ศุกร์ทมิฬ
เป็นส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติอิสลาม
สถานที่	เตหะราน ประเทศอิหร่าน
วันที่	8 กันยายน ค.ศ. 1978 (GMT+3.30)
ตาย	64 คน [1] หรือ 94 คน (เจ้าหน้าที่ความมั่นคง 30 คน และผู้ประท้วง 64 คน)[2] หรือไมเกินละร้อยคน (88 คน[3][4][5][6][7][8])
เจ็บ	205 คน[7]
ผู้ก่อเหตุ	กองทัพจักรพรรดิอิหร่าน โกลอมแอลี โอเวย์ซี ผู้ว่าราชการในเตหะราน

ศุกร์ทมิฬ (เปอร์เซีย: جمعه سیاه, อักษรโรมัน: Jom'e-ye Siyāh, Black Friday) เป็นชื่อของเหตุการณ์ในวันที่ 8 กันยายน ค.ศ. 1978 (พ.ศ. 2521) (17 แชฮ์รีแวร์ 1357 ตามปฏิทินของอิหร่าน) ในประเทศอิหร่าน^[9] ซึ่งประชาชน 64 คนหรือไม่น้อยกว่าร้อย^[10][11] ถูกฆ่าและถูกสังหารอย่างโหดร้ายทารุณและมีผู้บาดเจ็บกว่า 205 คนโดยทหารของกองทัพรัฐบาลอิหร่าน (Imperial Iranian Army) ในจัตุรัสจาเลห์ (เปอร์เซีย: میدان ژاله, อักษรโรมัน: Meydān-e Jāleh) ในกรุงเตหะราน^[12][13][14] ซึ่งตามข้อมูลนักประวัติศาสตร์ทางทหารสเปนเซอร์ ซี. ทักเกอร์ซึ่งมีกล่าวว่าประชาชน 64 คนถูกสังหารอย่างโหดเหี้ยมซึ่งมีผู้ประท้วง 64 คนและเจ้าหน้าความมั่นคง 30 คนถูกสังหารเช่นกันการเสียชีวิตของประชาชนถูกอธิบายว่าเป็นเหตุการณ์สำคัญของการปฏิวัติอิสลามที่ยุติความหวังและการประนีประนอมใดๆ ทั้งสิ้นของระบอบการปกครองของพระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี^[15]

1. ↑ Foltz, Richard (2016). Iran in World History. Oxford University Press. p. 108.
2. ↑ Tucker, Spencer C. (2017). The Roots and Consequences of Civil Wars and Revolutions: Conflicts that Changed World History. ABC-CLIO. p. 439.
3. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Baghi
4. ↑ Shakman Hurd, Elizabeth (2009). The Politics of Secularism in International Relations (ภาษาอังกฤษ). Princeton University Press. ISBN 978-1400828012.
5. ↑ Berg-Sørensen, Anders (2016). Contesting Secularism: Comparative Perspectives (ภาษาอังกฤษ). Routledge. ISBN 9781317160243.
6. ↑ Thiessen, Mark (2008). An Island of Stability: The Islamic Revolution of Iran and the Dutch Opinion (ภาษาอังกฤษ). Sidestone Press. ISBN 9789088900198.
7. ↑ ^{7.0 7.1} "Emad Baghi :: English". emadbaghi.com. สืบค้นเมื่อ 2018-09-08.
8. ↑ Andrew Scott Cooper,The Fall of Heaven: The Pahlavis and the Final Days of Imperial Iran Hardcover – 19 July 2016 ISBN 0805098976
9. ↑ Ervand Abrahamian (1983). Iran between two revolutions. Internet Archive. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-10134-7.
10. ↑ https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2019/01/24/the-iranian-revolution-a-timeline-of-events/
11. ↑ "Timeline of the Iranian revolution". Reuters (ภาษาอังกฤษ). 2019-02-11. สืบค้นเมื่อ 2022-08-09.
12. ↑ Bashiriyeh, Hossein (2012-04-27). The State and Revolution in Iran (RLE Iran D) (ภาษาอังกฤษ). Taylor & Francis. ISBN 978-1-136-82089-2.
13. ↑ Fischer, Michael M. J. (2003-07-15). Iran: From Religious Dispute to Revolution (ภาษาอังกฤษ). Univ of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-18473-5.
14. ↑ NEWS, TOJO. "8 กันยายน 2521 วันศุกร์ทมิฬของอิหร่าน เมื่อผู้ชุมนุมประท้วงถูกกราดยิงโดยทหารของกองทัพ | TOJO NEWS". LINE TODAY.
15. ↑ Abrahamian, Ervand, History of Modern Iran, Cambridge University Press, 2008, p. 160–1