ಮುಂಡ್ಕೂರು
—  ಕಾರ್ಕಳ ತಾಲೂಕು, ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ  —
ಮುಂಡ್ಕೂರು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
ಮುಂಡ್ಕೂರು ಮುಂಡ್ಕೂರು,ಕಾರ್ಕಳ ತಾಲೂಕು, ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ
ರೇಖಾಂಶ: Script error: No such module "geobox coor".
ರಾಷ್ಟ್ರ	ಭಾರತ
ರಾಜ್ಯ	ಕರ್ನಾಟಕ
ಜಿಲ್ಲೆ	ಉಡುಪಿ
ತಾಲೂಕು	ಕಾರ್ಕಳ
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್	ಮುಂಡ್ಕೂರು
(({language))}	(({ಭಾಷೆ))}

ಮುಂಡ್ಕೂರು (ಮುಂಡೇರ್, ಮುಂಡುಕೂರು, Mundkur, Mundkuru, Mundukuru, Mundkooru) ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆದ ತೆಂಕಾಯಿ ಗಡಿ ಭಾಗದ ಕಾರ್ಕಳ ತಾಲೂಕುಗು ಸೇರ್ದಿನ ಒಂಜಿ ಗ್ರಾಮ. ತುಳುವೆರ್ "ಮುಂಡೇರ್" ಇನ್ಪೆರ್. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಗಣತಿ ೨೦೧೧ತ ಮಾಹಿತಿಲೆಡ್ Mundkuru ಇಂದ್'ದ್ ದಾಖಲಾತ್ಂಡ್. ಮುಂಡ್ಕೂರುದ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ ತೆಂಕಾಯಿಡ್ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕುಗು ಸೇರ್ದಿನ ಉಳೆಪಾಡಿ, ಕರ್ನಿರೆ, ಕಲ್ಲಮುಂಡ್ಕೂರು ಇಂಚಿತ್ತಿ ಗ್ರಾಮೊಲು ಉಲ್ಲಾ.

ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕುದ ಕಿನ್ನಿಗೋಳಿ ಕೈತಲ್ದ ಮೂರುಕಾವೇರಿರ್ದ್ ದಾಮಸ್ಕಟ್ಟೆ ಸಂಕಲಕರಿಯೊಗಾದ್ ಬೊಳ್ಮಣ್ (ಬೆಳ್ಮಣ್ಣು)ಗು ಪೋಪಿನ ರಾಜ್ಯ ರಸ್ತೆಡ್ ಮುಂಡ್ಕೂರು ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಮೂರುಕಾವೇರಿಗ್ ಮುಲ್ಕಿ, ಹಳೆಯಂಗಡಿ, ಕಿನ್ನಿಗೋಳಿ, ಮೂಡಬಿದ್ರೆ, ಕಟೀಲು ಕಡೇಡ್ದ್ ಪೋವರೆ ರಸ್ತೆಲು ಉಂಡು. ಅಂಚನೆ, ಬೆಳ್ಮಣ್ಣುಗು ಪಡುಬಿದ್ರಿ (ಪಡ್ಡೆದ್ರ) , ಶಿರ್ವಾ, ನಿಟ್ಟೆ, ಕಾರ್ಕಳ (ಕಾರ್ಲ) ಕಡೆಡ್ದ್ ಬರಿಯೆರೆ ರಸ್ತೆಲು ಉಂಡು.

• ಕುಡಲ ಮಂಗಳೂರುಡ್ದು ಬರ್ಪಿನಕಲೆಗ್ (1) ಬಿಜೈ-(ಬೊಂದೆಲ್)- ಕಾವೂರು-ಬಜಪೆ- ಕಟೀಲ್-ಮೂರುಕಾವೇರಿ-ಮುಂಡ್ಕೂರು ಕೈತಲ್ದ ಸಾದಿ. (2) ಪರ್ಯಾಯವಾದ್: ಕೂಳೂರು-ಹಳೆಯಂಗಡಿ-ಪಕ್ಷಿಕೆರೆ-ಕಿನ್ನಿಗೋಳಿ- ಮೂರುಕಾವೇರಿ-ಸಂಕಲಕರಿಯ-ಮುಂಡ್ಕೂರು ಅತ್ತಾಂಡ (3) ನಂತೂರು- ಕುಲಶೇಖರ- ಕುಡುಪು-ವಾಮಂಜೂರು-ಗುರುಪುರ-ಕೈಕಂಬ- ಪೆರಾರ್- ಬಜಪೆ-ಕಟೀಲು-ಮೂರುಕಾವೇರಿ-ಮುಂಡ್ಕೂರು ರಸ್ತೆಡ್ ಬರೋಲಿ.
• ಉಡುಪಿಡ್ದ್ ಬರ್ಪಿನಕಲೆಗ್ ಉಡುಪಿ- ಕಟಪಾಡಿ- ಶಿರ್ವಾ ಮಂಚಕಲ್- ಬೆಳ್ಮಣ್ಣು-ಮುಂಡ್ಕೂರು ಕೈತಲ್ದ ಸಾದಿ
• ಕಾರ್ಕಳ (ಕಾರ್ಲ) ಡ್ದು ಬರ್ಪಿನಕಲೆಗ್ ಕಾರ್ಕಳ- ನಿಟ್ಟೆ-ಬೆಳ್ಮಣ್ಣು -ಮುಂಡ್ಕೂರು ಕೈತಲ್ದ ಸಾದಿ.
• ಮೂಡಬಿದ್ರಿ (ಬೆದ್ರ) ಡ್ದು ಬರ್ಪಿನಕಲೆಗ್ ಮೂಡಬಿದ್ರಿ -ಅಲಂಗಾರು- ಪುತ್ತಿಗೆ- ಕೊಡ್ಯಡ್ಕ-ಕಡಂದಲೆ-ಪಾಲ್ಡಡ್ಕ-ಸಚ್ಚೇರಿಪೇಟೆ-ಮುಂಡ್ಕೂರು ಕೈತಲ್ ಆಪುಂಡು. ಪರ್ಯಾಯವಾದ್ (2)ಮೂಡಬಿದ್ರಿ- ಕಲ್ಲಮುಂಡ್ಕೂರು-ಮೂರುಕಾವೇರಿ-ಮುಂಡ್ಕೂರು, ಅತ್ತಾಂಡ (3) ಮೂಡಬಿದ್ರಿ-ಮಿಜಾರು-ಗಂಜಿಮಠ-ಕೈಕಂಬ- ಬಜಪೆ-ಕಟೀಲು- ಮೂರುಕಾವೇರಿ-ಮುಂಡ್ಕೂರು ಸಾದಿಡ್ ಬರೋಲಿ.

ಮುಂಡ್ಕೂರು ಗ್ರಾಮದ (ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಪರಿಸರದ) ಭೌಗೋಳಿಕ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕೊಲು ಡಿಗ್ರಿ-ಮಿನಿಟ್-ಸೆಕೆಂಡುಲೆಡ್ ಇಂಚ ಉಂಡು:

• ಅಕ್ಷಾಂಶ: 13° 07' 42.18" N
• ರೇಖಾಂಶ: 74° 52' 00.61" E

ಮುಂಡ್ಕೂರು ಗ್ರಾಮದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವ ಉಪ್ಪುನ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಸಂಕಲಕರಿಯ-ಬೆಳ್ಮಣ್ ಮುಖ್ಯ ರಸ್ತೆಗ್ ತಾಗ್'ದುಪ್ಪುನ ಭಾಗರ್ವ ಮಂಟಪದ ಕೈತಲ್ಡೇ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಧಾನ ಗೋಪುರ-ದ್ವಾರ ಉಂಡು.ಪ್ರಧಾನ ಗೋಪುರ ದ್ವಾರದುಲಾಯಿ ಪ್ರವೇಶ ಮಲ್ತ್ಂಡ ಅಂಗಣೊಗು ಜತ್ತ್'ದ್ ಬಲಿಪೀಠ ಬರಿಟ್ ದಾಂಟ್'ದ್ ದೇವಸ್ಥಾನ ಪ್ರವೇಶ ಮಲ್ಪೊಲಿ. ಪ್ರಧಾನ ಗೋಪುರ-ದ್ವಾರ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರ, ಬೊಕ ದೇವರೆನ ಪ್ರತಿಮೆ ಮಾತಾ ಮೂಡಾಯಿ ದಿಕ್ಕುಗು ಮೋಣೆ ಪಾಡ್ದುಂಡು. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪಿರಮೈಟ್ ಪಡ್ಡಾಯಿಡ್ ನನೊಂಜಿ ಗೋಪುರ-ದ್ವಾರ ಉಂಡು.ಪಡ್ಡಾಯಿದ ದ್ವಾರದ ಎದುರು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಉಂಡು. ಅಲ್ಪನೆ ಚರಿತ್ರೆದ ಕಾಲೊಡು ಊರುದ ರಾಜೆರ್‍ ಪೂಜಾ ಕಾಲೊಡು ಕುಲ್ಲೊಂದಿತ್ತಿನ "ಅರಸೆರೆ ಮಂಟಪ" ಉಂಡು.‍

ದೇವಸ್ಥಾನದ ಎದುರು ಮೂಡಾಯಿ ಮೆಯಿಟ್ ಮುಖ್ಯ ರಸ್ತೆದ ಬರಿಟ್ ಭಾರ್ಗವ ಮಂಟಪ ಉಂಡು. ಉಂದೆಟ್ ಆಟ, ಯಕ್ಷಗಾನ ಇಂಚಿನ ಕಲಾ ಸಮಾರಂಬೊಲು ನಡಪುನ ಉಂಡು. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಡಕಾಯಿ ವಠಾರೊಡು ಸಬೆ ಸಮಾರಂಭೊಲೆಗ್ ಒದಗುನ ಒಂಜಿ ಸಭಾಭವನಲಾ ಉಂಡು.

ಊರುದ ಹಿರಿಯೆರ್‍'ನಕುಲು ಪಣ್ಪಿನ ಲೆಕ್ಕೊ ಪುರಾತನ ಕಾಲೊಡು ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಾಕಿಲ್ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಮೋಣೆ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್ ಇಂದ್ ತೆರಿದ್ ಬರ್ಪಂಡು. ಈ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯೊಗು ಅನುಗುಣ ವಾದ್ ದೇವಸ್ಥಾನೊಗು ಪಡ್ಡಾಯಿ ಮೆಯಿಟ್ ದ್ವಾರ ಗೋಪುರ ಉಪ್ಪುನವು ಆಧಾರವಾದುಂಡು. ಈ ರಡ್ಡ್ ಗೋಪುರೊಲುಲಾ ಇಂಚೊಗು ಬ್ರಹ್ಮ ಕಲಶದ ಸಮಯೊಡು ನವೀಕರಣ ಆತಿನಿ ಅಂದಾಂಡಲಾ, ಬೇತೆ ಸಾಕ್ಷಾಧಾರೊಲು- ಇನ್ನಗ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಪ್ರವೇಶದ ಸಾದಿಡ್ ಉಪ್ಪುನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಬೊಕ ಅರಸೆರೆನ ಮಂಟಪ ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೋಣೆ ಪಡ್ಡಾಯಿಗ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಇನ್ಪಿನೆನ್ ತೆರಿಯೊಣೊಲಿ.

ಮುಂಡ್ಕೂರು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ವಾರ್ಷಿಕ ರಥೋತ್ಸವ ಬೊಕ ಜಾತ್ರೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಫೆಬ್ರುವರಿ ತಿಂಗೊಲ್ದ ೧೮ ತಾರೀಕ್'ಗ್ ನಡಪುಂಡು. ಪರ ಊರುಡು ನೆಲೆ ಆತಿನ ಊರುದಕುಲು ವರ್ಸೊಗೊರ ನಡಪುನ ಜಾತ್ರೆಗ್ ಬರ್ಪಿನಕಲೆಗ್ ಗೊಂದಲ ಆವರೆ ಬಲ್ಲಿ ಇನ್ಪಿನ ಕಾರಣೊಗು ವರ್ಸೊದ ರಥೋತ್ಸವ ಜಾತ್ರೆನ್ ದಿನಾಂಕ ಬದಲ್ ಮಲ್ಪಂದೆ ನಿಕಿ ಮಲ್ತ್ ದೀತೆರ್.

ತುಳುನಾಡುದ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯೊಲೆನ ದೇವತಾಬಿಂಬೊಲೆನ್, ಪ್ರತಿಮೆಲೆನ ವಿಕಾಸೊನು ವಿಶೇಷವಾದ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಲ್ತಿನ ಡಾ.ಪಾದೂರು ಗುರುರಾಜ ಭಟ್ಟೆರೆನ ಪ್ರಕಾರ ಮೂರ್ತಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಪತ್'ದಿನ ಮಹಿಷ ಮರ್ದಿನಿನ ರೂಪೊಡು ಉಂಡು.ಅರೆನ ೧೯೬೯ದ ವರದಿಡ್ ಪ್ರತಿಮೆ ಸಾಮಾನ್ಯಶಕ ೧೧ನೆಯ ಶತಮಾನದವು ಇಂದ್ ತೆರಿಪಾಯೆರ್.‍ ಅಯಿಡ್ದ್ ಬೊಕ ೧೯೭೫ ನೆ ಇಸವಿಡು ಪ್ರಕಟವಾಯಿನ ಅರೆನ ಗ್ರಂಥೊಡು ಪ್ರತಿಮೆದ ಕಾಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಕ ೯ನೆ ಶತಮಾನ ಇಂದ್ ಉಲ್ಲೇಕೊ ಆತ್ಂಡ್.

ಅಂಚಾದ್ ರಡ್ಡ್ ಮುಖ್ಯವಾಯಿನ ಚಾರೀತ್ರಿಕ ಅಂಶೊಲು ನಂಕ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪಾ: (೧) ವಿಗ್ರಹದ ಲಕ್ಷಣೊಲೆನ ಪ್ರಕಾರ ಮೂಲ ದೇವಸ್ಥಾನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಕ ೯ನೆ ಶತಮಾನದ ಪೊರ್ತುಡು ಸ್ಥಾಪನೆ ಆದಿಪ್ಪು. ಮೂಲ ದೇವಸ್ಥಾನ ಪಡ್ಡಾಯಿಗ್ ಮೋಣೆ ಪಾಡ್ದಿತ್ತ್ಂಡ್ (ಸಾಕ್ಷಾಧಾರೊಲು: ಪಡ್ಡಾಯಿ ಗೋಪುರ- ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರ, ಪಡ್ಡಾಯಿಡು ಉಪ್ಪುನ ದೇವೆರೆ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಬೊಕ್ಕ ಅರಸೆರೆ ಮಂಟಪ). ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ವಾಸ್ತು ಚಿಂತನೆ ಬದಲಾನಗ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೋಣೆನ್ ಮೂಡಾಯಿಗ್ ಬದಲಾಯಿನವು ತೋಜುಂಡು.

ಮುಂಡ್ಕೂರುದ ಬಡಕಾಯಿಡ್ ಸೆಟ್ಲ ಪೇಂಟೆ ಇನ್ಪಿನ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಜಾಗ ಉಂಡು. ಸೆಟ್ಲ ಪೇಂಟೆ ಇನ್ನಗ ಸೆಟ್ಟಿಲೆನ ಪೇಂಟೆ. ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಜೈನ ಸೆಟ್ಟಿಲು (ಶ್ರೇಷ್ಠಿ) ಬೇರ ಮಲ್ಪರೆ ನಿಲೆಯಾದಿತ್ತಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರ ಇಂದ್ ತೆರಿಯೊಣೊಲಿ. ಮೂಲು ಉಪ್ಪುನ ಬಸದಿದ ಅವಶೇಷೊಲು ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಜೈನೆರ್ ನಿಲೆಯಾದ್ ಇತ್ತಿನೆಕ್ಕ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ್ ಒರಿದಾ. ಬಸದಿದ ಅವಶೇಷೊಲೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ತೀರ್ಥಂಕರೆರೆನ ಮೂರ್ತಿನ್ ಉಡುಪಿ ಎಂಜಿಎಂ ಕಾಲೇಜಿದ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊಡು ದೀತೆರ್ ಇನ್ಪಿನ ಮಾಹಿತಿ ಗುರುರಾಜ ಭಟ್ಟೆರೆನ ಲೇಖನೊಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು.

ಗ್ರಾಮದ ಬಡಕಾಯಿಡ್ ಒಂಜಿ ಗರೋಡಿ ಉಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಆ ಪ್ರದೇಶೊಗು ಗರೊಡಿ ಇನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಬೈದಿಂಡ್. ಊರುದ ಗರೋಡಿದ ಮೂಲ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರಾಚೀನತೆದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿನ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಇಜ್ಜಿ. ತುಳುನಾಡುದ ಗರೋಡಿಲು ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಊರುದ ಜವಣೆರೆನ್ ಯುದ್ಧ ವಿದ್ಯೆಲೆಡ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುನ ತಾಣೊಲಾದಿತ್ತಾ ಇನ್ಪಿನವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದುಂಡು.

ಮುಂಡ್ಕೂರು ಪೇಂಟೆದ ಬಡಕಾಯಿ ಭಾಗೊಡು ಶ್ರೀ ವಿಠೋಬ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಆರಾಧನೆಗ್ ಮೀಸಲಾತಿನ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನೊನು ಊರುದ ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಬಂದುಲು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತ್'ದ್ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ್ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರ ನಡಪಾವೊಂದು ಉಲ್ಲೆರ್.

ಊರುದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪರಿಸರೊಡು ವಿದ್ಯಾಬ್ಯಾಸದ ಸೇವೆಡ್ ಶತಮಾನ ಕರಿದಿನ ಒಂಜಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ ಉಂಡು. ಮೂಲೊಡು ದೇವಸ್ಥಾನದ ವಾಯುವ್ಯೊಡು ಇತ್ತಿನ ಪರ ಶಾಲೆದ ಮೂಲ ಕಟ್ಟೋಣ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತ ಬುಳೆಚಿಲ‍್ ಆನಗ ಜೇಪೆದ ಪರಿಸರೊಕು ವರ್ಗಾ ಆತ್ಂಡ್. ಅಂಚನೆ ಗ್ರಾಮದ ತೆಂಕಾಯಿ ಮರ್ಗಿಲ್ಡ್ ಬೋಪಾಡಿದ ಕೈತಲ್ ಪ್ರೌಡಶಾಲೆ ಬೊಕ ಕಿರಿಯ ಕಾಲೇಜಿ(ಜ್ಯೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್) ಸ್ಥಾಪನೆ ಆತ್ಂಡ್. ಊರುಡು ಒಂಜಿ ಸಿಂಡಿಕೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ದ ಶಾಖೆ ಉಂಡು. ಅಂಚನೆ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿ ಕಚೇರಿ ಬೊಕ ಅಂಚೆ ಕಚೇರಿದ ಸೌಲಭ್ಯಲಾ ಉಂಡು.

ಮುಂಡ್ಕೂರುದ ಪರಿಸರೊಡು ಕೆಲವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಯಿನ ಜಾಗೊಲೆನ ಪುದರುಲು (ಸ್ಥಳನಾಮೊಲು) ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪಾ.

ಸಂಕಲಕರಿಯದ ಸಾದಿಡ್ ಮುಂಡೇರ್'ಗ್ ಬನ್ನಗ, ಸಚ್ಚೇರಿ ಪೇಟೆದ ಅಡ್ಡ ರಸ್ತೆ ಕರಿಯಿನ ಬೊಕ ತಿಕ್ಕುನವು ಜಾರಿಗೆ ಕಟ್ಟೆ. ರಸ್ತೆದ ಬರಿಟ್ ಇತ್ತಿನ ಜಾರಿಗೆ ಮರತ ಕಟ್ಟೆಡ್ದ್ ಇಡೆ ಪುದರ್ ಬೈದಿಂಡ್.

ಬೋವುದ ಮರಕುಲೆನ ಪಾಡಿ ಇfತಿನ ಕಾರಣ ಇಡೆಗ್ ಬೋಪಾಡಿ ಇನ್ಪಿನ ಪುದರ್ ಬೈದಿಂಡ್. ಕುಂಟಲದ ಗಿಡಕುಲು ದಿಂಜ ಬುಳೆದಿನ ಪಾಡಿದ ಜಾಗೊ ಕುಂಟಲಪಾಡಿ ಆತ್ಂಡ್.

ಊರುದ ಬಡಕಾಯಿಡ್ ವಂತೆ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶೊ ಇತ್ತೆ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಕಚೇರಿ, ಶಾಲೆ ಮಾತಾ ಉಪ್ಪುನ ಜಾಗೊಗು ಪುರಾತನ ಪುದರ್ ಜೇಪೆ ಇಂದ್'ದ್. ಈ ಶಬ್ದದ ಮೂಲ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದಿಜ್ಜಿ.

ಮುಂಡೇರ್'ಡ್ದ್ ಬೊಳ್ಮಣ್ (ಬೆಳ್ಮಣ್ಣು) ಗ್ ಪೋಪಿನ ಸಾದಿಡ್ ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ತೋಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಅಡೆಗ್ ನಾನಿಲ್ ತಾರ್ ಇನ್ಪೆರ್ . ನಾನಿಲ್ ಇನ್ಪಿನವು ಒಂಜಿ ವಿದೊತ ಮರ. ನಾನಿಲ್ದ ಮರ ಇತ್ತಿನ ತಾರ್(ತೋಡು) ನಾನಿಲ್ ತಾರ್ ಆತ್ಂಡ್.

ಜಾರಿಗೆಕಟ್ಟೆಡ್ದ್ ಸಚ್ಚೇರಿಪೇಂಟೆಗ್ ಪೋಪಿನ ಸಾದಿಡ್ ತಿಕ್ಕುನ ಒಂಜಿ ತಾಣ ಪೇರೂರು.

ಮುಂಡೇರ‍್ ತೆಂಕಾಯಿ ಬಾಗೊಡು ಮೂಡಾಯಿ ಪೋಪಿನ ರಸ್ತೆದ ಉಲಾಯಿ ಮೆಯಿಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಎತ್ತರದ ತಾಣದ ಪುದರ್‍ ಕಜೆ

ಸಂಕಲಕರಿಯ ಸಂಕದ ಶಾಂಭವಿ (ಮುಲ್ಕಿ) ಸುದೆ ಕರಿದ್ , ಮುಂಡೇರ‍್ ಗ್ರಾಮ ಪ್ರವೇಶ ಮಲ್ಪುನಗ ಜಾರಿಗೆ ಕಟ್ಟೆದ ಕೂಡುತಾನೊ(ಜಂಕ್ಷನ್) ಡು ಮೂಡಾಯಿಗ್ ಕಡಂದಲೆ- ಪಾಲಡ್ಕ- ಕೊಡಿಯಡ್ಕಗ್ ಪೋಪಿನ ರಸ್ತೆಡ್ ಸುರುಟು ತಿಕ್ಕುನ ಪೇಂಟೆ ಸಚ್ಚೇರಿಪೇಂಟೆ (ಸಚ್ಚೆರಿಪೇಟೆ). ಸಚ್ಚೇರಿಪೇಂಟೆ ಮುಂಡ್ಕೂರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಗ್ ಸೇರ್ದುಂಡು.

ಸಚ್ಚೇರಿಪೇಂಟೆಡ್ ಮುಡಾಯಿಗ್ ಉಪ್ಪುನ ಗ್ರಾಮ ಬೋಳ. ಸಿರಿ ಪಾಡ್ದನೊಡು ಪ್ರಮುಖ ವಾದ್ ಬರ್ಪಿನ ಊರು. ಪಾಡ್ದನದ ಸಿರಿ ಪುಟ್ಟುದು ಬುಳೆಯಿನ ಪುರಾತನ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವದ ಊರು.

ಸಚ್ಚೇರಿಪೇಂಟೆಡ್ ಆಗ್ನೇಯ ದಿಕ್ಕುಗು ಪೋನಗ ತಿಕ್ಕುನ ಗ್ರಾಮ ಕಡಂದಲೆಲಾ ಸಿರಿ ಪಾಡ್ದನೊಡು ಬರ್ಪಿನ ಪುರಾತನ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಹತ್ವದ ಊರು.

ಮುಂಡೇರ‍್'ದ ವಾಯುವ್ಯ ಬಾಗೊಡು ಗರೊಡಿದ ಬರಿತ ರಸ್ತೆಡ್ ಪೋಂಡ ಇನ್ನ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಇನ್ನ-ಮುಂಡೇರ್‍ ಇಂದ್'ದ್ ಜನಮಾನಿಲೆಡ್ ಪ್ರಚಲಿತವಾದುಂಡು.

ಮುಂಡೇರ‍್'ದ ವಾಯುವ್ಯ ಬಾಗೊದ ಉಪಗ್ರಾಮೊಗು ಮುಲ್ಲಡ್ಕ ಇನ್ಪಿನ ಪುದರುಂಡು. ಮುಲ್ಲಡ್ಕ ಮುಂಡ್ಕೂರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಗ್ ಸೇರ್ದುಂಡು.

1. Gururaja Bhat, P. (1969) Antiquities of south Canara. Prabhakar Press, Udupi. p.31+ plates 184
2. Gururaja Bhat, P. (1975,2014) Studies in Tuluva history and culture.( Second impression 2014), Dr Padur Gururaja Bhat Memorial Trust,Udupi, (original published in 1975).p.457+ plates+preview+ appendix.
3. https://searchworks.stanford.edu/view/11933303
4. https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.129914/2015.129914.Studies-In-Tuluva-History-And-Culture_djvu.txt