Gjuhësia e tekstit
Gjuhësia e tekstit është një degë e gjuhësisë që merret me tekstet si sisteme komunikimi. Qëllimet e saj origjinale janë ta zbulojë dhe ta përshkruajë gramatikën e tekstit. Aplikimi i gjuhësisë së tekstit, megjithatë, ka evoluar nga kjo qasje në një pikë, në të cilën teksti shihet në terma shumë më të gjerë që shkojnë përtej një shtrirjeje të thjeshtë të gramatikës tradicionale drejt një teksti të tërë. Gjuhësia e tekstit merr në konsideratë formën e një teksti, por edhe vendosjen e tij, dmth mënyrën se si ai është i vendosur në një kontekst ndërveprues, komunikues. Si autori i një teksti (të shkruar ose të folur) ashtu edhe adresuesi i tij merren parasysh në rolet e tyre përkatëse (sociale dhe/ose institucionale) në kontekstin specifik komunikues. Në përgjithësi, ai është një aplikim i analizës së diskursit[1] në një nivel shumë më të gjerë të tekstit, se sa thjesht një fjali apo fjalë.
Struktura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Si shkencë e tekstit, gjuhësia e tekstit përshkruan ose shpjegon llojet e ndryshme të tekstit:
- Karakteristikat e përbashkëta
- Karakteristikat e dallueshme
Gjuhësia e tekstit është studimi se si funksionojnë tekstet në ndërveprimin njerëzor. Beaugrande dhe Dressler e përkufizojnë një tekst si një "dukuri komunikuese që plotëson shtatë standardet e tekstualitetit" - kohezioni, koherenca, qëllimshmëria, pranueshmëria, informativiteti, situacionaliteti dhe ndërtekstualiteti, pa asnjë prej të cilave teksti nuk do të jetë komunikues. Tekstet jokomunikuese trajtohen si jotekste.[2]
Kontribuesit kryesorë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Robert-Alain de Beaugrande
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Robert-Alain de Beaugrande ishte një gjuhëtar tekstesh dhe një analist i diskursit, një nga figurat kryesore të traditës kontinentale në këtë disiplinë. Ai ishte një nga zhvilluesit e Shkollës së Tekstlinguistikës së Vjenës (Departamenti i Gjuhësisë në Universitetin e Vjenës) dhe botoi Introduction to Text Linguistics në 1981, me Wolfgang U. Dressler. Ai ishte gjithashtu një figurë kryesore në konsolidimin e analizës kritike të diskursit.[3]
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Trappes-Lomax, Hugh (2004) "Discourse analysis", in The Handbook of Applied Linguistics ed. by A. Davies & C. Elder. Oxford: Blackwell, pp. 133–64.
- ^ De Beaugrande, R., & Dressler, W. U. (1981) Introduction to text linguistics / Robert-Alain De Beaugrande, Wolfgang Ulrich Dressler. London; New York : Longman, 1981.
- ^ Beaugrande, Robert de. "Robert de Beaugrande Homepage" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 shtator 2013. Marrë më 10 gusht 2012.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
