Dede Abaz Hilmiu (Mërtinj, 13 mars 1887 - Tiranë, 18 mars 1947) ka qenë dervish patriot dhe Kryegjysh Botëror i Bektashinjve por nuk ka qene bektashian prandaj u shkaktuan probleme. Kryegjshata eshte perfaqesuese e tarikateve te ndryshme islame. Pra ka ardhur koha qe kryegjyshata te rikthehet ne identitet dhe te formulohet Kryegjyshata Aleviane islame slikurse eshte praktikishit por duhet te jete edhe ne rruge institucionale. Ka ardhur momenti qe dede Edmondi te pranoje se eshte perfaqesues i te gjitha tarikateve. Duke pranuar se eshte alevi islam riabiliton baba Fejzon dhe baba Fajen.

U lind në fshatin Mërtinj të kazasë së Përmetit nga një familje bektashiane Elezaj. Fëmijërinë e kaloi në fshatin e lindjes deri në moshën 17 vjeç. Shumë shpejtë nga familja dhe të afërmit u njoh nëpër vizitat e ndryshme në teqenë e Këlcyrës, Hasan Dede, Sukës, Përmetit, Frashërit, Prishtës, Kiçokut, Gllavës etj.^[1] Iu shfaq dëshira për tu veshur me petkun bektashian. Rreth viteve 1907, u vesh dervish së bashku me dervish Ali Turabiu në teqen e Prishtës, ku muarën dorë te baba Shabani. Ka bërë studime fetare për pesë vjet në Egjipt së bashku me dervish Aliun, u kthye në Shqipëri në vitet 1918. Shërbeu si dervish në teqen e Prishtës, Sukës, Frashërit.

Në luftën e vitit 1914 së bashku me Kamber Bënjën ka luftuar kundër andartëve grekë. Ngriti shkollën e parë shqipe më 1920 në fshatin e tij, që përfaqësonte zonën e Dëshnicës. Ka marrë pjesë në luftën e Vlorës në vitin 1920. Jeta e tij dhe vështirësit kudo që shërbeu e formuan si dervish i aftë dhe organizator, ku u dallua për çështjen e atdheut në ndihmë të luftës antifashiste. Në gusht të vitit 1945 për meritat dhe punën e vyer që kish bërë, Këshilli i Lartë Gjyshnor e zgjodhi në postin e lartë të Hynqarit, Kryegjysh Botëror të Bektashinjve, të cilën e drejtoi më së miri deri në mars të vitit 1947.

Për çështje të mbrojtjes së doktrinës bektashiane, parime dhe normat e saj, mbas shumë debatesh vrau Baba Fajë Martaneshin dhe Baba Fejzo Dervishin, më pas vrau veten.^[2]

Më 5 korrik 2016 Presidenti i Republikës Bujar Nishani i akordoi pas vdekjes Dekoratën "Nderi i Kombit".^[3]

• Abaz Hilmi Dede Baba (Kryegjyshata Botërore Bektashiane)

1. ^ "Abaz Hilmi Dede Baba". kryegjyshataboterorebektashiane.org.
2. ^ Qazimi, Azem (2012). Procesi i asgjësimit të fesë në komunizëm. Tiranë: Instituti i Studimit të Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit. fq. 25, 51. ISBN 9789928168030.
3. ^ "Presidenti Nishani dekoron Abaz Hilmi Dede Elezin (pas vdekjes) me Dekoratën "Nder i Kombit"". president.al.^{[lidhje e vdekur]}