Druga rasprava velikog Seta
Izvor: Wikipedija
Druga rasprava velikog Seta je gnostički spis iz 3. vijeka otkriven u okviru zbirke Nag Hamadi.[1]
Spis govori o zlim vladarima duha, arhontima, te polemiše protiv ortodoksnog hrišćanstva suprotstavljajući mu »pravu crkvu« gnostika.[2]
U spisu se iznosi gledište da je hebrejski bog zapravo zli duhovni vladar (arhont):
Jer, Arhont je bio predmet podsmijeha zato što je rekao: "Ja sam Bog, i nema većega od mene. Samo ja sam Otac, Gospodin, i nema drugoga do mene. Ja sam ljubomoran Bog, koji grijehe otaca prenosi na djecu trećega i četvrtoga naraštaja."[3]
Suprotstavljeni vladarima tame su sinovi svetlosti. Govoreći u ime sinova svetlosti, pisac piše o progonima:
Mrzeli su nas i progonili ne samo oni koji su neznalice (pagani) nego i oni koji misle da uzdižu ime Hristovo, jer nisu bili svesni da su prazni, nisu znali ko su, kao glupe životinje.[4]
Spasitelj objašnjava da su te osobe napravile imitaciju prave crkve, »objavivši doktrinu mrtvog čoveka, i laži, da bi to ličilo na dobrotu i čistotu savršene crkve«.[5] Takvo učenje, optužuje spis, miri hrišćane sa strahom i ropstvom podstičući ih da se priklone zemaljskim predstavnicima zlog tvorca (demijurga), koji, u svojoj praznoj »slavi«, izjavljuje: »Ja sam Bog i ne postoji drugi osim mene.«[6] Takve osobe proganjaju one koji su dostigli oslobođenje kroz gnozu, pokušavajući da ih odvuku od »istine njihove slobode«.[7] Spis tome protivstavlja istinsku crkvu koju karakteriše zajedništvo njenih pripadnika s Bogom, kao i njihovo međusobno zajedništvo:
»ujedinjeni prijateljstvom večitih prijatelja, koji ne znaju ni za neprijateljstvo niti za zlo, nego su ujedinjeni mojom gnozom... u prijateljstvu jedan s drugim«.[8]
Oni su bliski kao da su u »duhovnom venčanju«, jer žive »u očinstvu i materinstvu i racionalnom bratstvu i mudrosti« [9] kao oni što se vole kao »srodne duše«.[10]
Govoreći o stradanju Isusa, spis iznosi doketsko stanovište, navodeći sledeće Isusove reči:
... bio je to neko drugi koji je popio žuč i sirće; nisam to bio ja. Udarili su me štapom; bio je to drugi, Simon, koji je nosio krst na plećima. Bio je to drugi kome su stavili krunu od trnja. A ja sam se radovao na visini ... zbog njihove greške ... ja sam se smejao njihovom neznanju.« [11]
Tumačenje da je Šimun iz Cirene razapet je umjesto Isusa koji se tomu smije, kao što se navodi u ovom spisu, Irenej pripisuje gnostiku Bazilidu.[1]
- J. A. Gibbons, A Commentary on »The Second Logos of the Great Seth« (New Haven, 1972).
- ↑ 1,0 1,1 Izvorni koptski tekstovi Arhivirano 2013-10-31 na Wayback Machine-u (Druga rasprava velikog Seta, uvod: Joseph A. Gibbons)
- ↑ Elejn Pejgels - Gnostička evanđelja (scribd)
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 64
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 59.22—29, u: NHL 333—334.
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 60.21—25, u: NHL 334.
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 53.27—33, u: NHL 331.
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 61.20, u: NHL 334.
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 67.32—68.9, u: NHL 337.
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 67.2—5, u: NHL 336.
- ↑ Druga rasprava velikog Seta 70.9, u: NHL 338.
- ↑ Druga rasprava velikoga Seta 56.6—19, u: NHL 332.
- (en) The Second Treatise of the Great Seth (gnosis.org)
- (sh) Izvorni koptski tekstovi Arhivirano 2013-10-31 na Wayback Machine-u
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
