For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Bioteknologjia.

Bioteknologjia

Kristali i insulines

'Bioteknologjia [nga greqishtja βίος, bìos = "jetë" τέχνη, téchne = "art", në kuptimin e "ekspertizës", "njohurive", "di si të veprojë", dhe λόγος, lògos = "studim" ] është fushe e biologjisë së aplikuar që përfshin përdorimin e organizmave të gjallë dhe bioproceseve në inxhinieri, teknologji, mjekësi dhe fusha të tjera që kërkojnë bioprodukte.

Termi përfshin inxhinierinë gjenetike sikurse edhe teknologjitë e kulturave te indeve e qelizave. Koncepti përmbledh një rang te gjere procedurash për modifikimin e organizmave te gjalle sipas qëllimeve njerëzore duke filluar që nga zbutja e kafshëve, kultivimi i bimëve, dhe "përmirësimet" e tyre nëpërmjet programeve te shartimit që përdorin zgjedhjen artificiale dhe hibridizimin.

Konventa Nacionale e Diversitetit Biologjik e përkufizon bioteknologjinë si : Çdo aplikim teknologjik që përdor sisteme biologjike, organizma te gjalla, ose derivate te tyre, për te bere ose modifikuar produkte ose procese për përdorim specifik.

Bioteknologjia përdor arritjet e biologjisë molekulare dhe përdor një shumëllojshmëri të teknikave, duke përfshirë teknologjinë e ADN rekombinante (teknika izolimin e ADN, prerje e saktë të segmenteve të ADN-së, transferimin e plasmideve të klonuar), teknikat kultura e indeve dhe kultura e qelizave në një shkallë të madhe, PCR, etj).

Ajo ka aplikime të shumta në shkencat e shëndetit, mjedisit (p.sh. përdorimi i menaxhimit të mbeturinave) në Gjeorgji, në bujqësi dhe industri.

Edhe pse Bioteknologjia është e shkencë e re, biznesi është po aq i vjetër sa prodhimin e birrës nga fermentimi i elbit dhe prodhimin e bukës 9.000 vjet më parë në Babiloni.

Bioteknologjia nuk limitohet në aplikime mjekësore/shëndeti (ndryshe nga inxhinieria biomjekësore, te cilat përfshijnë shume (bioteknologji). Megjithëse nuk mendohet shpesh si bioteknologji, agrikultura qartësisht nxë në përkufizimin e "përdorimi i sistemit bioteknologjik për te bere produkte" te tilla që kultivimi i bimëve mund te shihet si ndërmarrja me e herët e bioteknologjisë. Agrikultura është teorizuar te jete bere mënyra me dominante e prodhimit te ushqimit që nga revolucioni Neolitik. Proceset dhe metodat e agrikulturës janë përmirësuar nga shkenca te tjera biologjike dhe mekanike që nga fillimi i tyre. Gjate bioteknologjisë se herët, fermerët ishin te afte te zgjidhnin produktet me te përshtatshme dhe me rendiment me te mire për te prodhuar ushqim te mjaftueshëm për te mbështetur rritjen e popullsisë. Përdorime te tjera te saj u kërkuan ndërsa te mbjellat dhe fushat u rriten dhe u be e vështire te mbahen. Organizma specifike dhe organizma nga produkte u përdorën për te fertilizuar, ridepozituar azotin, dhe kontrolluar pesticidet. Nëpërmjet përdorimit te agrikulturës, fermerët në mënyre te pa paralajmërueshme kane alternuar gjenet e te mbjellave te tyre duke i prezantuar ato me ambiente te reja dhe duke i rritur bime tjera te formës se pare te bioteknologjisë. Kultura te tilla si ato në Mesopotami, Egjipt, dhe Indi zhvilluan proceset e prodhimit te birrës. Ende prodhohet nga e njëjta metode bazike e përdorimit te kokrrave te maltit (që përmbajnë enzima) për ta konvertuar nga fara në sheqer dhe duke i shtuar produkte shtese për te dhëne birrën. Në ketë proces karbohidratet në fara u shpërbenë në alkoole te tilla si etanoli. Indianet e lashte gjithashtu përdorën lëngjet e bimës Ancient Indians Ephedra vulgaris dhe e quanin Soma. Kultura te tjera te mëvonshme prodhuan procesin e fermentimit te acidit laktik i cili lejonte fermentimin dhe ruajtjen e formave te tjera te ushqimit. Fermentimi gjithashtu u përdor në ketë periode për te prodhuar bukën e mbrujtur. Megjithatë procesi i fermentimit laktik nuk u kuptua plotësisht deri në punën e Pasterit në 1857, është ende përdorimi i pare i bioteknologjisë për te konvertuar një burim ushqimor në një tjetër.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Bioteknologjia
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?