พระกษัตรีย์
| พระกษัตรีย์ | |
|---|---|
| พระมเหสีฝ่ายขวา | |
| พระสวามี | สมเด็จพระนารายณ์มหาราช |
| พระบุตร | กรมหลวงโยธาเทพ |
| ราชวงศ์ | ปราสาททอง (อภิเษกสมรส) |
พระกษัตรีย์ หรือ พระกษัตรี เป็นพระมเหสีฝ่ายขวาในสมเด็จพระนารายณ์มหาราช และเป็นพระชนนีในกรมหลวงโยธาเทพ พระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวในรัชกาล[1] ใน คำให้การขุนหลวงหาวัด ระบุว่า พระกษัตรีย์เป็นพระราชนัดดาฝ่ายพระชนนีในสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง[2] บางแห่งว่าเป็นพระขนิษฐภคินีในสมเด็จพระนารายณ์มหาราชเอง[3] โดยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชมีพระราชประสงค์ที่จะมีพระราชบุตรที่ประสูติแต่พระมเหสีเท่านั้นเพื่อป้องกันการก่อกบฏ หากมีพระราชบุตรกับนางบาทบริจาริกาหรือนางพระกำนัลก็จะให้รีดออกเสีย[4] พระกษัตรีย์ประสูติการพระราชธิดาเพียงพระองค์เดียว คือ พระสุดาเทวี หรือ เจ้าฟ้าสุดาวดี ขณะที่พระมเหสีฝ่ายซ้ายอีกพระองค์คือพระพันปี มิได้ประสูติการเลย[1][2]
สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงใกล้ชิดและวางพระทัยในตัวพระกษัตรีย์มากเช่นเดียวพระราชธิดา[5] ครั้นพระกษัตรีย์เสด็จสวรรคตปีใดไม่ปรากฏ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงแต่งตั้งพระสุดาเทวี พระราชธิดาขึ้นเป็น "สมเด็จพระราชินีแห่งสยาม"[6] ให้มีพระราชอำนาจปกครองอาณาบริเวณและข้าทาสบริวารที่ได้รับพระราชทาน มีกองทหารในรับผิดชอบของพระองค์เอง[7] เข้าใจว่าการที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชพระราชทานอำนาจสมบูรณ์ในฝ่ายในแก่พระราชธิดาไปทั้งหมด ก็เพื่อสืบทอดพระราชกรณียกิจของพระชนนีผู้ล่วงลับต่อไป[8]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553, หน้า 525
- ↑ 2.0 2.1 คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553, หน้า 716
- ↑ ภาวรรณ เรืองศิลป์. (สิงหาคม 2560–กรกฎาคม 2561). กรมหลวงโยธาเทพ พระราชธิดาสมเด็จพระนารายณ์กับเล่ห์เพทุบายในราชสำนักอยุธยา. แปลโดย สุรเชษ์ฐ สุขลาภกิจ. วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 42(1): 48.
- ↑ คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553, หน้า 720
- ↑ ภาวรรณ เรืองศิลป์. (สิงหาคม 2560กรกฎาคม 2561). กรมหลวงโยธาเทพ พระราชธิดาสมเด็จพระนารายณ์กับเล่ห์เพทุบายในราชสำนักอยุธยา. แปลโดย สุรเชษ์ฐ สุขลาภกิจ. วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 42(1): 49.
- ↑ ฟรังซัวส์ อังรี ตุรแปง (เขียน), สมศรี เอี่ยมธรรม (แปล). ประวัติศาสตร์ไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา ฉบับตุรแปง. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร. 2522, หน้า 89
- ↑ ฟรังซัวส์ อังรี ตุรแปง (เขียน), สมศรี เอี่ยมธรรม (แปล). ประวัติศาสตร์ไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา ฉบับตุรแปง. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร. 2522, หน้า 104
- ↑ ภาวรรณ เรืองศิลป์. (สิงหาคม 2560–กรกฎาคม 2561). กรมหลวงโยธาเทพ พระราชธิดาสมเด็จพระนารายณ์กับเล่ห์เพทุบายในราชสำนักอยุธยา. แปลโดย สุรเชษ์ฐ สุขลาภกิจ. วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 42(1): 50.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
