ผ้าขาวม้า เป็นผ้าสารพัดประโยชน์ที่คนไทยใช้มาแต่โบราณ ส่วนใหญ่ผู้ใช้จะเป็นเพศชาย สามารถใช้นุ่งอาบน้ำ เช็ดตัว คลุมหัวกันแดด หรือทำเปลก็ได้ บ้างก็เรียกว่า "ผ้าเคียนเอว"

ผ้าขาวม้ามีลักษณะเป็นผ้ารูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ความกว้างประมาณ 2 ศอก ยาวประมาณ 3-4 ศอก เป็นผ้าสำหรับผู้ชายใช้นุ่งแบบลำลอง ความกว้างจึงเท่ากับระยะจากเอวถึงกลางหน้าแข้ง ความยาวเท่ากับระยะพันรอบตัวแล้วเหลือเศษอีกเล็กน้อย โดยมากทอเป็นลายตารางเล็กๆ นิยมใช้ด้ายหลายสี อย่างไรก็ตาม ผ้าสีเดียว ที่มีขนาดเท่ากับผ้าขาวม้าลายตารางหมากรุกแบบนี้ หากนำมาใช้นุ่งสำหรับผู้ชาย ก็นิยมเรียกผ้าขาวม้าเช่นกัน ผ้าขาวม้าในประเทศไทยมีชื่อเรียกแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับท้องถิ่น ซึ่งคำว่าผ้าขาวม้า เป็นภาษาทางภาคกลาง ส่วนในภาคอีสานบางแห่งเรียกว่าผ้าแพร ซึ่งมักจะได้จากการทอด้วยเครื่องทอผ้าที่เรียกว่า กี่ และจะทอเป็นขนาดยาวประมาณ 20-30 เมตร ต่อการทอแต่ละครั้งแล้วจึงตัดแบ่งออกเป็นผืน ผืนละ 1 วา หรือ ประมาณ 1 เมตรครึ่ง ดังนั้น บางท้องถิ่นจึงเรียกว่าผ้าแพรวา เรียกตามความยาวของผ้าแต่ละผืน

สีและลวดลายของผ้าขาวม้าจะแตกต่างกันไปตามความนิยมของท้องถิ่นโดยทางภาคกลาง ผ้าขาวม้าจะมีลวดลายเป็นตาลายสก๊อต และของภาคอีสานจะเป็นแบบตาเล็ก ๆ

คำว่า ผ้าขาวม้า มาจากภาษาเปอร์เซียคำว่า กะมัรบันด์ (Kamar band) โดย กะมัร แปลว่า เอว และ บันด์ แปลว่า พัน แปลรวมกันว่าผ้าพันเอว^[1]

ด ค ก เครื่องแต่งกายไทย
เครื่องนุ่งห่ม	กระโปรง กางเกงช้าง กางเกงมวย กางเกงเล ขาก๊วย ครุย คอกระเช้า เจียระบาด โจงกระเบน ซิ่น เตี่ยว ปาเต๊ะ ผ้าเกี้ยว ผ้าขาวม้า ผ้าถุง ผ้าแถบ ผ้านุ่ง ผ้าห่ม ราชปะแตน สนับเพลา เสนากุฎ เสื้อกระบอก เสื้อแขนหมูแฮม เสื้อลายลูกไม้ เสื้อปัด โสร่ง เอี๊ยม
เครื่องสวมศีรษะ	กระบังหน้า กุบ กุยเล้ย เกี้ยว งอบ ชฎา เทริด ปันจุเหร็จ ปิ่น มงกุฎ รัดเกล้า ลอมพอก หมวกกะโล่ หูกระต่าย
เครื่องประดับ	กรองศอ กระถอบ ก่องนม จอนหู จะปิ้ง ดอกไม้ทัด ทับทรวง ปั้นเหน่ง พาหุรัด สร้อยพระ สะอิ้ง สังวาล อินทรธนู
ดูเพิ่ม	เกราะ กาสาวพัสตร์ ชุดไทยพระราชนิยม หัวโขน

ด ค ก มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของประเทศไทย
มรดกภูมิปัญญาทาง วัฒนธรรมของมนุษยชาติ	โขน นวดไทย โนรา สงกรานต์ไทย
กำลังพิจารณา	ต้มยำกุ้ง เกอบายา ผ้าขาวม้า มวยไทย ชุดไทยพระราชนิยม
ระดับประเทศ : อุทยานประวัติศาสตร์ · อุทยานแห่งชาติ · เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า · เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ระดับโลก : แหล่งมรดกโลกในไทย · ความทรงจำแห่งโลกของไทย · พื้นที่ชุ่มน้ำแรมซาร์ในไทย · พื้นที่สงวนชีวมณฑลโลกในไทย · อุทยานธรณีโลกในไทย