Vaksina kundër lisë është vaksina e parë e krijuar kundër një sëmundje ngjitëse. Në 1796, mjeku britanik Eduard Jenner demonstroi se një infeksion me virusin relativisht të butë të lisë së lopëve i jepte imunitet kundër virusit vdekjeprurës të lisë. Lija e lopës shërbeu si një vaksinë natyrale derisa u shfaq vaksina moderne kundër lisë në shekullin e 20-të. Nga viti 1958 deri në vitin 1977, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) kreu një fushatë globale vaksinimi që zhduku linë, duke e bërë atë të vetmen sëmundje njerëzore që çrrënjoset. Megjithëse vaksinimi rutinë i lisë nuk kryhet më në publikun e gjerë, vaksina ende po prodhohet për t'u mbrojtur kundër bioterrorizmit, luftës biologjike dhe lisë së majmunëve.

Termi vaksinë rrjedh nga fjala latine për lopë, duke pasqyruar origjinën e vaksinimit të lisë. Edward Jenner iu referua lisë së lopës si variolae vaccinae (lija e lopës). Origjina e vaksinës së lisë u bë e errët me kalimin e kohës, veçanërisht pasi Louis Pasteur zhvilloi teknika laboratorike për krijimin e vaksinave në shekullin e 19-të. Allan Watt Downie demonstroi në vitin 1939 se vaksina moderne e lisë ishte serologjikisht e dallueshme nga lija e lopës dhe vaccinia u njoh më pas si një specie e veçantë virale. Sekuenca e gjenomit të plotë ka zbuluar se vaccinia është më e lidhur me linë e kuajve dhe llojet e lisë së lopëve që gjenden në Britaninë e Madhe janë më së paku të lidhura me vaccinia.^[1]

1. ^ "Smallpox vaccine", Wikipedia (në anglisht), 2022-12-13, marrë më 2022-12-26