วิราฏบรรพ (อักษรโรมัน: Virata Parva) แปลว่า "บรรพแห่งท้าววิราฏ" เป็นหนังสือบรรพที่ 4 ของ มหาภารตะ^[1] ซึ่งในเรื่องนี้ประกอบด้วย 4 บรรพย่อย รวมทั้งสิ้น 72 ตอน^[2][3][4][5] เป็นเนื้อหาต่อเนื่องมาจาก วนบรรพ เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับช่วงที่เหล่าปาณฑพพำนักในราชสำนักของท้าววิราฏในปีที่ 13 แห่งการเนรเทศ บรรพนี้มีเนื้อหาต่อเนื่องมาจาก วนบรรพ ส่วนบรรพต่อไปจากนี้คือ อุทโยคบรรพ

ในบรรพใหญ่นี้มี 4 บรรพย่อย รวมทั้งสิ้น 72 ตอน^[2][3] ดังนี้

1. ปาณฑพประเวศบรรพ (ตอนที่ 1 - 13)^[3]
2. กิชกะวาตบรรพ (ตอนที่ 14 - 24)^[6]
3. โกหรานะบรรพ (ตอนที่ 25 - 69)^[3][7]
4. ไววหิกะบรรพ (ตอนที่ 70 - 72)^[6]

บรรพนี้กล่าวถึงเหตุการณ์เรื่องการลี้ภัยในป่าเป็นเวลาสิบสองปีของพี่น้องปาณฑพ ในที่สุดก็ครบกำหนด แต่ว่าตามเงื่อนไขที่ตกลงกันไว้ พวกปาณฑพจะต้องซ่อนตัวไม่ให้ใครจำได้อีกเป็นเวลาสิบสองเดือนถึงจะถือว่าทำครบถ้วนตามสัญญา

พวกปาณฑพเดินทางออกจากป่ามุ่งไปยังแคว้นมัสยะ แต่ก่อนจะถึงแคว้นมัสยะ ทั้งหมดได้เก็บซ่อนอาวุธไว้ในสุสานนอกเมือง และเข้าไปในแคว้นมัสยะเพื่อทำงานในราชสำนักของท้าววิราฎ โดยยุธิษฐิระทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาของท้าววิราฎ ภีมะเป็นคนทำครัว อรชุนเป็นครูสอนเต้นระบำ ส่วนนกุลไปเป็นคนเลี้ยงม้า ในขณะที่สหเทพเป็นคนเลี้ยงวัว สำหรับพระนางเทราปตีไปเป็นนางกำนัลให้กับพระมเหสีของท้าววิราฎ

ในระหว่างที่อยู่ในราชสำนักเกิดเรื่องสำคัญเรื่องหนึ่ง เมื่อน้องชายของพระมเหสีท้าววิราฎมาล่วงเกินพระนางเทราปตี เดือดร้อนถึงภีมะซึ่งเป็นนักมวยปล้ำต้องเข้ามาช่วยสังหารน้องชายของพระมเหสีท้าววิราฎจนตายไป แต่ถึงกระนั้น การปลอมตัวของพวกปาณฑพในราชสำนักแคว้นมัสยะก็ยังไม่เป็นที่รู้กัน จนกระทั่งเกิดสงครามระหว่างแคว้นมัสยะกับแคว้นกุรุ พวกพี่น้องปาณฑพได้เข้าร่วมรบทำสงครามจนมีชัยชนะต่อกองทัพจากแคว้นตรีครรตะและแคว้นกุรุ ซึ่งมีทุรโยธน์พี่ชายคนโตของพี่น้องเการพนำทัพมาด้วยตนเอง เหตุการณ์นี้เป็นเหตุให้พวกปาณฑพต้องเปิดเผยตัวเอง เพราะเข้าร่วมทำสงคราม และบังเอิญว่าเกิดขึ้นในช่วงเกือบจะสิ้นปีที่สิบสามอันเป็นปีสุดท้ายของการซ่อนตัวอย่างยาวนาน ทำให้เกิดปมประเด็นปัญหาว่าได้ทำตามสัญญาครบถ้วนหรือเปล่า^{[ต้องการอ้างอิง]}

การเปิดเผยตัวของพวกปาณฑพ ก็ทำให้ท้าววิราฎยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้คบหากับพวกปาณฑพ เพราะนอกเหนือจากมีส่วนร่วมช่วยรบจนสามารถป้องกันจากการโจมตีของข้าศึกได้ ถึงขนาดยกลูกสาวคือ เจ้าหญิงอุตตระ ให้แต่งงานกับเจ้าชายอภิมันยุซึ่งเป็นลูกชายของอรชุนด้วย^{[ต้องการอ้างอิง]}

• Translation by Kisari Mohan Ganguli.
• Virata Parva, Translation in English, by Manmatha Nath Dutt
• Le Mahabharata, Translation in French, by H. Fauche (Paris, 1868)
• Virata Parva in Sanskrit by Vyasadeva and commentary by Nilakantha (Editor: Kinjawadekar, 1929)

ด ค ก มหาภารตะ ของ กฤษณะ ไทฺวปายนะ วยาส
บรรพทั้ง 18	อาทิบรรพ สภาบรรพ วนบรรพ วิราฏบรรพ อุทโยคบรรพ ภีษมบรรพ โทรณบรรพ กรรณบรรพ ศัลยบรรพ เสาปติกบรรพ สตรีบรรพ ศานติบรรพ อนุศาสนบรรพ อัศวเมธิกบรรพ อาศรมวาสิกบรรพ เมาสลบรรพ มหาปรัสถานิกบรรพ สวรรคโรหณบรรพ หริวงศ์
แคว้นกุรุ	ท้าวศานตนุ พระแม่คงคา ท้าวภีษมะ สัตยวดี จิตรางคทะ วิจิตรวีรยะ เจ้าหญิงอัมพิกา เจ้าหญิงอัมพาลิกา เจ้าหญิงอัมพา ท้าววิทูร ท้าวธฤตราษฎร์ พระนางคานธารี ศกุนิ เจ้าหญิงสุภัทรา ท้าวปาณฑุ พระนางกุนตี พระนางมาทรี ยุธิษฐิระ ภีมะ อรชุน นกุล สหเทพ ทุรโยธน์ ทุหศาสัน ยุยุตสุ นางทุหศาลา พระนางเทราปที นางหิฑิมพี ฆโฎตกัจ Ahilawati นางอุตตรา นางนาคอุลูปี นางจิตรางคทา
ตัวละครอื่น ๆ	กรรณะ โทรณาจารย์ วยาส อภิมันยุ พระกฤษณะ สาตยกี ธฤษฏะทยุมัน สัญชัยสารถี อิราวัต พภรุวาหนะ ปรีกษีต ท้าววิราฎ กิจกะ กฤปาจารย์ อัศวัตถามา เอกลัพย์ กฤตวรมา ชราสันธ์ มายาสูร ฤๅษีทุรวาส ชนะเมนชัย ชัยทรัถ พระพลราม ท้าวทรุปัท หิฑิมพะ ท้าวศัลยะ อธิราธาสารถี ศิขัณทิน ปรศุราม
ข้อมูลอื่น ๆ	ปาณฑพ เการพ หัสตินาปุระ อินทรปรัสถ์ อาณาจักรในอินเดียโบราณ สงครามทุ่งกุรุเกษตร ภควัทคีตา อัสตระ
หมวดหมู่