James Clerk Maxwell
Izvor: Wikipedija
| James Clerk Maxwell | |
 | |
| Rođenje | 13. lipnja 1831. Edinburgh, Škotska,  Ujedinjeno Kraljevstvo
|
|---|---|
| Smrt | 5. studenog 1879. Cambridge, Ujedinjeno Kraljevstvo
|
| Državljanstvo | Škot |
| Polje | teorijska fizika, termodinamika matematika, inženjerstvo |
| Institucija | Univerzitet u Aberdeenu, Univerzitet u Londonu, Univerzitet u Kembridžu |
| Alma mater | Univerzitet u Edinburgu Univerzitet u Kembridžu |
| Istaknuti studenti | John Henry Poynting |
| Poznat po | Maxwellove jednačine, Maxwellov zakon raspodjele, Maksvelove diferencijalne jednačine, Kinetička teorija gasova, Dokazao da je svetlost elektromagnetska pojava, Maksvelova jednačina za indeks loma |
Džejms Klerk Maksvel (engl. James Clerk Maxwell; Edinburg, 13. jun 1831 — Kembridž, 5. novembar 1879), bio je škotski fizičar i matematičar. Maksvel je, istražujući vezu između elektriciteta i magnetizma, prema Faradejevoj ideji, zaključio da su istog fenomena, talasne prirode, čija je brzina ravna brzini svetlosti (3.0 × 108 m/s) i da je vidljiva svetlost elektromagnetne prirodne radijacije. Takođe je tvrdio da su infracrvena i ultraljubičasta svetlost međusobno iste prirode. Ovu tvrdnju Maksvela potvrdio je ubrzo, 1888, Hajnrih Rudolf Herc.
Maksvel je 1864. publikovao dinamičku teoriju električnog polja, kojom je ponuđeno matematičko objašnjenje elektromagnetizma, danas poznate kao Maksvelove jednačine. On se, takođe, bavio istraživanjima termodinamike kretanja molekula gasova, iz čega je proizašao zakon distribucije po Maksvel-Bolcmanu, koji objašnjava nastanak toplote usled kretanja molekula. Maksvel je, pored toga, 1861. proizveo prvu kolor fotografiju. I u domenima astronomije utvrdio je da su saturnovi prstenovi sastavljeni od bezbroj malih tela, koja skladno, u pravilnom međusobnom rasporedu, rotiraju oko Saturna. Maksvel je 1871. osnovao Kevendiševu laboratoriju na Univerzitetu Kembridž, gde je služio kao istaknuti profesor fizike. Rano je dobio rak i umro u 48. godini života. U naučnom svetu Maksvel je priznat kao najbolji fizičar posle Njutna.
Najznačajniji Maksvelov rad je u oblasti elektriciteta. Njegov najvažniji doprinos je proširenje i matematička formulacija ranijih radova o elektricitetu i magnetizmu Majkla Faradeja, Andre-Marija Ampera i drugih u povezani set diferencijalnih jednačina. Ove jednačine, poznate i kao Maksvelove jednačine su prvi put pokazane Kraljevskom društvu 1864. i opisuju ponašanje i veze električnog i magnetnog polja, kao i njihovu interakciju sa materijom.
Maksvel jednačine su predvidele postojanje talasa od oscilujućih električnih i magnetnih polja koje putuju kroz prazan prostor brzinom koja se može dobiti iz prostih električnih eksperimenata; koristeći podatke dostupne u to vreme, Maksvel je dobio brzinu od 310,740,000 m/s.
Pokazalo se da je Maksvel bio u pravu i njegova kvantitivna veza između svetlosti i elektromagnetizma se smatra jednim od najvećih trijumfa fizike 19. veka.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
