For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Endër-dhe-Luarë.

Endër-dhe-Luarë

Endra-dhe-Luara
Lart poshtë, majtas djathtas: Kështjella e Langeais, Chinon dhe Lumi Vjenë, Kështjella e Chenonceau dhe Lumi Sher,ndërtesa e prefekturës në Tours, Kështjella e Villandry
Flamuri i Endra-dhe-Luara
Stema Endra-dhe-Luara
Vendndodhja e Endrës-dhe-Luarës në Francë
Vendndodhja e Endrës-dhe-Luarës në Francë
Koordinatat: 47°15′N 0°40′E / 47.250°N 0.667°E / 47.250; 0.667
ShtetiFrance
RajoniQendër-Lugina e Luarës
PrefekturaTours
NënprefekturatChinon
Loches
Qeveria
 • Presidenti i Këshillit DepartamentalJean-Gérard Paumier[1] (LR)
Sipërfaqja
 • Gjithsej6.127 km2 (2,366 sq mi)
Popullsia
 (Janar 2019)
 • Gjithsej610.079
 • Vendi41
 • Dendësia100/km2 (260/sq mi)
Zona kohoreUTC+1 (CET)
 • Verës (DST)UTC+2 (CEST)
Numri i departamentit37
Qarqet3
Kantonet19
Komunat272

Indre-et-Loire ( shqiptimi frëngjisht[ɛ̃.dʁ‿e.lwaʁ]  ( dëgjoni); Shqip: Endra-dhe-Luara ) është një departament në Francën perëndimore-qendrore të quajtur sipas lumit Endër dhe lumit Luarë . Në vitin 2019, ajo kishte një popullsi prej 610,079 banorësh. [2] Nganjëherë i referuar si Touraine, emri i rajonit historik, ai sot është pjesë e rajonit Qendër-Lugina e Luarës . Prefektura e saj është Tours dhe nënprefekturat janë Chinon dhe Loches . Endra-dhe-Luara është një destinacion turistik për monumentet e tij të shumta që janë pjesë e Kështjellave të Luginës së Luarës .

Endra-dhe-Luara është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 mars 1790. Ajo u krijua nga ish- provinca e Touraine dhe nga pjesë të vogla të Orléanais, Anzhusë dhe Puatusë. Prefektura e saj, Toursi, ishte një qendër e të mësuarit në Mesjetën e Hershme, duke qenë një fokus kryesor i ungjillizimit të krishterë që kur Shën Martini u bë peshkopi i tij i parë rreth vitit 375. Nga mesi i shekullit të 15-të, oborri mbretëror u riparua në Luginën e Luarës, me kryeqytetin Tours; bashkimi i lumit Luarë dhe lumit Sher u bë një qendër e prodhimit të mëndafshit dhe mallrave të tjera luksoze, duke përfshirë tregtinë e verës, duke krijuar një borgjezi të begatë.

Pas krijimit të departamentit, ai mbeti politikisht konservator, siç regjistroi Honoré de Balzac në disa nga romanet e tij. Conservative Tours refuzoi të mirëpresë hekurudhat, të cilat në vend të kësaj u detyruan të kalonin linjat e tyre me anë të Saint-Pierre-des-Corps në skajin lindor të qytetit. Temperatura e moderuar e politikës së departamentit mbeti e dukshme pas Luftës Franko-Prusiane të 1870: ndjenjat mbetën kryesisht pro-mbretërore gjatë viteve të hershme të Republikës së Tretë . Për pjesën më të madhe të shekullit të nëntëmbëdhjetë, Endra-dhe-Luara ishte një departament rural, por xhepat e industrializimit të rëndë filluan të shfaqen në fund të shekullit, të shoqëruar nga politika e krahut të majtë. 1920 pa lindjen e Partisë Komuniste Franceze në Kongresin e Tureve . Në vitin 1920, Saint-Pierre-des-Corps ishte bërë një qendër kryesore hekurudhore dhe një qendër e punëtorive hekurudhore: ajo kishte fituar gjithashtu një reputacion si një bastion i solidaritetit të klasës punëtore.

Endra-dhe-Luara është pjesë e rajonit të Qendër-Lugina e Luarës ; departamentet fqinje janë Luarë-dhe-Sher, Endër, Vjenë, Mejn-dhe-Luarë dhe Sarthë . Komuna e Descartesit është e famshme si vendlindja e filozofit dhe matematikanit francez, René Descartes .

Komuna më e populluar është Tours, prefektura. Që nga viti 2019, ka 10 komuna me më shumë se 10,000 banorë: [2]

Komuna Popullsia (2019)
Turne 137,087
Joué-lès-Tours 38,444
Saint-Cyr-sur-Loire 16,419
Saint-Pierre-des-Corps 15,967
Saint-Avertin 14,995
Amboise 12,533
Chambray-lès-Tours 11880
Montlouis-sur-Loire 10,868
La Riche 10,317
Fondete 10,301
Popullsia në vite
VitiPop.±%
1801268,924—    
1821282,372+5.0%
1836304,271+7.8%
1851315,641+3.7%
1872317,027+0.4%
1886340,921+7.5%
1901335,541−1.6%
1911341,205+1.7%
1921327,743−3.9%
1931335,226+2.3%
1946349,685+4.3%
1954364,706+4.3%
1962395,21+8.4%
1968437,866+10.8%
1975478,597+9.3%
1982506,093+5.7%
1990529,345+4.6%
1999553,747+4.6%
2006580,312+4.8%
2011593,683+2.3%
2016606,223+2.1%

Endra-dhe-Luara është shtëpia e shumë kështjellave të jashtëzakonshme që janë të hapura për publikun, ndër to janë këto:

  • Kështjella e Amboise
  • Kështjella e Azay-le-Rideau
  • Kështjella e la Bourdaisière
  • Kështjella e Chenonceau
  • Kështjella e Chinon
  • Kështjella e la Guerche
  • Kështjella e Langeais
  • Kështjella e Loches
  • Kështjella e Marçay
  • Kështjella e Montpoupon
  • Kështjella e Plessis-lez-Tours
  • Kështjella e Rivau
  • Kështjella e Tours
  • Kështjella e Villandry
  • Kështjella e Clos Lucé
  • Kështjella e Ussé
  1. ^ "Répertoire national des élus: les conseillers départementaux". data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (në frëngjisht). 4 maj 2022.
  2. ^ a b Populations légales 2019: 37 Indre-et-Loire, INSEE
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Endër-dhe-Luarë
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?