Афанасий Петрович Рязанскай (1873 с. тохсунньу 1 күнэ - 1930 (?)) — бэйэтин кэмигэр уһулуччу киһи, сырдатааччы, Амма улууһун бастакы кулубата.

3-с Чакырга (билигин Амма улууһун сирэ) 1873 сыллаахха тохсунньу 1 күнүгэр төрөөбүт. Ааҕарга-суруйарга сыылынай Натансоҥҥа Абаҕаҕа үөрэммит. Онтон Дьокуускайга киирэн реальнай училище 4 кылааһын 1890 с. бүтэрбит. Онтон Боотур уус улууһугар суруксуттаабыт.

1905 сыллаахха Сулҕаччыга оскуола тутуутун ситиспит.

1910 сыллаахха Үһүс Чакыр нэһилиэгин старостатынан талыллыбыт. Амма улууһа туспа барарын туруорсубут.

Саха уобалаһын күбүрүнээтэрин 1911 сыл ахсынньы 30 күнүнээҕи бирикээһинэн Амма улууһа араарыллыбыт. 1912 сыллаахха 12 Амма нэһилиэктэрэ Боотур уус улууһуттан арахсан туспа улуус буолбуттара, Рязанскай бастакы кулуба буолбута. Икки сылынан бэрик ылла диэн ууратыллыбыта.

Суруйар дьоҕурдааҕа дииллэр, Баһылай Никифоров хаһыаттарыгар кини икки тылынан суруйуулара утумнаахтык тахсаллара.

1921 сыллаахха Бүлүү уокуругун Одуну оскуолатыгар учууталлыыр этэ. 1921 сыллаахха Чурапчыга буолбут ВЯОНУ сийиэһин кыттыылааҕа. ВЯОНУ быһаарытынан хотугу улуустарга түүлээх хомуйааччынан ананар. Охуоскайга күрүүр. Иллэһии буолбутугар 1925 сыллахха Саха АССР Наркомземыгар үлэҕэ киирэр. 1926 сыллаахха Бүтүн Саха сиринээҕи Сэбиэттэр сийиэстэригэр дэлэгээтинэн талыллар. Онно сахалары байыаннай призывка ыҥырыыны утаран соҕотоҕун куоластыыр.

1927 сыллаахха тутуллан хаайыллар, ол эрээри сотору босхолонор. Сэбиэскэй тэрилтэлэргэ үлэҕэ киирэр, Наркомзем чилиэнэ буолар.

1929 (сороҕор 1930 дииллэр) сыллаахха Артемьев М. өрө туруутугар кытынна, Пепеляев сэриитигэр дьону хомуйда, эмиграцияҕа сылдьар уолугар Саха сиринээҕи быһыыны-майгыны биллэрэ олорор диэн буруйданар, тутуллан, үс киһилээх суут (тройка) биригэбиэринэн Соловки арыыларыгар хаайыыга ыытыллар. Ол кэннэ сураҕа суох сүппүт, сорох сибидиэнньэннэн аара түрмэҕэ өлбүт^[1].

4 оҕолоох: Пантелеймон, Асклифеодот (Асклипиодот), Александра уонна Фекла^[2]. Уола Асклиопиодот Дьокуускайга биэлсэр оскуолатын бүтэрбитэ, сэбиэскэй былааһы ылымматаҕа, кыраныысса таһыгар Кытайга тахсан олорбута, бөдөҥ суруналыыс буолбута, 1942 сыллаахха диэри Шанхаайга олорбута, онтон Гонкоҥҥа олоро сылдьыбыта. 1949 сыллаахха Австралияҕа көспүтэ. Бу тухары кыраныысса таһыгар олорор сахалары бэйэтин тула түмэрэ, өйүүрэ, 1968 сыллаахха Брисбен куоракка өлбүтэ. Икки уоллаах этэ.

• «С клеймом уголовного преступника» Олег Якимов, «Илин» сурунаал