ยาต้านรีโทรไวรัส
ยาต้านรีโทรไวรัส (อังกฤษ: Antiretroviral drugs) คือยาต้านไวรัสประเภทหนึ่ง ใช้สำหรับรักษาการติดเชื้อรีโทรไวรัส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มไวรัสเอชไอวี โดยอาศัยการรักษาร่วมโดยยาสามถึงสีชนิด โดยรู้จักว่าเป็นการักษารีโทรไวรัสที่มีประสิทธิภาพสูง (อังกฤษ: Highly Active Antiretroviral Therapy: HAART) ในหลายสถาบันสุขภาพทั่วโลกต่างแนะนำให้ใช้การรักษาด้วยยาต้านรีโทรไวรัสสำหรับผู้ป่วยโรคเอดส์ทุกคน ทั้งนี้ผู้ป่วยจำเป็นต้องบริหารยานี้อย่างเคร่งครัด เพื่อลดความรุนแรงจากอาการอันไม่พึงประสงค์ของยาและป้องกันการดื้อยา ลายองค์กรมีความพยายามให้ผู้ป่วยได้มีส่วนร่วมกับแผนการรักษาใทางเลือกต่างๆ และแนะนำให้วิเคราะห์ความเสียงและประโยชน์จาการบริหารยาเพื่อลดปริมาณไวรัสในกระแสเลือด (อังกฤษ: Viral Load)[1]
ซิโดวูดีน (อังกฤษ: Zidovudine) เป็นยาต้านรีโทรไวรัสชนิดแรกที่ได้รับการรับรองให้ใช้โดยคณะกรรมการอาหารและยา ของประเทศสหรัฐอเมริกาในปี ค.ศ. 1987[2] และได้มีการพัฒนายาขนานใหม่เรื่อยมาจนแบ่งได้หลายกลุ่มในปัจจุบัน
ประวัติ
[แก้]ชนิด
[แก้]- ชนิดยับยั้งการนำเข้า (Entry inhibitors) หรือการรวมกัน (fusion inhibitors) โดยไปรบกวนการจับของเชื้อเอชไอวีวัน (HIV-1) กับ host cell โดยการขัดขวางเป้าหมาย มียาที่สำคัญในกลุ่มนี้คือ มาราไวรอค (Maraviroc) และเอ็นฟูเวอร์ไทด์ (Enfuvirtide)
- แอนตาโกนิสต์ของตัวรับซีซีอาร์ไฟฟ์ (CCR5 receptor antagonists) เป็นยาต้านรีโทรไวรัสตัวแรกที่ไม่ได้มีเป้าหมายที่ไวรัสโดยตรง โดยการจับกับตัวรับซีซีอาร์ไฟฟ์ (CCR5 receptor) บนผิวของทีเซลล์และขัดชวางการจับของไวรัสต่อเซลล์ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเชื้อเอชไอวีจะใช้ตัวรับซีซีอาร์ไฟฟ์ในการยึดเกาะเข้าจับกับทีเซลล์ ดังนั้นหากไวรัสไม่สามารถยึดเกาะได้ก็จะยังผลมาด้วยการไม่สามารถนำเข้าเซลล์ตลอดจนการรีพลิเคชันได้
- การยับยั้งเอนไซมม์นิวคลิโอไซด์รีเวิร์สทรานส์คริปเทส (Nucleoside reverse transcriptase inhibitors: NRTI) และยับยั้งนิวคลิโอไทด์ริเสิร์สทรานส์ตนิปเทส (Neucleotide Reverse transciptase inhibitors: NtRTI)
[3] Two additional inhibitors under investigation are bevirimat [4] and Vivecon.
สูตรและแนวทางการรักษา
[แก้]เภสัชบำบัด
[แก้]อาการอันไม่พึงประสงค์
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ Dybul M, Fauci AS, Bartlett JG, Kaplan JE, Pau AK; Panel on Clinical Practices for Treatment of HIV (September 2002). "Guidelines for using antiretroviral agents among HIV-infected adults and adolescents". Ann. Intern. Med. 137 (5 Pt 2): 381–433. PMID 12617573.
((cite journal)): CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ AIDS therapy. First tentative signs of therapeutic promise.
- ↑ Barr SD, Smiley JR, Bushman FD (2008). Hope, Thomas J. (บ.ก.). "The interferon response inhibits HIV particle production by induction of TRIM22". PLoS Pathog. 4 (2): e1000007. doi:10.1371/journal.ppat.1000007. PMC 2279259. PMID 18389079.
((cite journal)): ไม่รู้จักพารามิเตอร์|month=ถูกละเว้น (help)CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ Panacos Pharmaceuticals. "Clinical Trial: Phase 2 Safety and Efficacy Study of Bevirimat Functional Monotherapy in HIV Treatment-Experienced Patients for 2 Weeks*". ClinicalTrials.gov. สืบค้นเมื่อ 2007-08-28.
| ยับยั้งการนำเข้า/การรวมกัน (การค้นพบและการพัฒนา) |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ยับยั้งเอนไซม์รีเวิร์ส แทรนสคริปเทส (RTIs) |
| ||||||||||
| ยับยั้งเอนไซม์อินทีเกรซ (ยับยั้งการขนส่งสายเอนไซม์อินทีเกรซ; INSTI) |
| ||||||||||
| ยับยั้งระยะเจริญเต็มที่ |
| ||||||||||
| ยับยั้งเอนไซม์โปรตีเนส (PI) (การค้นพบและพัฒนา) |
| ||||||||||
| ยาสูตรผสม |
| ||||||||||
| ยาที่เสริมฤทธิ์ยาอื่นด้านเภสัชจลนศาสตร์ |
| ||||||||||
| สารที่อยู่ระหว่างการทดลอง |
| ||||||||||
| บัลติมอร์ I |
| ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ไวรัสตับอักเสบบี (VII) |
| ||||||||||||||||||||
| หลายกลไก/ทั่วไป |
| ||||||||||||||||||||
| ไวรัสตับอักเสบซี |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| พิคอร์นาไวรัส |
| ||||||||
| ไวรัสไข้หวัดใหญ่ |
| ||||||||
| หลายกลไก/ทั่วไป |
| ||||||||
| ทางเดินอาหาร/ เมแทบอลิซึม (A) | กรดกระเพาะ (ยาลดกรด, สารต้านตัวรับ H2 , ยายับยั้งการหลั่งกรด) • ยาแก้อาเจียน • ยาระบาย • ยาแก้ท้องร่วง • ยาลดความอ้วน • ยาต้านเบาหวาน • วิตามิน • เกลือแร่ |
|---|---|
| เลือดและอวัยวะ สร้างเลือด (B) | สารต้านลิ่มเลือด (สารกันเลือดเป็นลิ่ม , สารต้านเกล็ดเลือด , สารสลายลิ่มเลือด) • ยาต้านการตกเลือด (สารก่อลิ่มเลือด , ยาต้านการสลายลิ่มเลือด) |
| ระบบหัวใจ และหลอดเลือด (C) | ยารักษาโรคหัวใจ/ยาแก้อาการปวดเค้นหัวใจ (คาร์ดิแอคไกลโคไซด์ , ยาต้านภาวะหัวใจเสียจังหวะ , ยากระตุ้นหัวใจ) • ยาลดความดัน • ยาขับปัสสาวะ • สารขยายหลอดเลือด • เบต้า บล็อกเกอร์ • แคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ • ระบบเรนิน-แองจิโอเทนซิน (เอซีอีอินฮิบิเตอร์ , แองกิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล๊อคเกอร์ , เรนินอินฮิบิเตอร์) • ยาลดไขมันในเส้นเลือด (สแตติน , ไฟเบรต , ไบล์แอซิดซีเควสแตรนต์) |
| ผิวหนัง (D) | สารทำให้นุ่มและชุ่มชื้น • สารก่อแผลเป็น • ยาแก้คัน • ยารักษาโรคสะเก็ดเงิน • สิ่งแต่งแผล |
| ระบบสืบพันธุ์ (G) | ยาคุมกำเนิด • ยากระตุ้นภาวะเจริญพันธุ์ • SERMs • ฮอร์โมนเพศ |
| ระบบต่อมไร้ท่อ (H) | ฮอร์โมนไฮโปทาลามัสและต่อมใต้สมอง • คอร์ติโคสเตอรอยด์ (กลูโคคอร์ติคอยด์ , มิเนอรัลโลคอร์ติคอยด์) • ฮอร์โมนเพศ • ไทรอยด์ฮอร์โมน/ยาต้านไทรอยด์ |
| การติดเชื้อและ การติดเชื้อปรสิต (J, P, QI) | ยาปฏิชีวนะ • สารต้านแบคทีเรีย • ยาต้านเชื้อไมโคแบคทีเรีย (ยาต้านวัณโรค , ยารักษาโรคเรื้อน) • ยาต้านไวรัส• วัคซีน • ยาต้านปรสิต (ยาฆ่าโพรโตซัว , ยาฆ่าหนอนพยาธิ) |
| มะเร็ง (L01-L02) | สารต้านมะเร็ง (แอนติเมแทบอไลต์ , สารอัลคิเลต , สปินเดิลพอยซัน , สารต้านเนื้องอก , โทโปไอโซเมอเรสอินฮิบิเตอร์) |
| โรคทางระบบ ภูมิคุ้มกัน (L03-L04) | สารปรับระบบภูมิคุ้มกัน (สารกระตุ้นภูมิคุ้มกัน , สารกดภูมิคุ้มกัน) |
| กล้ามเนื้อ กระดูก และข้อต่อ (M) | แอนาบอลิกสเตอรอยด์ • ยาแก้อักเสบ (เอ็นเซด) • ยารักษาโรคข้ออักเสบรูมาทอยด์• คอร์ติโคสเตอรอยด์ • ยาคลายกล้ามเนื้อ • บิสฟอสโฟเนต |
| สมองและระบบประสาท (N) | ยาระงับความรู้สึก (ยาสลบ , ยาชาเฉพาะที่) • ยาระงับปวด • ยาต้านไมเกรน • ยากันชัก • ยาควบคุมอารมณ์ • ยาต้านโรคพาร์กินสัน ไซโคเลปติก (ยาคลายกังวล , ยารักษาโรคจิต , ยานอนหลับ/ยาระงับประสาท) • ไซโคอนาเลปติก (ยาแก้ซึมเศร้า , สารกระตุ้น) |
| ระบบทางเดินหายใจ (R) | ยาแก้คัดจมูก • ยาขยายหลอดลม • ยาแก้ไอ • H1 แอนตาโกนิสต์ (สารต้านฮิสตามีน) |
| อวัยวะรับความรู้สึก (S) | จักษุวิทยา • โสตวิทยา |
| อื่น ๆ (V) | ยาแก้พิษ • สารเพิ่มความชัดภาพ • เภสัชรังสี • สิ่งแต่งแผล |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
