ศาสตราจารย์ ดร. ถวิล พึ่งมา (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2497 - ) เป็นศาสตราจารย์ด้านวิศวกรรมโทรคมนาคม และอดีตอธิการบดีของสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง และอดีตคณบดี คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

• พ.ศ. 2521 วิศวกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
• พ.ศ. 2524 วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
• พ.ศ. 2538 Doctor of Engineering in Electrical Engineering, Tokai University, ประเทศญี่ปุ่น^{[ต้องการตรวจสอบความถูกต้อง]}
• พ.ศ. 2556 ปริญญากิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัยโตไก^[1]

• เข้ารับตำแหน่งอาจารย์ สังกัดภาควิชาวิศวกรรมโทรคมนาคมคณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
• เข้ารับตำแหน่งคณบดีคณะวิศวลาดกระบังสมัยที่ 1
• เข้ารับตำแหน่งคณบดีคณะวิศวลาดกระบังสมัยที่ 2
• รักษาการผู้อำนวยการวิจัยการสื่อสารและเทคโนโลยีสารสนเทศ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
• รักษาการอธิการบดีสถาบันเทคโนโลยีปทุมวัน
• อดีตอธิการบดี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ศ.ถวิล เคยดำรงตำแหน่งอธิการบดีสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง และสถาบันเทคโนโลยีปทุมวัน ซึ่งต่อมาในวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2556 ศ.ถวิล ถูกสภาสถาบันฯ ปลดออกจากการเป็นอธิการบดีเนื่องจากแก้ผลการเรียนให้กับลูกชายของตนเอง และการรับนักศึกษาในระดับปริญญาเอก สาขาบริหารธุรกิจอุตสาหกรรม วิทยาลัยและบริหารจัดการ ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 จำนวน 48 คนซึ่งบางคนต้องโทษคดีอาญา และส่วนใหญ่เป็นนักการเมืองในพรรคเพื่อไทย อาทิ สันติ พร้อมพัฒน์ อริสมันต์ พงษ์เรืองรอง เยาวภา วงศ์สวัสดิ์^[2][3] แต่เมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2557 ศาสตราจารย์ ดร.ถวิล พึ่งมา ได้ฟ้องสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบังกับพวก จำนวน 10 คน ต่อศาลปกครอง คดีหมายเลขดำที่ 220/2557 ต่อศาลปกครองกลาง ว่ามีมติถอดถอดไม่ชอบแล้วออกคำสั่งให้พ้นจากตำแหน่ง โดยอ้างการบริหารงานไม่มีประสิทธิภาพ และการแก้เกรดตามที่มีผู้ร้องเรียนนั้นการพิสูจน์นั้นยังไม่เสร็จสิ้น ทางสภาสถาบันฯจึงมีมติชะลอการสรรหาอธิการบดีคนใหม่เอาไว้ก่อน ^[4]

นอกจากนี้แล้ว ถวิลยังมีส่วนพัวพันกับคดีโกงเงินของสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง โดยเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2558 กองปราบปราม ได้แจ้ง 5 ข้อหาหนักให้กับ นายถวิล คือ ร่วมกันเป็นเจ้าพนักงานใช้อำนาจหน้าที่โดยมิชอบ ร่วมกันสนับสนุนพนักงานละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ ร่วมกันปลอมแปลงเอกสารของทางราชการ ร่วมกันลักทรัพย์ และ ร่วมกันฟอกเงิน ^[5] แต่นายถวิลได้ให้การปฏิเสธทุกข้อกล่าวหา

วันที่ 26 ธันวาคม 2561 ศาลมีนบุรีได้อ่านคำพิพากษายกฟ้องนายถวิล แต่อย่างไรก็ตาม นายถวิล ก็ยังถูกดำเนินคดีในศาลอาญาทุจริตและประพฤติมิชอบกลางด้วย เป็นคดีหมายเลขดำ อท. ฐานร่วมกันลักทรัพย์ สจล.และปลอมเอกสารถอนเงินจากบัญชี สจล.ระหว่างวันที่ 19 ก.ย.52 – 8 เม.ย.57 กว่า 700 ล้านบาทไปโดยทุจริต ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 335 (7) (11), 147, 151, 157, 265, 268 ประกอบมาตรา 83, 86 และพ.ร.บ.ว่าด้วยความผิดของพนักงานในองค์การหรือหน่วยงานของรัฐ พ.ศ. 2502 มาตรา 4, 8, 11 กรณีสืบเนื่องกันด้วย นายถวิล ได้ประกันคนละ 8 ล้านบาท ขณะที่ศาลก็ได้กำหนดเงื่อนไขห้ามเดินทางออกนอกประเทศเว้นได้รับอนุญาตจากศาลด้วย โดยคดีอยู่ระหว่างการสืบพยานโจทก์.

• พ.ศ. 2552 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[6]
• พ.ศ. 2547 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[7]
• พ.ศ. 2547 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)^[8]