Гаврил Васильевич Ксенофонтов - саха учуонайа, политическай, общественнай диэйэтэл.

1888 с. тохсунньу 4 күнүгэр Арҕаа Хаҥалас улууһун IV Малдьаҕар нэһилиэгэр, Тиит Арыыга төрөөбүт.

Гаврил Васильевич Ксенофонтов 1912 сыллаахха Томскайдааҕы государственнай университет юридическай факультетын үөрэнэн бүтэрбит. Адбакааттаабыт, Саха сиригэр земство хамсааһынын салайааччыта уонна идеолога буолбут, "Якутский трудовой союз федералистов" диэн национальнай демократическай партияны тэрийбит. 1918 с. областничество програаммата үрэллибитин кэннэ политикаттан тэйбит, наууканнан дьарыктаммыт. Кини бэйэтин кылгас үйэтигэр наукаҕа улахан дьоҕурдаах буолан Сибииргэ үчүгэйдик биллэр, улахан учуонай буолар. Сүрдээх дьулуурдаахтык үлэлээн «Урааҥхай сахалар», «Эллэйада», «Ойууннааһын» о.д.а. бөдөҥ научнай үлэлэри суруйбута. 1938 сыллаахха муус устар 22 күнүгэр Москва чугаһынааҕы Дмитров куоракка үлэлии олордоҕуна олоҕо суоҕунан буруйдаан, тутан ылан хаайан баран, ол сыл атырдьах ыйын 28 күнүгэр ытарга уурбуттара. Москуба уобалаһыгар "Коммунарка" полигоҥҥа ытыллыбыт уонна көмүллүбүтэ. 1957 с. атырдьах ыйын 22 реабилитацияламмыта.

Хаҥалас улууһугар кини аатын кыраайы үөрэтэр музей уонна Тиит Аpыы орто оскуолата сүгэллэр.

• "Кыым" хаһыат, 15.04.2007. "Саха бастакы үрдүк үөрэхтээхтэрэ", Иннокентий Неустроев
• Репрессии учёных, биографические материалы.
• "Илин" сурунаал, , 2000 с., №1

http://www.sakhasire.com/index.php?itemid=2722 Руника — Уґун Дьурантаайы суруга, "Саха сирэ" хаһыат.