Transport opasnih materija
Izvor: Wikipedija
Prevoz opasnih materija regulisan je Uredbom o prevozu opasnih materija u drumskom i železničkom saobraćaju i Zakonom o proizvodnji i prometu opasnih materija[1]. Prevoz u međunarodnom saobraćaju regulisan je međunarodnim propisima:
- ADR za drumski saobraćaj (European Agreement on the International Road Transport of Hazardous Goods)
- RID za železnički prevoz (Regulation for International Transport of Hazardous Goods)
- IMGD za pomorski prevoz (International Maritime Dangereous Goods Code/Transport by Sea)
- IATA DGR za vazdušni prevoz (IATA regulations on the Transport of Hazardous Goods/Air Transport)
- Preporuke o prevozu opasnih roba (opšti dokument Ujedinjenih nacija)
Opasne materije su razvrstane u devet kategorija (klasa)[1]
- Klasa 1. Eksplozivne supstance (koriste se za izvođenje eksplozija i pirotehničkih efekata),
- Klasa 2. Gasovi pod pritiskom, u tečnom stanju ili rastvoreni pod pritiskom,
- Klasa 3. Zapaljive tečnosti,
- Klasa 4. Zapaljive čvrste materije,
- Klasa 5. Oksidirajuće supstance (oksidanti, oksidansi),
- Klasa 6. Otrovne (toksične) i infektivne supstance,
- Klasa 7. Radioaktivne supstance,
- Klasa 8. Korozivne supstance i
- Klasa 9. Mešovite opasne supstance.
Na cisternama i vozilima koja se kreću putevima pod međunarodnom ADR regulativom na plakati (listici) koja se na njima nalazi navedeni su Kemlerov kod (broj dat u gornjem delu) i odgovarajući broj dat Preporukom UN za transport opasnih materija (broj u donjem delu)[1]. Narandžast čist plakat bez brojeva ukazuje da vozilo prevozi opasan teret (burad, paketi itd.) ili se radi o tankeru sa šarolikom robom. Kamioni odnosno cisterne koje se kreću javnim putevima, a prenose materije opasne po ljude i njihovu životnu sredinu, moraju se obeležiti istovetnim tablama sa obe strane kao i spreda i pozadi.
| Prva cifra Kemlerovog koda ukazuje na primarnu opasnost | Druga i treća cifra generalno ukazuju na sekundarne opasnosti |
| 0 Opasnost je adekvanto opisana prvom cifrom | |
| 2 Gas | 2 (Zapaljivo) može isparavati |
| 3 Zapaljiva tečnost | 3 Požarna opasnost |
| 4 Zapaljive čvrste materije | 4 Požarna opasnost |
| 5 Oksidirajuće supstance ili organski peroksidi | 5 Oksidirajuća opasnost |
| 6 Toksična materija | 6 Toksična opasnost |
| 7 Radioaktivna materija | 7 Radioaktivna opasnost |
| 8 Korozivna materija | 8 Korozivna opasnost |
| 9 Mešovite/Opasnost po životnu sredinu (infektivne, biološke) | 9 Samorazlaganje ili burne reakcije nastale usled polimerizacije |
| X Reaguje opasno sa vodom |
UN broj je četvorocifren i identifikuje opasnu materiju. Svaka opasna supstanca ima svoj jedinstven UN broj (Primer: za benzin je 1203). UN brojevi idu u opsegu od 0001 do 3500 i predstavljaju deo opšteg dokumenta Ujedinjenih nacija u vidu Preporuka o prevozu opasnih roba.
Lista UN brojeva na Engleskoj Vikipediji (en)
- Lista Un brojeva (de)
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
