กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (ประเทศไทย)
 ตราพระพิรุณทรงนาค | |
.svg) ตรารูปแบบเดิม | |
| ภาพรวมกระทรวง | |
|---|---|
| ก่อตั้ง | 1 เมษายน พ.ศ. 2435 |
| เขตอำนาจ | ทั่วราชอาณาจักร |
| สำนักงานใหญ่ | เลขที่ 3 ถนนราชดำเนินนอก แขวงบ้านพานถม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200 |
| รัฐมนตรี | |
| รัฐมนตรีช่วย | |
| ฝ่ายบริหารกระทรวง | |
| ลูกสังกัดกระทรวง | |
| เว็บไซต์ | https://www.moac.go.th/ |
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (อังกฤษ: Ministry of Agriculture and Cooperatives) เป็นหน่วยงานราชการส่วนกลางประเภทกระทรวงของไทย มีหน้าที่เกี่ยวกับการเกษตรกรรม การจัดหาแหล่งน้ำและพัฒนาระบบชลประทาน ส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกร ส่งเสริมและพัฒนาระบบสหกรณ์ รวมตลอดทั้งกระบวนการผลิตและสินค้าเกษตรกรรม และราชการอื่นที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ หรือส่วนราชการที่สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ประวัติ
[แก้]กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในชื่อ กระทรวงเกษตรพานิชการ มี เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ขณะมีบรรดาศักดิ์ที่ "พระยาภาสกรวงศ์ "เป็นเสนาบดีคนแรก
ใน พ.ศ. 2439 ได้ยุบรวมกระทรวงเกษตรพานิชการเข้ากับ กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ พร้อมกับลดฐานะลงเป็นกรม ๆ หนึ่ง ในวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2442 มีพระบรมราชโองการแยกกรมเกษตรพานิชการออกมาตั้งเป็นกระทรวงใหม่ใช้ชื่อว่า กระทรวงเกษตราธิการ มี เจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (หม่อมราชวงศ์หลาน กุญชร) ขณะมีบรรดาศักดิ์ที่พระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์เป็นเสนาบดีคนแรก [3] โดยใช้ หอรัษฎากรพิพัฒน์ เป็นที่ทำการชั่วคราว [4]
ใน พ.ศ. 2475 ได้มีการยุบรวมกระทรวงเกษตราธิการเข้ากับ กระทรวงพาณิชย์และคมนาคม ใช้ชื่อว่า กระทรวงเกษตรพาณิชยการ ต่อมาวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 ได้มีการเปลี่ยนแปลงชื่อและอำนาจหน้าที่จากกระทรวงเกษตรพาณิชยการเป็น กระทรวงเศรษฐการ [5]ในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2515 มีประกาศของคณะปฏิวัติ ที่ 216[6]ก่อให้เกิดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และมีปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ คนแรก ได้แก่ ดร.ปรีดา กรรณสูต
รายนามปลัดกระทรวง
[แก้]| รายนาม | วาระการดำรงตำแหน่ง |
|---|---|
| 1. พระยาอาหารบริรักษ์ (ผึ่ง ชูโต) | 2435 - 2442 |
| 2. พระยาศรีสุนทรโวหาร (กมล สาลักษณ์) | 2442 - 2453 |
| 3. พระยาประชาชีพบริบาล (แย้ม แสงชูโต) | 2453 - 2460 |
| 4. หม่อมเจ้าฉลาดลบเลอสรร | 2460-2462 |
| 5. พระยามโนปกรณ์นิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) | 15 กันยายน 2462 - 2466 |
| 6. พระยาสรรพกิจเกษตรการ (เกียรติ หุตะสิงห์) | 19 เมษายน 2466 - 2474 |
| 7. หม่อมเจ้าวิมวาทิตย์ รพีพัฒน์ | 2474 - 2476 |
| 8. หม่อมเจ้าสกลวรรณากร วรวรรณ | 2476 - 2477 |
| 9. หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) | 12 กันยายน 2477 - 5 กุมภาพันธ์ 2485 |
| 10. พระประกาศสหกรณ์ (สดับ วีรเธียร) | 6 กุมภาพันธ์ 2485 - 12 มีนาคม 2501 |
| 11. ขุนวิจิตรพาหนการ (ใหญ่ วิจิตรพาหนการ) | 13 มีนาคม 2501 - 31 ธันวาคม 2504 |
| 12. หม่อมราชวงศ์จักรทอง ทองใหญ่ | 1 มกราคม 2505 - 10 มีนาคม 2512 |
| 13. นายแสวง กุลทองคำ | 2 พฤษภาคม 2512 - 30 กันยายน 2514 |
| 14. นายปรีดา กรรณสูต | 1 ตุลาคม 2514 - 10 มีนาคม 2523 |
| 15. นายเถลิง ธำรงนาวาสวัสดิ์ [7] | 10 มกราคม 2523 - 5 มกราคม 2530 |
| 16. นายจุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา | 6 มกราคม 2530 - 30 กันยายน 2533 |
| 17. นายยุกติ สาริกะภูติ | 1 ตุลาคม 2533 - 30 กันยายน 2535 |
| 18. นายสมหมาย สุรกุล [8] | 1 ตุลาคม 2535 - 2 กรกฎาคม 2539 |
| 19. นายทวีศักดิ์ เสสะเวช [9] | 2 กรกฎาคม 2539 - 30 กันยายน 2541 |
| 20. นายปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา | 1 ตุลาคม 2541 - 12 พฤษภาคม 2546 |
| 21. นายบรรพต หงษ์ทอง [10] | 22 มิถุนายน 2546 - 30 กันยายน 2550 |
| 22. นายจรัลธาดา กรรณสูต [11] | 1 ตุลาคม 2550 - 30 กันยายน 2552 |
| 23. นายยุคล ลิ้มแหลมทอง | 1 ตุลาคม 2552 - 30 กันยายน 2553 |
| 24. นายเฉลิมพร พิรุณสาร | 1 ตุลาคม 2553 - 30 กันยายน 2554 |
| 25. นางสาวสุพัตรา ธนเสนีวัฒน์ | 1 ตุลาคม 2554 - 30 กันยายน 2555 |
| 26. นายชวลิต ชูขจร | 1 ตุลาคม 2555 - 3 กันยายน 2558 |
| 27. นายธีรภัทร ประยูรสิทธิ | 18 กันยายน 2558 - 30 กันยายน 2560 |
| 28. นายเลิศวิโรจน์ โกวัฒนะ | 1 ตุลาคม 2560 - 30 กันยายน 2561 |
| 29. นายอนันต์ สุวรรณรัตน์ | 1 ตุลาคม 2561 - 30 กันยายน 2563 |
| 30. นายทองเปลว กองจันทร์ | 1 ตุลาคม 2563 - 30 กันยายน 2565 |
| 31. นายประยูร อินสกุล | 1 ตุลาคม 2565 - ปัจจุบัน |
ตราสัญลักษณ์กระทรวง
[แก้]-
ตรารูปแบบเดิม -
ตราประจำกระทรวงตาม พรบ.หมายราชการ พ.ศ. 2482 (ฉบับที่ 249) ในปี พ.ศ. 2552 -
ตราประจำกระทรวงตาม พรบ.เครื่องหมายราชการ พ.ศ. 2482 (ฉบับที่ 313) ในปี พ.ศ. 2565 -
ตราประจำกระทรวงในปี พ.ศ. 2565 ในรูปแบบลายเส้น
ตราสัญลักษณ์ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์รูปแบบล่าสุด ประกาศใช้งานเมื่อวันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2565 ในประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง กำหนดภาพเครื่องหมายราชการ ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายราชการ พุทธศักราช 2482 (ฉบับที่ 313)[12]
หน่วยงานในสังกัด
[แก้]ส่วนราชการ
[แก้]- สำนักงานรัฐมนตรี
- สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- กรมวิชาการเกษตร
- กรมประมง
- กรมปศุสัตว์
- กรมชลประทาน
- กรมพัฒนาที่ดิน
- กรมส่งเสริมการเกษตร
- กรมส่งเสริมสหกรณ์
- กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
- สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
- สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
- สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ
- กรมการข้าว [13]
- กรมหม่อนไหม[14]
- กรมฝนหลวงและการบินเกษตร[15]
รัฐวิสาหกิจ
[แก้]นอกจากนั้นยังมีหน่วยงานรัฐวิสาหกิจซึ่งมีการจัดองค์กรการบริหารในรูปรัฐวิสาหกิจ คือ
- องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร (อ.ต.ก.)
- องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย
- องค์การสะพานปลา
- การยางแห่งประเทศไทย (กยท.)
อดีตรัฐวิสาหกิจที่กำกับดูแล
[แก้]- สำนักงานกองทุนสงเคราะห์การทำสวนยาง (สกย.)
- องค์การสวนยาง (อสย.)
- องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (อ.อ.ป., โอนไปสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม)
องค์การมหาชน
[แก้]- สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน)
- สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)
- สำนักงานพิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (องค์การมหาชน)
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 318 ง หน้า 10 วันที่ 19 ธันวาคม 2566
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 318 ง หน้า 10 วันที่ 19 ธันวาคม 2566
- ↑ พระบรมราชโองการ ตั้งกระทรวงเกษตราธิการแลเปลี่ยนตำแหน่งเสนาบดี ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 16 ตอน 23 หน้า 302 3 กันยายน ค.ศ. 1899
- ↑ แจ้งความกระทรวงเกษตราธิการ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 16 ตอน 26 หน้า 383 24 กันยายน ค.ศ. 1899
- ↑ พระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวงและกรม พุทธศักราช 2476 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 50 ตอน 0 ก หน้า 172 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2476
- ↑ ประกาศของคณะปฏิวัติ ที่ 216
- ↑ "เอกสารอ้างอิง1" (PDF).
- ↑ "เอกสารอ้างอิง2" (PDF).
- ↑ "เอกสารอ้างอิง3" (PDF).
- ↑ "เอกสารอ้างอิง5" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-09-21. สืบค้นเมื่อ 2019-01-03.
- ↑ "เอกสารอ้างอิง6" (PDF).
- ↑ "เครื่องหมายราชการ และ ตราสัญลักษณ์กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ | กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ :". www.moac.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-02-18. สืบค้นเมื่อ 2022-02-18.
- ↑ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙ [กรมการข้าว]
- ↑ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๕๒
- ↑ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๕๖
ดูเพิ่ม
[แก้]
วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ของไทย
- รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ของไทย
- ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ของไทย
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เก็บถาวร 2022-03-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- กระทรวงเกษตร. (2510). ประวัติกระทรวงเกษตร: ที่ระลึกคล้ายวันสถาปนาครบ 75 ปี 1 เมษายน 2510. พระนคร: กระทรวงฯ.
- ทิวาพร ใจก้อน. (2558). รัฐสยามกับการจัดการธรรมชาติ: ประวัติศาสตร์ แนวคิด และความรู้เรื่องศัตรูพืชในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: 6 ตุลารำลึก.
- พวงเพชร สุรัตนกวีกุล. (2516). เปรียบเทียบผลงานของเสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการ พ.ศ. 2435-2475 (ค.ศ. 1892-1932). วิทยานิพนธ์ อ.ม. กรุงเทพฯ: แผนกวิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ออนไลน์.
- พิชัย สิงห์ทอง. (2424). นโยบายส่งเสริมการเกษตรในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. วิทยานิพนธ์ อ.ม. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ออนไลน์.
- อัจฉรา ชุมดี. (2523). งานด้านการเกษตรและคมนาคมของเจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (พ.ศ. 2452-2468). วิทยานิพนธ์ อ.ม. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ออนไลน์.
หน่วยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ของไทย | ||
|---|---|---|
| กรม |
| |
| รัฐวิสาหกิจ | ||
| องค์การมหาชน | ||
| | |||||
| ||||||
| ||||||
| ||||||
| ||||||
| ||||||
| ||||||
แม่แบบ:ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
