บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

เส้นทางสายเกลือเก่า (อังกฤษ: Old Salt Route, เยอรมัน: Alte Salzstraße) เป็นเส้นทางการค้าของยุคกลางทางตอนเหนือของเยอรมนีที่ใช้ในการขนส่งเกลือและสินค้าอื่น ๆ

เกลือเป็นสินค้าที่มีค่าสูงในยุคกลางซึ่งทำให้บางครั้งก็เรียกกันว่า “ทองขาว” เกลือที่ขนส่งบนเส้นทางสายนี้ส่วนใหญ่มาจากเหมืองใกล้ลือเนอบวร์ค (Lüneburg) ซึ่งเมืองทางเหนือตอนกลางของเยอรมนี จากนั้นก็ขนส่งไปยังลือเบค ซึ่งเป็นเมืองท่าสำคัญของเยอรมนีบนฝั่งทะเลบอลติก^[1]

นักประวัติศาสตร์ยอมรับกันว่าเส้นทางสายเกลือเก่าเป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางการค้าที่ยาวกว่า ที่ใช้เป็นเส้นทางสำคัญในการเชื่อมระหว่างทางตอนเหนือและใต้ของเยอรมนี จากเอกสารที่เก่าที่สุดสนับสนุนหลักฐานที่ว่าลือเนอบวร์คมีบทบาทในการขนส่งเกลือมาตั้งแต่ ค.ศ. 956 ในเอกสารฉบับนั้นสมเด็จพระจักรพรรดิออตโตที่ 1 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์พระราชทานสิทธิให้สำนักสงฆ์เซนต์มิเคลลิส (St. Michaelis Monastery) ให้เก็บค่าธรรมเนียมจากการทำเกลือได้ แม้จะในเวลานั้นความมั่งคั่งของเมืองส่วนใหญ่ก็มาจากรายได้จากเกลือที่พบในบริเวณนั้น^[2] เส้นทางสายเกลือเก่ารุ่งเรืองที่สุดระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึง คริสต์ศตวรรษที่ 16^[1]

เส้นทางการค้าสายนี้เริ่มตั้งแต่ลือเนอบวร์คไปสิ้นสุดที่ลือเบค จากเมืองท่าลือเบคเกลือส่วนใหญ่ก็ถูกส่งต่อไปยังเมืองต่าง ๆ บนฝั่งทะเลบอลติกที่รวมทั้งฟาลสเตอร์โบ (Falsterbo) ที่เป็นที่ตั้งของตลาดสแกนเนีย (Scania Market) หรือตลาดเฮอร์ริง ที่ใช้เกลือในการทำผลิตผลต่าง ๆ จากปลาเฮอร์ริง ซึ่งเป็นสินค้าสำคัญของยุคกลาง และในการถนอมอาหารอื่น ๆ การค้าขายเกลือเป็นปัจจัยอันสำคัญของความมีอำนาจของลือเบคและสันนิบาตฮันเซียติก^[3]

การขนส่งเกลือทำโดยการใช้เกวียนที่ลากด้วยม้าจากลือเนอบวร์คข้ามแม่น้ำเอลเบที่อาร์ตเล็นบวร์ก (Artlenburg) จากที่นั่นก็ผ่านทางเมิลเลน (Mölln) ไปยังลือเบค ผิวถนนส่วนใหญ่เป็นเพียงทางเดินหรือทางเกวียนที่ไม่มีผิวที่ได้รับการปราบหรือปูด้วยวัสดุที่แข็ง เป็นเพียงถนนที่เป็นทรายและเป็นโคลนเมื่อฝนตกหนัก ทางผ่านทุ่ง ป่า และหมู่บ้านเล็ก ๆ ซึ่งทำให้การขนส่งเป็นไปอย่างลำบากยากเข็ญ นอกจากนั้นก็ยังเป็นถนนที่อันตรายจากโจรผู้ร้าย เพราะสิ่งที่ขนส่งเป็นของที่มีค่า การขนส่งแต่ละครั้งทำได้เพียงจำนวนจำกัดซึ่งทำให้กลายเป็นสินค้าที่มีค่า^[1][4]

ในปี ค.ศ. 1398 เมื่อมีการเปิดใช้คลองชเต็คนิทซ์ (Stecknitz Canal) ซึ่งเป็นคลองในบรรดาคลองขุดแรกของยุโรป การขนส่งเกลือก็ทำได้ง่ายขึ้นและเป็นจำนวนมากขึ้น ซึ่งสามารถทำให้ตอบสนองความต้องการของตลาดที่เพิ่มขึ้นได้มากยิ่งขึ้น^[4] ตัวอย่างเช่นในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ลือเนอบวร์คส่งเกลือประมาณ 19,000 ตันต่อปีไปยังลือเบค แต่ไม่ว่าจะขนทางบกหรือทางน้ำการขนส่งก็ยังใช้เวลาราวยี่สิบวันจึงจะถึงที่หมาย^[1]

ในสมัยปัจจุบันการท่องเที่ยวตามเส้นทางสายเกลือเก่าเป็นการท่องเที่ยวที่ได้รับทั้งประสบการณ์ทางธรรมชาติและวัฒนธรรม ที่นักท่องเที่ยวอาจจะทำได้โดยการเดินเท้า หรือ การขี่จักรยาน และบางส่วนอาจจะทำโดยเรือ ระหว่างทางก็มีเมืองที่น่าสนใจและมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่รวมทั้งลือเนอบวร์ค เมิลเลน ลือเบค^[1]

• เส้นทางการค้า
• เกลือ