ตำรวจภูธรภาค 2 Provincial Police Region 2
อักษรย่อ	ภ.2
ข้อมูลองค์กร
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2440
โครงสร้างเขตอำนาจ
เขตอำนาจในการปฏิบัติการ	ประเทศไทย
แผนที่เขตอำนาจของ ตำรวจภูธรภาค 2
เขตอำนาจตามกฎหมาย	ตำรวจภูธรภาค 2, ประเทศไทย
ลักษณะทั่วไป	ตำรวจท้องที่ หน่วยงานฝ่ายพลเรือนส่วนท้องถิ่น
สำนักงานใหญ่	ม.7 ตำบลหนองข้างคอก อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี[1]
ผู้บริหารหน่วยงาน	พลตำรวจโท ​สมประสงค์ เย็นท้วม, ผู้บัญชาการ
หน่วยงานปกครอง	สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
กองบังคับการ	• 11 กองบังคับการ  • 1 ศูนย์ฝึก  • 1 กองกำกับการ
เว็บไซต์
facebook.com/rtpppr2

ตำแหน่งผู้บัญชาการ
รับใช้	สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ชั้นยศ	พลตำรวจโท
หน่วย	ตำรวจภูธรภาค 2
บังคับบัญชา	ผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 2

ตำรวจภูธรภาค 2 เป็นส่วนราชการของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ระดับกองบัญชาการ มีหน้าที่ดูแล 8 จังหวัดในภาคตะวันออกของประเทศไทยได้แก่

1. จังหวัดจันทบุรี
2. จังหวัดฉะเชิงเทรา
3. จังหวัดชลบุรี
4. จังหวัดตราด
5. จังหวัดนครนายก
6. จังหวัดปราจีนบุรี
7. จังหวัดระยอง
8. จังหวัดสระแก้ว

รวมพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 37,000 ตารางกิโลเมตร

ในสมัย นายพลตรีพระยาวาสุเทพ เป็นอธิบดีกรมตำรวจในขณะนั้น ตำรวจภูธรภาค 2 ได้ถูกจัดตั้งขึ้น ราวปี พ.ศ. 2440 โดยแต่เดิมตั้งเป็น 2 หน่วย คือ ตำรวจมณฑลปราจีนบุรี โดยมีหน้าที่ดูแล 3 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา, นครนายก และ ปราจีนบุรี และ ตำรวจมณฑลจันทบุรีปกครอง 4 จังหวัด คือ จันทบุรี, ชลบุรี, ระยอง และ ตราด กระทั่งต่อมามีการเปลี่ยนชื่อเป็น กองตำรวจภูธรที่ 9 มณฑลปราจีนบุรี และกองตำรวจภูธรที่ 12 มณฑลจันทบุรี ภายหลังในปี พ.ศ. 2447 กรมตำรวจภูธร และกรมตำรวจนครบาล มีการรวมกันเป็น กรมตำรวจ จึงมีการแบ่งส่วนราชการใหม่ โดยครั้งนี้ อยู่ในส่วนของ ตำรวจภูธรภาคตะวันออก มีผู้บังคับการเป็นหัวหน้า และภายในภาคก็แบ่งเป็นกองกำกับเป็นสาย สายละ 3-4 จังหวัด โดยครั้งนี้ก็ถูกเปลี่ยนเป็น กองกำกับการตำรวจภูธรสายที่ 6 มีเขตการปกครอง 4 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา ,ปราจีนบุรี และ นครนายก กองกำกับการตำรวจภูธรสายที่ 7 มีเขตการปกครอง 4 จังหวัด คือ จันทบุรี, ชลบุรี, ระยอง และตราด

ในปี พ.ศ. 2481 ได้มีการจัดแบ่งเขตตำรวจภูธรใหม่ ให้มี 8 เขต ครั้งนี้กองกำกับการตำรวจภูธรสาย 6 และ 7 รวมเป็น 1 เขต จัดตั้งขึ้นเป็น "กองบังคับการตำรวจภูธรเขต" 5 (ตั้งอยู่ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา) ดูแล 7 จังหวัดด้านตะวันออก สี่ปีถัดมาได้มีการย้ายที่ตั้งกองบังคับการ ไปอยู่ที่จังหวัดพระตระบอง และเพิ่มจังหวัดในปกครองอีก 2 จังหวัด คือ พระตะบอง และพิบูลย์สงคราม เนื่องมาจากอนุสัญญาสันติภาพระหว่างไทย กับ ฝรั่งเศส พ.ศ. 2484 และได้โอน จังหวัดสมุทรปราการ มาปกครองเพิ่มอีก 1 จังหวัด

มีพระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2495 ให้แบ่งส่วนราชการของกระทรวงมหาดไทย "เขต" เป็น "ภาค" จึงได้เปลี่ยนแปลง "กองบังคับการตำรวจภูธรเขต 5" เป็น "กองบังคับการตำรวจภูธรภาค 2" ภายหลัง มีพระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบส่วนราชการกรมตำรวจ พ.ศ. 2498 ในกระทรวงมหาดไทย ให้ "กองบังคับการตำรวจภูธรภาค 2" เป็น "กองบังคับการตำรวจภูธรเขต 2" มีเขตการปกครอง 7 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา นครนายก ปราจีนบุรี ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และ ตราด ในปี พ.ศ. 2514 ได้ย้าย กองบังคับการตำรวจภูธรเขต 2 มาตั้งอยู่ที่ อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี

ถัดมาปี พ.ศ. 2519 มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทย (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2519 ให้ยุบกองบังคับการตำรวจ ภูธรเขตทั้ง 9 เขต หลังจากนั้นได้มีคำสั่งของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ฉบับ 45 ลงวันที่ 27 ต.ค.2519 ปรับปรุงแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจขึ้นใหม่ จัดตั้งกองบังคับการตำรวจภูธร 2 ขึ้น โดยขึ้นตรงกับกองบัญชาการตำรวจภูธร 1 มีเขตการ ปกครองรับผิดชอบ รวม 7 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา นครนายก ปราจีนบุรี ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และตราด 

ต่อมาในปี พ.ศ. 2536 มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจ โดยให้ยุบกองบัญชาการตำรวจภูธร 1-4 และกองบังคับการตำรวจภูธร 1-9 ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. 2537 มีผู้ช่วย อธิบดีกรมตำรวจเป็นหัวหน้าภาค ผู้บัญชาการเป็นรองหัวหน้าภาค กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 2 มีเขตการปกครอง 8 จังหวัด คือ จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ตราด นครนายก ปราจีนบุรี ระยอง และ สระแก้ว พ.ศ. 2539 มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจใหม่ ลงวันที่ 17 ต.ค. 2539 ให้ยุบเลิกกองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 1-9 เป็นตำรวจภูธรภาค 1-9 มีผู้บัญชาการเป็นหัวหน้า มีเขตการปกครองในความรับผิดชอบ 8 จังหวัดเช่นเดิม^[2]

ตำแหน่งผู้บังคับการ
รับใช้	สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ชั้นยศ	พลตำรวจตรี
หน่วย	กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 2
บังคับบัญชา	กองบังคับการ

ตำรวจภูธรภาค 2 ประกอบไปด้วย 3 กองบังคับการ 8 ตำรวจภูธรจังหวัด^[3] (สถานะเทียบเท่ากองบังคับการ แต่ไม่ต้องเรียกขึ้นต้นด้วยคำว่ากองบังคับการ) 1 ศูนย์ฝึก และ 1 กองกำกับการ ประกอบด้วย

• กองบังคับการอำนวยการ^[4]
• กองบังคับการสืบสวนสอบสวน กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 2
  • กองกำกับการปฏิบัติการพิเศษ ตำรวจภูธรภาค 2^[5][6]
• กองบังคับการกฎหมายและคดี
• ตำรวจภูธรจังหวัดจันทบุรี (ภ.จว.จันทบุรี)
• ตำรวจภูธรจังหวัดฉะเชิงเทรา (ภ.จว.ฉะเชิงเทรา)
• ตำรวจภูธรจังหวัดชลบุรี (ภ.จว.ชลบุรี)
• ตำรวจภูธรจังหวัดตราด (ภ.จว.ตราด)
• ตำรวจภูธรจังหวัดนครนายก (ภ.จว.นครนายก)
• ตำรวจภูธรจังหวัดปราจีนบุรี (ภ.จว.ปราจีนบุรี)
• ตำรวจภูธรจังหวัดระยอง (ภ.จว.ระยอง)
• ตำรวจภูธรจังหวัดสระแก้ว (ภ.จว.สระแก้ว)

• ศูนย์ฝึกอบรมตำรวจภูธรภาค 2^[7]

หน่วยปฏิบัติการพิเศษของตำรวจภูธรภาค 2 คือกองกำกับการปฏิบัติการพิเศษ อยู่ภายใต้กองบังคับการสืบสวนสอบสวน ตำรวจภูธรภาค 2 มีชื่อเรียกว่า หน่วยปฏิบัติการพิเศษบูรพา 491 มาจากการก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2549^[8] มีภารกิจในการถวายความปลอดภัยให้แก่องค์พระมหากษัตริย์ พระราชินี และพระรัชทายาทที่เสด็จมาในพื้นที่ตำรวจภูธรภาค 2 รวมถึงเตรียมความพร้อมในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจเกี่ยวกับการต่อต้านการก่อการร้าย การก่อความไม่สงบ การช่วยเหลือตัวประกัน และสนับสนุนเจ้าหน้าที่ชุดสืบสวนในการติดตามและจู่โจมจับกุมผู้กระทำผิดในคดีร้ายแรงต่าง ๆ เมื่อมีการร้องขอ^[9]

สำหรับปฏิบัติการเด่นของ ชุดปฏิบัติการพิเศษบูรพา 491 คือปฏิบัติการนำกำลังบุกจับกุมและสกัดกั้น^[10]ขบวนการแก๊งคอลเซ็นเตอร์ที่กระทำความผิดในประเทศเพื่อนบ้านซึ่งมีพื้นที่ติดต่อกับเขตรับผิดชอบของตำรวจภูธรภาค 2^[11] ซึ่งมีกำลังของหน่วย บูรพา 491 เป็นกำหลังหลักในการปฏิบัติการดังกล่าว^[12]

นอกจากนี้ จะมีหน่วยปฏิบัติการพิเศษ (นปพ./ปพ.) แต่แต่ละภูธรจังหวัดทั้ง 8 จังหวัด อยู่ภายใต้กองกำกับการสืบสวนตำรวจภูธรจังหวัด (กก.สส.ภ.จว.) เตรียมพร้อมเพื่อรองรับสถานการณ์อาชญากรรมที่มีความรุนแรงในท้องที่

• ท้องที่ตำรวจ

1. ↑ เปิดอาคารกองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 2 แห่งใหม่
2. ↑ http://www.p2.go.th/newweb/index.php/en/about-us-2/history เก็บถาวร 2016-08-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
3. ↑ กฎกระทรวง แบ่งส่วนราชการเป็นกองบังคับการหรือส่วนราชการอย่างอื่นในสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2552
4. ↑ พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๒ เก็บถาวร 2017-06-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
5. ↑ "สำนักงานตำรวจแห่งชาติ - หน่วยงานในสังกัด". www.royalthaipolice.go.th.
6. ↑ "ติดต่อกองกำกับการปฏิบัติการพิเศษ". www.inv.p2.police.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-03-23. สืบค้นเมื่อ 2022-03-26.
7. ↑ "ศูนย์ฝึกอบรมตำรวจภูธรภาค 2". www.policetraining2.com.
8. ↑ "ชุดยุทธวิธีตำรวจพิเศษ บูรพา 491". www.inv.p2.police.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-06-24. สืบค้นเมื่อ 2022-03-27.
9. ↑ "ผบ.ตร.สั่งชุดปฏิบัติการพิเศษหนุมานและบูรพา 491 ปูพรมบุกจับมือปืนถล่มยิงรถนายก อบต.บางสมบูรณ์ ดับ 2 ราย". สยามรัฐ. 2022-02-22.
10. ↑ "ตำรวจ PCT ร่วมกับ บูรพา 491 เปิดปฏิบัติการตัดวงจรขบวนการส่งคนไทยข้ามแดนไปทำงานแก๊งคอลเซ็นเตอร์". fm91bkk.com.
11. ↑ ""บิ๊กเด่น" เปิดปฏิบัติการบูรพา 491 ทลายแก๊งคอลเซ็นเตอร์ส่งคนไทยข้ามแดน". www.thairath.co.th. 2022-02-03.
12. ↑ เขม่าปืน (2022-02-03). "ผ่าปฏิบัติการบูรพา 491". COP'S Magazine.

ด ค ก หน่วยงานในสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ส่วนบังคับบัญชา	สำนักงานยุทธศาสตร์ตำรวจ สำนักงานส่งกำลังบำรุง สำนักงานกำลังพล สำนักงานงบประมาณและการเงิน สำนักงานกฎหมายและคดี สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการตำรวจ สำนักงานจเรตำรวจ สำนักงานตรวจสอบภายใน สำนักงานเลขานุการตำรวจแห่งชาติ กองสารนิเทศ กองการต่างประเทศ สำนักงานคณะกรรมการนโยบายตำรวจแห่งชาติ กองบินตำรวจ กองวินัย
ส่วนป้องกัน และปราบปรามอาชญากรรม	นครบาล ภูธรภาค 1 ภูธรภาค 2 ภูธรภาค 3 ภูธรภาค 4 ภูธรภาค 5 ภูธรภาค 6 ภูธรภาค 7 ภูธรภาค 8 ภูธรภาค 9
ส่วนสนับสนุนการป้องกัน และปราบปรามอาชญากรรม	ตำรวจสอบสวนกลาง ตำรวจท่องเที่ยว ตำรวจปราบปรามยาเสพติด ตำรวจสันติบาล สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง ตำรวจตระเวนชายแดน สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ สำนักงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี
ส่วนการศึกษา	กองบัญชาการศึกษา โรงเรียนนายร้อยตำรวจ
ส่วนบริการ	โรงพยาบาลตำรวจ
ส่วนอื่น ๆ	โรงพิมพ์ตำรวจ