วัดพญาวัด
ที่ตั้ง	ตำบลดู่ใต้ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
พระประธาน	พระเจ้าฝนแสนห่า
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดพญาวัด เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลดู่ใต้ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน

วัดพญาวัด ไม่มีประวัติการสร้างที่แน่ชัด แต่จากการเปรียบเทียบศิลปกรรมเจดีย์วัดพญาวัดและการขุดค้นทางโบราณคดีบริเวณวัดพญา เจดีย์วัดพญาวัดน่าจะสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 21 อีกข้อสันนิษฐาน คือ พื้นที่ของวัดอยู่ภายในเขต เวียงวัดพญาวัด เป็นเวียงโบราณริมแม่น้ำน่านที่คงสร้างขึ้นก่อนการสร้างเมืองน่าน (พ.ศ. 1911) โดยย้ายเมืองมาจากบริเวณภูเวียงแช่แห้ง (บริเวณวัดพระธาตุแช่แห้งในปัจจุบัน) มาสร้างเมืองใหม่ ณ ริมฝั้งแม่น้ำน่านทางทิศตะวันตก จึงคาดว่า วัดพญาวัดคงสร้างพร้อมกันกับเวียงพญาวัด ยังปรากฏในเอกสารประวัติศาสตร์บางฉบับ เช่น พงศาวดารล้านนาและพงศาวดารเมืองน่าน เป็นต้น^[1]

พระธาตุวัดพญาวัดซึ่งมีรูปแบบเป็นเจดีย์ที่พบเฉพาะศิลปะล้านนาระยะแรก สันนิษฐานว่าจำลองแบบมาจากเจดีย์วัดกู่กุด^[2] เป็นเจดีย์ทรงซุ้มสี่เหลี่ยมซ้อนกัน 5 ชั้น แต่ละชั้นประดิษฐานพระพุทธรูปยืนที่ได้รับอิทธิพลจากศิลปะสุโขทัย ต่อมาได้รับการบูรณะอีกครั้งในสมัยพระเจ้าติโลกราช โดยได้สร้างยอดซุ้มก่ออิฐวงโค้งขึ้นอันเป็นศิลปะแบบเชียงใหม่ อุโบสถประดิษฐาน พระเจ้าฝนแสนห่า หรือ พระเจ้าสายฝน ที่ชาวเมืองน่านอัญเชิญมาในคราวที่ต้องการทำพิธีแห่ขอฝน รวมทั้งธรรมาสน์แกะสลักฝีมือช่างสกุลน่านที่มีความเก่าแก่ที่สุดที่เคยค้นพบ โดยสันนิษฐานว่าสร้างในสมัยเจ้าอัตถวรปัญโญในช่วงครึ่งแรกของพุทธศตวรรษที่ 24^[3] และมีโขงพระเจ้า ซึ่งอยู่ภายในวิหาร

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ วัดพญาวัด