ตำรวจรัฐสภา Parliamentary Police
ตราตำรวจรัฐสภา
ตรารัฐสภา
ชื่อทางการ	เจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภา
คำขวัญ	พิทักษ์รัฐธรรมนูญ[1]
ข้อมูลองค์กร
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2476
โครงสร้างเขตอำนาจ
เขตอำนาจในการปฏิบัติการ	รัฐสภาไทย
ลักษณะทั่วไป	ตำรวจ
สำนักงานใหญ่	สำนักรักษาความปลอดภัย 1111 ถ.สามเสน แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300
หน่วยงานปกครอง	สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร

ตำรวจรัฐสภา (อังกฤษ: Parliamentary Police) เป็นข้าราชการรัฐสภาสามัญ ตำแหน่ง เจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภา สังกัดสำนักรักษาความปลอดภัย สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร มีหน้าที่ดูแลความสงบเรียบร้อยภายและรักษาความปลอดภัยต่อบุคคลและทรัพย์สินต่าง ๆ ในบริเวณรัฐสภา

ตำรวจรัฐสภานั้นเป็นเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา มีอำนาจหน้าที่เช่นเดียวกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือเจ้าหน้าที่ตำรวจ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาภายในบริเวณของรัฐสภา^[2][3] แต่ไม่ใช่ข้าราชการตำรวจที่ขึ้นตรงต่อสำนักงานตำรวจแห่งชาติ^[4] ตามพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 แต่อย่างใด^[5]

ประวัติ

ตำรวจรัฐสภาในประเทศไทย เริ่มต้นมาจากภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อปี พ.ศ. 2475 โดยในปี พ.ศ. 2476 ได้มีประกาศแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวงและกรม พุทธศักราช 2476 ให้เพิ่ม กรมเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร เพื่อทำหน้าที่เป็นเลขาธิการให้กับสภาผู้แทนราษฎร^[6] และเปลี่ยนชื่อเป็น สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร หลังการประกาศใช้ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พุทธศักราช 2476

จากนั้นตำรวจรัฐสภาได้ปรากฏขึ้นครั้งแรก ในพระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการในสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร พุทธศักราช 2476 โดยเป็นส่วนหนึ่งของกองปฏิคม ในแผนกรักษาสถานที่และตำรวจสภา^[7] ในปี พ.ศ. 2491 ได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น แผนกตรวจรัฐสภา^[8] ต่อมาในปี พ.ศ. 2495 ได้มีการแบ่งส่วนราชการใหม่ ทำให้ตำรวจรัฐสภาย้ายไปอยู่ภายใต้กองกลาง ในชื่อแผนกตำรวจสภาผู้แทนราษฎร^[9] และ พ.ศ. 2503 ย้ายไปอยู่ในกองปฏิคมและสถานที่ในชื่อ แผนกตำรวจสภา^[10]

ในปี พ.ศ. 2541 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น ฝ่ายรักษาความปลอดภัย อยู่ภายใต้กองสถานที่^[11] และได้ยกขึ้นเป็นสำนักรักษาความปลอดภัย ตามประกาศคณะกรรมการข้าราชการฝ่ายรัฐสภา เรื่อง การกำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบของส่วนราชการในสังกัดสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2545^[12]

ภารกิจ

ตำรวจรัฐสภา มีอำนาจหน้าที่รักษาความปลอดภัย และดูแลความสงบเรียบร้อยภายในบริเวณรัฐสภา^[13][14][15] ทั้งการอารักขาบุคคลสำคัญ และการดูแลความปลอดภัยอาคารและสถานที่^[16][17] สามารถตรวจค้น สืบสวนสอบสวนได้ภายในพื้นที่ของรัฐสภา^[18] เพื่อป้องกันการฝ่าฝืนระเบียบที่ส่งผลกระทบถึงความปลอดภัยโดยรวมภายในรัฐสภา^[19] และจะสามารถเข้าไปในบริเวณห้องประชุมสภาได้เมื่อได้รับคำสั่งจากประธานรัฐสภา^[20] เพื่อดำเนินการตามที่ประธานสภาได้ออกคำสั่ง อาทิ การเชิญตัวสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรออกจากห้องประชุมเนี่องจากขัดคำสั่งของประธานรัฐสภา^[21] การเข้าควบคุมสถานการณ์การขัดขวางการทำงานของประธานสภาผู้แทนราษฎร^[22] ซึ่งหลายครั้งตำรวจรัฐสภาต้องปฏิบัติงานภายใต้ความกดดันที่สูงมาก^[23]

นอกจากนี้ตำรวจรัฐสภาจะมีอำนาจหน้าที่ในการอำนวยความสะดวกให้กับผู้มาติดต่อราชการ^[24] จัดการและควบคุมการจราจร รวมถึงการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยในบริเวณรัฐสภา^[25] และมีการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาทักษะเพิ่มเติมอยู่เป็นประจำ อาทิ การควบคุมฝูงชน^[26][27] การเตรียมพร้อมเผชิญเหตุต่าง ๆ และในบางครั้งตำรวจรัฐสภาสามารถใช้อำนาจเต็มในการดูแลพื้นที่รัฐสภาเพียงหน่วยงานเดียว^[28] หรือร้องขอกำลังจากหน่วยงานอื่น ๆ^[29][30] เข้ามาเป็นผู้ช่วยเจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภา ภายใต้ดุลยพินิจที่เหมาะสมกับสถานการณ์

ตำแหน่ง

ประเภทตำแหน่ง

สำหรับเจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภานั้น จะประดับเครื่องหมายยศคล้ายคลึงกับตำรวจทั่วไป^[31] แต่ปัจจุบันใช้ระบบยศตามมาตรฐานการกำหนดตำแหน่งของคณะกรรมการข้าราชการรัฐสภา (ก.ร.) คล้ายคลึงกับระบบของข้าราชการพลเรือน ประกอบไปด้วย

ตำแหน่งประเภททั่วไป^[32]

• ระดับปฏิบัติงาน
• ระดับชำนาญงาน
• ระดับอาวุโส

ตำแหน่งประเภทวิชาการ^[33]

• ระดับปฏิบัติการ
• ระดับชำนาญการ
• ระดับชำนาญการพิเศษ
• ระดับเชี่ยวชาญ

การประดับเครื่องหมายระดับ

เครื่องหมายระดับของตำรวจรัฐสภานั้น จะใช้เครื่องหมายลักษณะเดียวกับตำรวจไทยทั่วไป แต่จะแตกต่างในเรื่องของรายละเอียดประเภทตำแหน่งและหลักเกณฑ์ในการประดับ^[34]

ประเภททั่วไป

ตำแหน่ง		ระดับทักษะพิเศษ			-	ระดับอาวุโส	ระดับชำนาญงาน
ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง		8 ปีขึ้นไป	4 ปี แต่ไม่ถึง 8 ปี	ไม่ถึง 4 ปี	-	-	2 ปีขึ้นไป	ไม่ถึง 2 ปี	4 ปีขึ้นไป	2 ปี แต่ไม่ถึง 4 ปี
Anglicised version		Highly Skilled Level			-	Senior Level	Experienced Level

เจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภาระดับปฏิบัติงาน

• ดำรงตำแหน่งระดับปฏิบัติงานไม่ถึง 2 ปี ให้ใช้รูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน 1 ดาว
• ดำรงตำแหน่งระดับปฏิบัติงานตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป แต่ไม่ถึง 4 ปี ให้ใช้รูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน 2 ดาว
• ดำรงตำแหน่งระดับปฏิบัติงานตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป ใช้รูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน 3 ดาว

เจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภาระดับชำนาญงาน ให้ใช้เครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีติดกับรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงินติดกึ่งกลาง

• ดำรงตำแหน่งชำนาญงานไม่ถึง 2 ปี ให้ใช้เครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีติดกับรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน 1 ดาว
• ดำรงตำแหน่งชำนาญงานตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป ให้ใช้เครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีติดกับรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน 2 ดาว

ระดับอาวุโส

• ให้ใช้เครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีติดกับรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน 3 ดาว

ระดับทักษะพิเศษ ให้ใช้เครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีติดกับรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงิน ติดกึ่งกลางระหว่างพระมหามงกุฎและช่อชัยพฤกษ์

• ดำรงตำแหน่งทักษะพิเศษไม่ถึง 4 ปี ให้มีเครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีและมีช่อชัยพฤกษ์ทำด้วยโลหะสีเงินโค้งเข้าหาส่วนล่างของพระมหามงกุฎทั้งสองข้าง ประกอบด้วยรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงินจำนวน 2 ดาว ติดกึ่งกลางระหว่างพระมหามงกุฎและช่อชัยพฤกษ์
• ดำรงตำแหน่งระดับทักษะพิเศษตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป แต่ไม่ถึง 8 ปี ให้มีเครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีและมีช่อชัยพฤกษ์ทำด้วยโลหะสีเงินโค้งเข้าหาส่วนล่างของพระมหามงกุฎทั้งสองข้าง ประกอบด้วยรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงินจำนวน 3 ดาว ติดกึ่งกลางระหว่างพระมหามงกุฎและช่อชัยพฤกษ์
• ดำรงตำแหน่งระดับทักษะพิเศษตั้งแต่ 8 ปีขึ้นไป ให้มีเครื่องหมายรูปพระมหามงกุฎมีรัศมีและมีช่อชัยพฤกษ์ทำด้วยโลหะสีเงินโค้งเข้าหาส่วนล่างของพระมหามงกุฎทั้งสองข้าง ประกอบด้วยรูปดาว 8 แฉก ทำด้วยโลหะสีเงินจำนวน 4 ดาว ติดกึ่งกลางระหว่างพระมหามงกุฎและช่อชัยพฤกษ์

ประเภทวิชาการ

ปัจจุบันกำลังอยู่ในช่วงปรับปรุงระเบียบเพื่อให้สอดคล้องกับตำแหน่ง เนื่องจากยังไม่มีระเบียบการประดับเครื่องหมายระดับรองรับที่ชัดเจน จึงใช้การเทียบเคียงกับตำแหน่งประเภททั่วไปเป็นการชั่วคราว

ดูเพิ่ม

• ข้าราชการไทย

อ้างอิง