พฤกษาสวาท เป็นนวนิยาย ประพันธ์โดย กฤษณา อโศกสิน ^[1] ถูกสร้างเป็นละคร 3 ครั้ง ได้แก่ปี พ.ศ. 2527 ทางช่อง 3, พ.ศ. 2538 ทาง ช่อง 5, และ พ.ศ. 2550 ทางช่อง 3

เป็นเรื่องราวของประจิม หนุ่มใหญ่บุคลิกเชยๆ ใส่แว่นหนาเตอะแต่ชอบสาวเปรี้ยว ถึงแม้ว่า "สตี" ญาติห่างๆ ที่คุณนายอรรถ แม่ของประจิม รับเลี้ยงและส่งเสียให้เรียนแอบหลงรักเขาแต่เขาก็ไม่สนใจ เมื่อถูกบอกสาวสเป็คเลิกครั้งสุดท้ายจึงผิดหวังกลับไปกินเหล้าเมา ทำให้คุณนายอรรถ และ ประภัสสร พี่สาวแท้ๆ รู้สึกเป็นห่วงและเดือดร้อนตามไปด้วย ต่อมา เอิบ เพื่อนสนิทของประจิมที่อยู่ลำพูนได้ เสียชีวิต จึงได้ฝากเขาให้ ช่วยดูแล อรอินทรา หรือ อ่อน ลูกสาวคนเดียวให้ด้วย เขาจึงได้รับ เธอมาอยู่ด้วยในฐานะหลานสาว ทำให้คุณนายอรรถ ประภัสสรและลูกชายที่ชื่อ วิกสิต ไม่พอใจ ยกเว้นสตีซึ่งดีกับอ่อน ภายหลังประจิมไปเปลี่ยนบุคลิกตนเองให้ทันสมัยขึ้นเพราะเขาหลงรัก อ่อน วิกสิตหลานเขาก็ได้หลงรักเธอด้วย ซึ่งเธอก็รักวิกสิตเช่นกัน แต่ประจิมต้องการแต่งงานกับอ่อนจึงกีดกันและไม่ให้อ่อนไปเรียนอีก ทำให้แม่และพี่สาวของเขาไม่ชอบใจและทัดทานไม่ยอมให้แต่งงาน วิกสิตจึงพาอ่อนหนีออกจากบ้าน ประจิมรู้สึกคลั่งจึงออกตามหาจนพบเธออยู่กับวิกสิตที่ชะอำจึงโกรธและปลุกปล้ำอ่อนจนตกเป็นของเขา ชายทั้งสองต่อยกันและอ่อนถูกประณามว่าเป็นผู้หญิงสองใจ พอกลับมาประจิมจึงออกไปดื่มเหล้าและคบหา นันทวัน เพื่อประชดอ่อน แต่เธอก็ไม่สนใจ ต่อมาอ่อนตั้งครรภ์ทำให้ประจิมคิดว่าเป็นลูกของวิกสิต แต่วิกสิตบอกว่าประจิมเป็นพ่อ ประจิมไม่เชื่อทำให้อ่อนเสียใจหนีกลับไปอยู่ลำพูน ภายหลังวิกสิตไปเล่นดนตรีที่เชียงใหม่ในช่วงปิดเทอม และพบ อ่อนที่นั่น จึงโทรบอกประจิมให้มารับอ่อน ประจิมดีใจมากรีบขับรถไปรับจนพลิกคว่ำได้รับบาดเจ็บสาหัส อ่อนจึงยอมกลับกรุงเทพฯ ไปดูแลเขาและลงเอยกัน ส่วนวิกสิตเรียนจบและยอมหลีกทางให้

• http://movie.sanook.com/21191/พฤกษาสวาท/