Operacija Nezamislivo (engleski: Operation Unthinkable) je naziv za britanski vojni plan napada na Sovjetski Savez koji se trebao izvesti 1.7. 1945. godine ^[1]. Bio je izrađen od strane Zajedničkog štaba za planiranje britanskih oružanih snaga po naređenju tadašnjeg britanskog premijera Winstona Churchilla.

Planiranje operacije je započelo u proljeće 1945. godine, odnosno u vrijeme kada se u Evropi još uvijek vodio drugi svjetski rat, a Ujedinjeno Kraljevstvo i SSSR još uvijek formalno bili saveznici u sukobu protiv Sila Osovine. S druge strane, u to je vrijeme bilo sasvim izgledno da se rat bliži kraju, odnosno kako će nacistička Njemačka doživjeti svoj slom. Churchill, koji je već četvrt vijeka uživao reputaciju gorljivog antikomunista, je tada pretpostavio da je upravo SSSR na putu da postane dominantna sila u Evropi i globalna prijetnja britanskim političkim interesima, odnosno, kako je on tada formulirao, "slobodnom svijetu".

Plan je izrađen kao dio nastojanja da se ta prijetnja otkloni, ili barem smanji. U tu su svrhu bili već poduzeti praktični koraci, odnosno Churchill je zagovarao da trupe zapadnih saveznika prilikom završnih operacija protiv Njemačke napreduju što je dalje na istok kako bi se spriječilo da SSSR preko Crvene armije u državama Centralne i Istočne Evrope instaliraju komunistički, odnosno prosovjetski režimi. Američkim generalima je tako sugerirano da pokušaju ući u Prag i zauzeti područje prethodne Čehoslovačke, a britanskim trupama da zauzmu Berlin, odnosno spriječe prodor Titovih partizana u sjevernu Italiju.

Do 8. maja 1945. kada je Njemačka formalno kapitulirala, samo dio tih ciljeva je ispunjen, odnosno sovjetske trupe su se nalazile daleko na zapadu od predratnih sovjetskih granica, onemogućivši tako stvaranje ne-komunističkih, odnosno pro-britanskih režima u predratnim državama Istočne i Centralne Evrope. To je za Churchilla i veliki dio tadašnje britanske vlade bilo neprihvatljivo, pogotovo u slučaju Poljske, čija su nezavisnost i teritorijalni integritet bili formalni povod Britaniji da 1939. godine objavi rat Njemačkoj.

Osnovni cilj vojne operacije po zamisli britanskog vojnopolitičkog vrha je bio da se tadašnjem "SSSR-u nametne volja Velike Britanije i SADa". Jedna od definicije te volje se može definirati kao poštene granice za Poljsku koje bi se postigle neograničenim korištenjem vojske. Brzi početni uspjeh po tom planu može prisiliti SSSR da prihvati našu volju, ali to se ne mora obavezno dogoditi. To moraju Rusi odlučiti, a ako žele totalni rat imati će ga. U napadu se računalo da će učestvovati ako dođe do njega 47 britansko-američkih divizija plus između 10 i 12 preživelih divizija Trećeg rajha.

Komandanti britanskog vrhovnog vojnog štaba su navodno bili zabrinuti zbog veličine Crvene armije u Europi i pošto su smatrali Staljina osobom kojoj se ne može verovati, verovali su da postoji opasnost po Zapadnu Europu. Također se računalo da ako Velika Britanija i SAD objave rat SSSRu on će ući u vojni savez s Japanom što je bio jedan od argumenata protiv objave rata.

U svojim memoarima Winston Churchill je tokom aprila 1945. godine napisao 7 novih ciljeva ili strahova britanske politike prema SSSRu. Oni su:

• 1) Sovjetski Savez predstavlja smrtnu opasnost po "slobodni svijet"
• 2) Treba se izgraditi novi front protiv sovjetskih ciljeva
• 3) Taj front se mora pomaknuti što više na istok
• 4) Glavni cilj američko-britanske vojske bi morao biti Berlin
• 5) Veliku važnost mora imat ulazak u Prag i oslobađanje Čehoslovačke
• 6) Beč i Austrija moraju doći u zapadne ruke ili barem u dogovor 50 % - 50 % s Sovjetima
• 7) Mora se zaustaviti Titova agresija na Italiju

Na kraju zapovjednici vojnog štaba su došli do zaključka kako je napad nepraktičan zbog nadmoći u ljudstvu i opremi Crvene Armije nad ujedinjenom britanskom, američkom i njemačkom vojskom u Europi.

Nakon što je dobio mišljenje protiv napada Winstona Churchilla 10.6. 1945. postavlja pitanje o mogućnosti vođenja obrambenog rata u slučaju napada Sovjetskog Saveza na snage saveznika u zapadnoj evropi. Odgovor na to pitanje se sastojao u mogućim strategijama obrane britanskih otoka ^[3].

Detalji plana, kao i njegovo postojanje su objavljeni 1998. godine.

• Julian Lewis: Changing Direction: British Military Planning for Post-war Strategic Defence^{[mrtav link]}, 2nd edn., Routledge, 2008, pp.xxx-xl (ISBN 0-415-49171-1)