สารขยายหลอดลม
สารขยายหลอดลม หรือ ยาขยายหลอดลม (อังกฤษ: Bronchodilator) เป็นสารที่ช่วยขยายหลอดลมและหลอดลมฝอย ช่วยลดอาการหายใจติดขัด และทำให้มีอากาศหมุนเวียนไปสู่ปอดมากขึ้น สารขยายหลอดลมอาจเกิดขึ้นเองโดยกลไกของร่างกาย หรือรับประทานเป็นยาเข้าไปตามการควบคุมของแพทย์ก็ได้ สารขยายหลอดลมนี้มีประโยชน์อย่างมากต่อผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้น รวมทั้งโรคหืด ตลอดจนโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
ประเภทของยาขยายหลอดลม
[แก้]ยาขยายหลอดลม สามารถจำแนกออกเป็นสามประเภทตามใบสั่งยาได้ คือ
- เบต้าอะโกนิสท์ (β-agonists) มีทั้งกลุ่มออกฤทธิ์ระยะสั้นและระยะยาว นอกจากนี้ยังมีผลช่วยให้มดลูกคลายตัวและช่วยให้กล้ามเนื้อขยายตัว เพิ่มการสลายตัวของไขมันที่สะสมในร่างกาย[1] สารขยายหลอดลมในกลุ่มเบต้าอะโกนิสท์มีชื่อเรียกอีกอย่างว่าสารเร่งเนื้อแดง
- แอนติโชไลเนอร์จิกส์ (Anticholinergics) อยู่ในกลุ่มออกฤทธิ์ระยะสั้น โดยจะไประงับการทำงานของสารสื่อประสาท[2] และอาจจะให้เกิดอาการปากแห้ง และตามัว
- ธีโอฟิลลีน (Theophylline) อยู่ในกลุ่มออกฤทธิ์ระยะยาว นอกจากนี้ยังมีผลไปกระตุ้นให้เกิดการขับปัสสาวะ กระตุ้นการทำงานของสมองและหัวใจ ทำให้กรดหลั่งในกระเพาะอาหารอีกด้วย[3]
กลุ่มของสารขยายหลอดลม
[แก้]สารขยายหลอดลมส่งมารถจำแนกออกเป็นสองกลุ่ม คือออกฤทธิ์ระยะสั้น กับออกฤทธิ์ระยะยาว ทั้งนี้ ยาระยะสั้นใช้เพื่อบรรเทาอาการเฉพาะหน้า ส่วนยาระยะยาวใช้เพื่อป้องกันการเกิดอาการ
|
กลุ่มออกฤทธิ์ระยะสั้น:
|
กลุ่มออกฤทธิ์ระยะยาว:
|
อ้างอิง
[แก้]
- ↑ เอกสารความรู้ด้านอาหารปลอดภัย เรื่อง สารเร่งเนื้อแดง เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภัทรพล สำเร็จดี. สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดพิจิตร
- ↑ มาทำความเข้าใจกับยกลุ่ม Anticholinergics กันดีใหม มานิตย์ วัชร์ชัยนันท์.
- ↑ ทีโอฟิลลีน (Theophylline) เก็บถาวร 2019-05-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน อภัย ราษฎรวิจิตร.
| ทางเดินอาหาร/ เมแทบอลิซึม (A) | กรดกระเพาะ (ยาลดกรด, สารต้านตัวรับ H2 , ยายับยั้งการหลั่งกรด) • ยาแก้อาเจียน • ยาระบาย • ยาแก้ท้องร่วง • ยาลดความอ้วน • ยาต้านเบาหวาน • วิตามิน • เกลือแร่ |
|---|---|
| เลือดและอวัยวะ สร้างเลือด (B) | สารต้านลิ่มเลือด (สารกันเลือดเป็นลิ่ม , สารต้านเกล็ดเลือด , สารสลายลิ่มเลือด) • ยาต้านการตกเลือด (สารก่อลิ่มเลือด , ยาต้านการสลายลิ่มเลือด) |
| ระบบหัวใจ และหลอดเลือด (C) | ยารักษาโรคหัวใจ/ยาแก้อาการปวดเค้นหัวใจ (คาร์ดิแอคไกลโคไซด์ , ยาต้านภาวะหัวใจเสียจังหวะ , ยากระตุ้นหัวใจ) • ยาลดความดัน • ยาขับปัสสาวะ • สารขยายหลอดเลือด • เบต้า บล็อกเกอร์ • แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ • ระบบเรนิน-แองจิโอเทนซิน (เอซีอีอินฮิบิเตอร์ , แองกิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล๊อคเกอร์ , เรนินอินฮิบิเตอร์) • ยาลดไขมันในเส้นเลือด (สแตติน , ไฟเบรต , ไบล์แอซิดซีเควสแตรนต์) |
| ผิวหนัง (D) | สารทำให้นุ่มและชุ่มชื้น • สารก่อแผลเป็น • ยาแก้คัน • ยารักษาโรคสะเก็ดเงิน • สิ่งแต่งแผล |
| ระบบสืบพันธุ์ (G) | ยาคุมกำเนิด • ยากระตุ้นภาวะเจริญพันธุ์ • SERMs • ฮอร์โมนเพศ |
| ระบบต่อมไร้ท่อ (H) | ฮอร์โมนไฮโปทาลามัสและต่อมใต้สมอง • คอร์ติโคสเตอรอยด์ (กลูโคคอร์ติคอยด์ , มิเนอรัลโลคอร์ติคอยด์) • ฮอร์โมนเพศ • ไทรอยด์ฮอร์โมน/ยาต้านไทรอยด์ |
| การติดเชื้อและ การติดเชื้อปรสิต (J, P, QI) | ยาปฏิชีวนะ • สารต้านแบคทีเรีย • ยาต้านเชื้อไมโคแบคทีเรีย (ยาต้านวัณโรค , ยารักษาโรคเรื้อน) • ยาต้านไวรัส• วัคซีน • ยาต้านปรสิต (ยาฆ่าโพรโตซัว , ยาฆ่าหนอนพยาธิ) |
| มะเร็ง (L01-L02) | สารต้านมะเร็ง (แอนติเมแทบอไลต์ , สารอัลคิเลต , สปินเดิลพอยซัน , สารต้านเนื้องอก , โทโปไอโซเมอเรสอินฮิบิเตอร์) |
| โรคทางระบบ ภูมิคุ้มกัน (L03-L04) | สารปรับระบบภูมิคุ้มกัน (สารกระตุ้นภูมิคุ้มกัน , สารกดภูมิคุ้มกัน) |
| กล้ามเนื้อ กระดูก และข้อต่อ (M) | แอนาบอลิกสเตอรอยด์ • ยาแก้อักเสบ (เอ็นเซด) • ยารักษาโรคข้ออักเสบรูมาทอยด์• คอร์ติโคสเตอรอยด์ • ยาคลายกล้ามเนื้อ • บิสฟอสโฟเนต |
| สมองและระบบประสาท (N) | ยาระงับความรู้สึก (ยาสลบ , ยาชาเฉพาะที่) • ยาระงับปวด • ยาต้านไมเกรน • ยากันชัก • ยาควบคุมอารมณ์ • ยาต้านโรคพาร์กินสัน ไซโคเลปติก (ยาคลายกังวล , ยารักษาโรคจิต , ยานอนหลับ/ยาระงับประสาท) • ไซโคอนาเลปติก (ยาแก้ซึมเศร้า , สารกระตุ้น) |
| ระบบทางเดินหายใจ (R) | ยาแก้คัดจมูก • ยาขยายหลอดลม • ยาแก้ไอ • H1 แอนตาโกนิสต์ (สารต้านฮิสตามีน) |
| อวัยวะรับความรู้สึก (S) | จักษุวิทยา • โสตวิทยา |
| อื่น ๆ (V) | ยาแก้พิษ • สารเพิ่มความชัดภาพ • เภสัชรังสี • สิ่งแต่งแผล |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
