Arheologija je nauka koja se bavi iskopavanjem ljudskih ostataka. Arheolozi istražuju život prvih ljudi, razmatrajući objekte koje su ovi ostavili iza sebe. Takvi objekti uključuju zgrade, umjetnička dela, alatke, kosti.

Arheologija je jedna od nauka koje se stalno usavršavaju. Arheolozi koriste raznovrsne tehnike da bi sakupili što više podataka i da bi mjesta ili predmete istraživanja proučili što je više to moguće.

Nije precizno utvrđeno kada je nastala arheologija. Iskopavanja antičkih spomenika i pravljenje kolekcija antikviteta su bili prisutni hiljadama godina. Flavio Biondo, renesansni historičar iz Italije, sistematski je kreirao i dokumentovao vodič za rimske ruševine i topografski vodič starog Rima. Zbog toga ga neki nazivaju ranim osnivačem arheologije. Ipak, tek u XIX-om vijeku sistematsko izučavanje prošlosti kroz njene materijalne ostatke počelo je podsjećati na arheološku nauku kakva se danas izučava na univerzitetima. Iskopavanja i otkrića su se ipak bazirala na slučajnosti, a važnost koncepta kao što su raslojavanje i stavljanje nalazišta u određeni kontekst su potpuno zanemareni. 1803. godine Thomas Bruce, sedmi Earl od Elgina, uputio je žestoku kritiku zbog uklanjanja mermernih skulptura sa grčkog Panteona na kojem su se nalazile. Ipak, u ovoj kritici on je skulpture spominjao i vrjednovao samo kroz njihovu umjetničku vrijednost, a ne kroz historijsku.

Britanija je bila jedna od prvih zemalja koja je razvila sistematski prilaz arheologiji i prepoznala je kao zasebnu disciplinu (a debata da li je to nauka ili umjetnost još uvijek traje). Prve osobe koje su pokazale ozbiljniji individualni interes: sveštenici; oni su bilježili lokalne orjentire uz pomoć parohijana uz opise pojedinosti terena, a neke od tih spomenutih pojedinosti su bili drevni spomenici, kao na primjer uspravno kamenje, a vjerovatno nisu bili ni svjesni značaja nekih od spomenika. Zahvaljujući njima znamo mnogo o nekim arheološkim nalazima koji su u međuvremenu pomjereni sa izvorne lokacije, ili čak nestali u potpunosti. U XVI-om i XVII-om vijeku antikvari poput Johna Lelanda (Džon Leland), Johna Aubreya (Džon Obri) i Williama Stukeleya (Vilijam Stakli) vodili su pregled zemlje (Britanije), crtajući, opisujući i interpretirajući spomenike i predmete s kojima su se sretali.

U Americi, Thomas Jefferson (Tomas Džeferson), vjerovatno inspirisan svojim iskustvima u Evropi, nadgledao je sistematsko iskopavanje indijanskih pogrebnih humki na svojoj zemlji u Virdžiniji 1784. godine. Jeffersonove metode iskopavanja su bile napredne za to doba (što mu je donijelo titulu jednog od očeva arheologije), ali su bile primitivne u poređenju sa današnjim standardima. On nije jednostavno kopao u unutrašnjost humke »da bi našao nešto«, već bi iskopao uzorak zemlje da bi ga proučio. Rezultati nisu inspirisali njegove savremenike da nastave tim putem, već su oni općenito neselektivno kopkali unaokolo, kako na Bliskom istoku i evropskim humkama, tako i na sjevernoameričkim lokacijama, uništavajući tako vrijedne artefakte tokom iskopavanja.

Nešto poslije, Napoleonove armije su sprovodile iskopavanje tokom Egipatske kampanje. Imperator je poslao s njima grupu od 500 naučnika, specijalista u poljima biologije, hemije i lingvistike, da bi oni sproveli puno istraživanje drevnih civilizacija. Rad Jean-Françoisa Champolliona na kamenu iz Rozete preko kojeg je uspio prevesti hijeroglife, poslužio je kao ključ za daljnje istraživanje Egipta.

Jedna od ključnih figura u razvoju metoda arheologije bio je Pitt Rivers. Arheologija je još uvijek bila amaterski hobi, kada je Rivers, zahvaljujući veličini britanskog kolonijalnog carstva, dobio priliku da istražuje antikvitete u mnogim zemljama. Tokom svoje vojne karijere uspio je sakupiti veliki broj artefakata sa svih strana svijeta, i sve ih je smještao na svoj posjed, praveći nukleus muzeja koji je danas smješten u Oxfordu i koji nosi njegovo ime. Razvio je tipologiju radeći na svojoj ličnoj kolekciji, što je bilo od neprocjenjivog značaja za budući razvoj arheologije i razvoj metoda određivanja starosti.