เทศบาลตำบลเมืองพาน
เทศบาลตำบล
ทต.เมืองพาน
พิกัด: 19°32′52.1″N 99°44′45.0″E / 19.547806°N 99.745833°E / 19.547806; 99.745833
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	เชียงราย
อำเภอ	พาน
จัดตั้ง	• 17 กันยายน 2498 (สุขาภิบาลเมืองพาน)  • 25 พฤษภาคม 2542 (ทต.เมืองพาน)
การปกครอง
• นายกเทศมนตรี	วชิร ดวงแสงทอง
พื้นที่
• ทั้งหมด	2.386 ตร.กม. (0.921 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2562)[1]
• ทั้งหมด	6,603 คน
• ความหนาแน่น	2,767.39 คน/ตร.กม. (7,167.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัส อปท.	05570501
ที่อยู่ สำนักงาน	2222 หมู่ 1 ถนนพหลโยธิน ตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย 57120
โทรศัพท์	053-721-471
โทรสาร	053-721-471
เว็บไซต์	https://www.phan.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เทศบาลตำบลเมืองพาน เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแห่งหนึ่งในตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย อยู่ห่างจากอำเภอเมืองจังหวัดเชียงรายประมาณ 45 กิโลเมตร ห่างจากที่ว่าการอำเภอพานประมาณ 1.4 กิโลเมตร

เทศบาลตำบลเมืองพาน แรกเริ่มก่อตั้งตามประกาศกระทรวงลงวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2498 โดยจัดตั้งท้องถิ่นซึ่งเป็นที่ว่าการอำเภอพาน ตำบลเมืองพาน อำเภอพาน ขึ้นเป็น สุขาภิบาลเมืองพาน^[2] อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 17 กันยายน ปีเดียวกัน โดยครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางส่วนของตำบลเมืองพาน

ชุมชนบริเวณสุขาภิบาลเมืองพานนั้น มีความเจริญอย่างรวดเร็วเป็นอย่างมาก กระทรวงมหาดไทยจึงให้ใช้พระราชกฤษฎีกา ให้ใช้พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 บังคับในเขตสุขาภิบาลเมืองพาน^[3] เนื่องจากมีการขยายตัวทั้งในด้านการก่อสร้างอาคารและการผังเมือง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2528 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 26 กรกฎาคม ปีเดียวกัน

ต่อมาในปี พ.ศ. 2542 ได้มีพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะสุขาภิบาลทั่วประเทศเป็นเทศบาลตำบล ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 9 ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542 มีผลใช้บังคับ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2542 สุขาภิบาลเมืองพาน จึงเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นเทศบาลตำบลเมืองพาน^[4] นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ซึ่งตามหลักการและเหตุผลการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ ก็เพื่อให้สอดคล้องกับบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 และเป็นการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

เทศบาลตำบลเมืองพาน มีลักษณะพื้นที่ยาวขนานไปกับถนนพหลโยธิน ความยาวด้านทิศเหนือจดทิศใต้ 2.80 กิโลเมตร ความยาวด้านทิศตะวันออกจดทิศตะวันตก ยาว 1.25 กิโลเมตร เป็นที่ราบลุ่ม มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะ มีลำน้ำแม่ส้านไหลผ่านเข้ามาในเขตเทศบาล ในอดีตเป็นพื้นที่การเกษตรปลูกข้าวและพืชผักผลไม้ แต่ปัจจุบันพื้นที่การเกษตรกรรมได้ลดจำนวนลงเนื่องจากมีถนนพหลโยธินเป็นเส้นทางคมนาคม และขนส่งที่สะดวกทำให้ประชาชนหันมาประกอบอาชีพค้าขายและรับจ้างมากขึ้น

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้านดอยดอนตัน และบ้านใหม่จอมแว่ ขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
• ทิศใต้ ติดต่อกับ บ้านป่ากว๋าวเหนือ ขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ บ้านเด่น และบ้านทุ่ง ขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ บ้านหนองบัว ขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย

เทศบาลตำบลเมืองพาน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย จัดตั้งตามพระราชบัญญัติลักษณะการปกครองส่วนท้องที่ พ.ศ. 2497 ได้แก่

• หมู่ที่ 1 บ้านเด่น ตำบลเมืองพาน (บางส่วน)
• หมู่ที่ 2 บ้านดอยดอนตัน ตำบลเมืองพาน (บางส่วน)
• หมู่ที่ 8 บ้านทุ่ง ตำบลเมืองพาน (บางส่วน)
• หมู่ที่ 12 บ้านเก่า ตำบลเมืองพาน
• หมู่ที่ 16 บ้านฮ่องหลง ตำบลเมืองพาน
• หมู่ที่ 17 บ้านป่ากว๋าวใต้ ตำบลเมืองพาน (บางส่วน)

เทศบาลตำบลเมืองพาน มีจำนวนประชากรทั้งหมด 6,603 คน โดยแยกได้ดังนี้

ด ค ก องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับล่างในจังหวัดเชียงราย
เทศบาลนคร	เชียงราย
เทศบาลตำบล	ครึ่ง งี้ว จันจว้า เจดีย์หลวง เชียงเคี่ยน ดงมะดะ ดอนศิลา ดอยลาน ดอยฮาง ท่าข้าม ท่าข้าวเปลือก ท่าสาย ท่าสุด นางแล บ้านแซว บ้านดู่ บ้านต้า บ้านปล้อง บ้านเหล่า บุญเรือง ป่าก่อดำ ป่างิ้ว ป่าแงะ ป่าซาง ป่าแดด ป่าตาล ป่าอ้อดอนชัย พญาเม็งราย ม่วงยาย เม็งราย เมืองชุม เมืองพาน แม่ขะจาน แม่คำ แม่เงิน แม่จัน แม่ยาว แม่ไร่ แม่ลาว แม่สรวย แม่สาย แม่สายมิตรภาพ ไม้ยา ยางฮอม โยนก โรงข้าง เวียง (อำเภอเชียงของ) เวียง (อำเภอเชียงแสน) เวียงกาหลง เวียงชัย เวียงเชียงของ เวียงเชียงแสน เวียงเทิง เวียงป่าเป้า เวียงพางคำ เวียงสรวย เวียงเหนือ ศรีดอนชัย ศรีโพธิ์เงิน สถาน สันทราย (อำเภอเมืองเชียงราย) สันทราย (อำเภอแม่จัน) สันทรายงาม สันมะค่า สันมะเค็ด สายน้ำคำ สิริเวียงชัย หงาว หล่ายงาว ห้วยไคร้ ห้วยซ้อ ห้วยสัก
องค์การบริหาร ส่วนตำบล	เกาะช้าง จอมสวรรค์ จอมหมอกแก้ว เจดีย์หลวง เจริญเมือง โชคชัย ดงมหาวัน ดอยงาม ตับเต่า ต้า ตาดควัน ทรายขาว ท่าก๊อ ทานตะวัน ทุ่งก่อ เทอดไทย ธารทอง บัวสลี บ้านด้าย บ้านโป่ง ปงน้อย ปล้อง ปอ ป่าก่อดำ ป่าซาง ป่าแดด ป่าตึง ป่าสัก ป่าหุ่ง โป่งงาม โป่งผา โป่งแพร่ ผางาม ม่วงคำ เมืองพาน แม่กรณ์ แม่ข้าวต้ม แม่จัน แม่เจดีย์ แม่เจดีย์ใหม่ แม่ต๋ำ แม่เปา แม่พริก แม่ฟ้าหลวง แม่เย็น แม่ลอย แม่สลองนอก แม่สลองใน แม่อ้อ รอบเวียง ริมกก ริมโขง วาวี เวียง (อำเภอเทิง) เวียง (อำเภอเวียงป่าเป้า) เวียงห้าว ศรีค้ำ ศรีดอนไชย ศรีดอนมูล ศรีถ้อย ศรีเมืองชุม สันกลาง สันติสุข สันทราย สันสลี หนองป่าก่อ หนองแรด ห้วยไคร้ ห้วยชมภู หัวง้ม