จักรกลสนทนา^[1] (อังกฤษ: chatbot, เดิมเรียกว่า chatterbot)^[2] คือแอปพลิเคชันซอฟต์แวร์หรือส่วนต่อประสานเว็บที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อเลียนแบบการสนทนาของมนุษย์ผ่านการโต้ตอบทางข้อความหรือทางเสียง^[3][4][5] โดยทั่วไปแล้วจักรกลสนทนาสมัยใหม่จะอยู่ในสถานะออนไลน์และใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์ช่วยสร้างที่สามารถต่อบทสนทนากับผู้ใช้รายหนึ่ง ๆ เป็นภาษาธรรมชาติและจำลองพฤติกรรมของมนุษย์ในฐานะคู่สนทนา เทคโนโลยีดังกล่าวมักใช้ประโยชน์จากแง่มุมต่าง ๆ ของการเรียนรู้เชิงลึกและการประมวลภาษาธรรมชาติ แต่จักรกลสนทนาแบบเรียบง่ายนั้นมีมานานหลายทศวรรษแล้ว

ณ พ.ศ. 2565 เขตข้อมูลนี้ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางเนื่องจากความนิยมของแชตจีพีที (ใช้จีพีที-3 หรือจีพีที-4)^[6] ซึ่งโอเพนเอไอเปิดตัวใน พ.ศ. 2565^[7] ตามมาด้วยตัวเลือกอื่น เช่น บิงแชตของไมโครซอฟท์ (ใช้จีพีที-4 ของโอเพนเอไอ) และบาร์ดของกูเกิล^[8] ตัวอย่างดังกล่าวสะท้อนถึงแนวโน้มในปัจจุบันของการสร้างผลิตภัณฑ์ที่ใช้ตัวแบบภาษาขนาดใหญ่พื้นฐานซึ่งได้รับการปรับละเอียดให้เข้ากับภารกิจหรือวัตถุประสงค์ที่ระบุไว้ (เช่น การจำลองการสนทนาของมนุษย์ในกรณีของจักรกลสนทนา) จักรกลสนทนายังอาจได้รับการออกแบบหรือปรับแต่งเพิ่มเติมเพื่อให้สามารถจัดการกับสถานการณ์เฉพาะเจาะจงหรือแวดวงเนื้อหาเฉพาะทางได้แม่นยำยิ่งขึ้น^[9]

สาขาหลักที่มีการใช้งานจักรกลสนทนามายาวนานคือการบริการและการสนับสนุนลูกค้า เช่น ผู้ช่วยเสมือนประเภทต่าง ๆ เป็นต้น^[10] บริษัทในอุตสาหกรรมต่าง ๆ ได้เริ่มใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์เชิงกำเนิดรุ่นล่าสุดเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาขั้นสูงในสาขาดังกล่าว^[9]