For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Furmentu.

Furmentu

Furmentu (o frummentu) è lu nomu ginèricu pi nnicari arcuni speci dû gèniri Triticum dâ famigghia dî Graminacei.

È usatu pi nnicari sia la chianta ca li cariòssiti di tali chianti.

Sistimàtica

[cancia | cancia la surgenti]
Campu curtivatu a furmentu

Lu gèniri si suddividi 'n diversi speci, tra cui:

  • Triticum aestivum - granu tìnniru
  • Triticum beoticum - farru
  • Triticum durum – granu duru: urigginariu di l'Àfrica miditirrània, dâ Grecia e di l'Etiopia
  • Triticum monococcum - farràggini: urigginariu di l'Asia Minuri
  • Triticum polonicum -
  • Triticum sativum - granu tìnniru: urigginariu di l'Asia sud-uccidintali
  • Triticum vulgare – granu tìnniru: urigginariu di l'Asia sud-uccidintali

Alimintazzioni

[cancia | cancia la surgenti]

Lu granu duru e lu granu tìnniru sunnu utilizzati pi l'alimintazzioni umana (vidi). Lu granu duru cunteni cchiù prutiini di chiddu tìnniru. Lu granu duru pruduci sìmuli e simulati dî grànuli grossi cu spìculi netti, mentri dû granu tìnniru s'uttennu farini dî grànuli tunniggianti. Lu granu duru è utilizzatu pâ pruduzzioni di pasta alimintaria (e macari di pani), chiddu tìnniru di pani o di pasta a l'ovu.

Cultivazzioni

[cancia | cancia la surgenti]

La chianta dû furmentu è cunziddirata <<sfruttanti>> e veni abbicinnata cu culturi di rinnovu (granuturcu, barbabiètula) e di liguminusi furaggeri (erba mêdica, trifogghiu, ecc.).

Tècnica culturali

[cancia | cancia la surgenti]

Lu tirrenu veni prima priparatu cu n'aratura a media prufunnitati (30-40 cm), appoi erpicatu p'affinàrinni la supirfici, e nfini cuncimatu. La sèmina s'effèttua a uttùviru cu na <<siminatrici di pricisioni>>, ca distribbuisci li chicchi 'n fili paralleli picca distanziati, ntirrànnuli a na prufunnitati riulari di 2-3 cm (p'ogni èttaru sunnu nicissari 2 q di sumenzi). Àutri lavurazzioni sunnu la cuncimazzioni mmirnali, la rullatura dû tirrenu pi riaccustari li ràdichi e lu diservu chìmicu a frivaru pi distrujiri l'erbi nfistanti. La chianta si sviluppa lestamenti 'n primavera e junci n'autizza pari a 80-150 cm; a jugnu li spichi sunnu maturi e pronti pâ ricota.

Cunzisti ntô tagghiu dâ chianta (mititura) e ntâ siparazzioni dî chicchi dâ pagghia e dâ pula (tribbiatura). 'N gèniri sti dui upirazzioni sunnu svolti cuntimpuraniamenti, cu lu mpiegu di na metritrebbia.

Ntê riggiuni a clima timpiratu friddu, si cultiva lu furmentu <<tìnniru>>: li cariòssidi cuntennu na sustanza janca e farinusa, di cui si ricava la farina. Ntê riggiuni a clima timpiratu càudu, si cultiva mmeci lu furmentu <<duru>>: li cariòssidi sunnu vìtrii e dùnanu na farina granulusa (ditta sìmula). Li risi p'èttaru vàrianu dî 30-35 q pû granu tìnniru, ê 20-25 q pû granu duru.

Li primi classificazzioni foru chiddi fatti di Varruni e di Tiufrastu. Na distinzioni cchiù pricisa vinni però fatta sulu ntô 1719 da M. P. Tournefort e, attraversu chiddi succissivi di Percival (1921), di Vavilov e di Becker, s'è junti a na sistimàtica suddisfacenti dû gèniri.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Furmentu
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?