Sulejmanija džamija (Šarena džamija) nalazi se u Travniku u Bosni i Hercegovini. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 25. do 31. maja 2005. godine je donijela odluku da se džamija sa šadrvanom, česmom i dućanima, te pokretno naslijeđe koga čine dva rukopisna Kurana proglasi za nacionalni spomenik BiH.^[1] Ovu odluku Komisija je donijela u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović (predsjedavajuća) , Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo i Tina Wik. Pokretno nasljeđe Jeni džamije sačinjava 20 levhi, od toga 18 smještenih u centralnom molitvenom prostoru i 2 u prostorima tekije.

Na mjestu Šarene džamije, je još krajem XVI stoljeća podignuta Gazi-agina džamija. Godine 1757. Iz temelja obnovio ju je bosanski valija Sopa Salan Ćamil-Ahmed-paša, sagradivši pod njom bezistan sa dvadeset i sedam dućana, pa se ona od tada nazvala Ćamilija džamija.

Nakon požara iz 1815. godine, na istom mjestu Skopljak Sulejman-paša, izgradio je novu džamiju, koja se od tada naziva Sulejmanijom. Ovaj vezir je stolovao u Travniku od 27. oktobra 1815. do 23. januara 1818. godine. Pored obnove ove džamije, on je sagradio turbe nad mezarom bosanskog vezira Mustafe-paše Jenišeherlije u dvorištu Kukavičine medrese u Gornjoj čaršiji, te obnovio sahat-kulu kod Hadži Ali-begove džamije. Za održavanje ovih objekata ostavio je bogat, vezirski vakuf, a samoj džamiji je poklonio i ostavio na čuvanje visoko tursko odlikovanje koje je on primio za vojne zasluge.

O ovoj obnovi postoji natpis iz 1815/1816. godine. Kamena ploča, veličine 100x50 cm, sa natpisom uzidana je nad glavnim ulazom u džamiju. Hronogram u pjesmi smješten je u četrnaest elipsastih polja. Natpis je na uzdužnim stranama i kroz sredinu ukrašen isklesanim cvjetićima. Pismo: sitan i lijep nesh-talik. ^[2]

Iz historijskih podataka zaključuje se da je tokom bombardiranja Travnika u II svjetskom ratu porušen zapadni ugao i već 1945. godine je on obnovljen. ^[3]

Džamije sa četverovodnim krovom i kamenom munarom, prema tlocrtnom rješenju mogu se svrstati u dva osnovna tipa – tip jednoprostorne džamije, koji preovladava, i tip džamije sa stupovima. ^[3] Ovom tipu u Bosni i Hercegovini pripada desetak džamija velikih dimenzija koje se javljaju u posljednjim stoljećima osmanske uprave. Ovaj tip džamija predstavlja novo tlocrtno rješenje gdje stupovi nose tavanicu i mahvil postavljen duž prednjeg i dva bočna zida.^[4] Arhitektonski najznačajnija džamija ovog tipa u Bosni i Hercegovini je Sulejmanija ili Šarena džamija u Travniku.

Ispod cijele džamije u prizemlju je kameni bezistan u kojem je ranije bilo 10 dućana, koji su danas uklonjeni i bezistan je jedinstven prodajni prostor. Bezistan je podijeljen sa dva reda masivnih drvenih stupova na dvije treveje. Stupovi nose tavanicu i mahvil postavljen duž prednjeg i dva bočna zida. i središnji kaldrmisan prolaz, unutrašnju ulicu.

Stupovi su međusobno spojeni segmentnim lukovima sa čeličnom zategom. Vanjska linija lukova je uvučena u odnosu na ravan zida, čime je dodatno naglašena plastičnost fasade objekta u prizemlju. U poljima između lukova, a iznad samih kapitela, nalazi se kamena dekoracija u vidu ispupčene rozete sa 12 kriški. Iznad gornje linije lukova nalazi se polukružno ispupčenje – vijenac, duž tri fasade objekta (jugozapadna, jugoistočna i sjeveroistočna fasada), koji predstavlja i vizuelnu diferencijaciju prizemlja i sprata objekta (profanog i sakralnog dijela). Džamija u osnovi predstavlja nešto izdužen četverougao 21,88x16 m. sa produžetkom na sjeveroistočnoj strani, uz munaru - pridodat trijem u zadnjem lijevom uglu. Sastoji se iz tri etaže.

Sakralni prostor počinje na prvom spratu i proteže se kroz dvije etaže. Krov je četverovodan.

Sulejmanija džamija u Travniku na Wikimedijinoj ostavi

Portal Bosna i Hercegovina

• Mehmed Mujezinović - Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine
• Kurto, Nedžad (1998). Arhitektura Bosne i Hercegovine : razvoj bosanskog stila. Sarajevo: Sarajevo- Publishing : Međunarodni centar za mir, 1998. 
• Andrejević, Andrej (1984). ISLAMSKA MONUMENTALNA UMETNOST XVI VEKA U JUGOSLAVIJI Kupolne dzamije. Beograd: Filozofski fakultet u Beogradu, Institut za istoriju umetnosti.