فلم فیئر اعزازات برائے بہترین ہدایت کار
ناں لـ	فلم فیئر اعزازات برائے بہترین ہدایت کار
دیس	بھارت
دین والا	فلم فیئر
أول جائزة	بمل رائے، دو بیگھہ زمین (1954ء)
صورة شريط الخدمة
ویب سائیٹ	فلم فیئر اعزازات
ترمیم

فلم فیئر اعزاز برائے بہترین ہدایت کار فلم فیئر اعزازات دے بالی وڈ د‏‏ی فلماں اُتے دتے جانے والے اعزازات وچو‏ں اک اہ‏م اعزاز ا‏‏ے۔۔ ایہ پہلی بار 1954ء وچ دتا گیا۔

شعبہ	نام	سوپر لیٹیو	سال	یادہانی
سب تو‏ں زیادہ بار	بمل رائے	7 اعزازات	1954–1964	7 بار ہی نامزد ہوئے
سب تو‏ں زیادہ بار نامزد	یش چوپڑ‏ا	12 نامزدگیاں	1966–2005	4 بار حاصل کيتا
سب تو‏ں زیادہ بار نامزدگیاں، لیکن حاصل نئيں کيتا	مہیش بھٹ	6 نامزدگیاں	1984–1994	–

بمل رائے نے سب تو‏ں زیادہ 7 اعزاز حاصل کیتے تے ایہ مسلمسل سن، (1954–1956 تک 3 بار مسلسل تے 1959–1961 تک 3 بار مسلسل)۔ بمل رائے جدو‏ں وی نامزد ہويا، اس نے ایہ اعزاز جِتیا۔ یش چوپڑ‏ا، راج کپور تے سنجے لیلا بھنسالی ہر اک نے 4 باراعزاز جِتیا۔ یش چوپڑ‏ا 12 بار نامزد ہويا، جدو‏ں کہ راج کپور تے سنجے لیلا بھنسالی 6،6 بار نامزد ہوئے۔ مہیش بھٹ مسلسل نامزد ہُندا رہیا (1984–1986 3 سال مسلسل)۔ البتہ، 6 بار نامزد ہونے دے باوجود کدی ایہ اعزاز حاصل نئيں کر سکا۔ گلزار 1974ء وچ ، باسو چترجی 1977ء وچ تے رشی کیش مکھرجی 1980ء وچ دو دو فلماں دے لئی نامزد ہوئے۔ لیکن، کوئی ہدایت کار اک سال وچ دو بار نامزد ہونے تے اک ہی سال وچ 2 بار حاصل اعزاز حاصل کرنے وچ ناکا‏م رہیا ا‏‏ے۔

سائی پارجپيے 2 خواتین وچو‏ں پہلی سی جس نے ایہ اعزاز حاصل کيتا دوسری زویا اختر ا‏‏ے۔ سائی پارجپيے نے سفارش فلم اُتے 1985ء وچ جِتیا۔ پارجپيے پہلے اک بار چشم بد دور دے لئی 1982ء وچ نامزد کيتی گئی سی تے زویا اختر نے زندگی نہ ملے گی دوبارہ اُتے 2012ء وچ جِتیا۔ ہور خواتین ہدایت کار جو نامزد ہوئیاں میرا نائر برائے سلام بمبئے! 1990ء وچ ، فرح خان برائے وچ ہاں نا 2005ء وچ تے برائے اوم شاندی اوم 2008ء وچ ، گوری شندے برائے انگلش ونگلش 2013ء وچ تے میگھنا گلزار برائے تلوار 2016ء وچ ۔

راجکمار سنتوشی نے اپنی پہلی دونے فلماں گھائل تے دامنی اُتے اعزاز حیندا۔

صرف; زویا اختر تے فرحان اختر واحد بہنبھائی نيں جنہاں نو‏ں اک ہی سال 2012ء وچ نامزدگی ملی۔

مندرجہ ذیل ہدایت کار نے اک تو‏ں زیادہ بہترین ہدایت کار نامزد کیتے گئے نيں۔ لسٹ مجموعی اعزازاں د‏‏ی تعداد دے مطابق اے (قوسین وچ درج کردہ کل نامزدگیاں د‏‏ی تعداد دے نال)۔

7 : بمل رائے (7) 4 : یش چوپڑ‏ا (12) 4 : راج کپور (6) 4 : سنجے لیلا بھنسالی (6) 2 : راکش روشن (5) 2 : راجکمار سنتوشی (5) 2 : کرن جوہر (5) 2 : اشوتوش گواریكر (3) 2 : منوج کمار (3) 2 : گووند نیہالانی (2) 2 : Rakeysh Omprakash Mehra (2) 1 : سبھاش گھئی (6) 1 : گلزار (6) 1 : بی آر چوپڑہ (5) 1 : منصور خان (4) 1 : راجکمار ہیرانی (4) 1 : شیام بینیگل (3) 1 : Basu Chatterjee (3) 1 : ادتیے چوپڑ‏ا (3) 1 : Vidhu Vinod Chopra (3)

1 : Sohanlal Kanwar (3) 1 : Mukul Anand (2) 1 : Sooraj Barjatya (2) 1 : جے پی دتا (2) 1 : شیکھر کپور (2) 1 : محبوب خان (2) 1 : Sai Paranjpye (2) 1 : رامانند ساگر (2) 1 : اسیت سین (فلم ہدایتکار) (2) 1 : V. Shantaram (2) 1 : سجے گھوش (1) 1 : عامر خان (1) 1 : زویا اختر (1) 1 : Vikas Bahl (1) 1 : کونال کولی (1) 1 : وجے آنند (1) 1 : ابرار علوی (1) 1 : ستیہ جِت رائے (1) 1 : مظفر علی (1)

ذیل د‏‏ی لسٹ وچ ، ہر سال دے اعزاز فاتح دا پہلے ناں دتا گیا اے، اس دے بعد فلم دا نام۔ فلماں انہاں برساں د‏‏ی ترتیب تو‏ں نيں جنہاں وچ فلم اُتے اعزاز دتا گیا۔ 1959ء دے بعد تو‏ں بہترین ہدایت کار دا اعلان باقاعدگی تو‏ں ہويا۔

• 1954 بمل رائے – دو بیگھہ زمین
• 1955 بمل رائے – Parineeta
• 1956 بمل رائے – Biraj Bahu
• 1957 V. Shantaram – Jhanak Jhanak Payal Baaje
• 1958 محبوب خان – مدر انڈیا
• 1959 بمل رائے – Madhumati

• 1960 بمل رائے – Sujata
  • L. V. Prasad – Chhoti Bahen
  • V. Shantaram – Navrang
• 1961 بمل رائے – Parakh
  • کے آصف – مغل اعظم (فلم)
  • Kishore Sahu – Dil Apna Aur Preet Parai
• 1962 بی آر چوپڑہ – Kanoon
  • Nitin Bose – Gunga Jumna
  • Radhu Karmakar – جس دیش وچ گنگا بہندی اے
• 1963 Abrar Alvi – Sahib Bibi Aur Ghulam
  • Biren Nag – Bees Saal Baad
  • محبوب خان – Son of India
• 1964 بمل رائے – Bandini
  • بی آر چوپڑہ – Gumrah
  • C. V. Sridhar – Dil Ek Mandir
• 1965 راج کپور – Sangam
  • خواجہ احمد عباس – Shehar Aur Sapna
  • Satyen Bose – Dosti
• 1966 یش چوپڑ‏ا – Waqt
  • Chetan Anand – Haqeeqat
  • رامانند ساگر – Arzoo
• 1967 Vijay Anand – گائیڈ (فلم)
  • اسیت سین (فلم ہدایتکار) – Mamta
  • رشی کیش مکھرجی – Anupama
• 1968 منوج کمار – Upkar
  • اے بھیم سنگھ – Mehrbaan
  • A. Subba Rao – Milan
• 1969 رامانند ساگر – Ankhen
  • Bhappi Soni – Brahmachari
  • Ram Maheshwari – Neel Kamal

• 1970 یش چوپڑ‏ا – Ittefaq
  • L. V. Prasad – Jeene Ki Raah
  • شکتی سامنت – Aradhana
• 1971 اسیت سین (فلم ہدایتکار) – Safar
  • Raj Khosla – Do Raaste
  • Sohanlal Kanwar – Pehchaan
• 1972 راج کپور – Mera Naam Joker
  • رشی کیش مکھرجی – Anand
  • شکتی سامنت – Kati Patang
• 1973 Sohanlal Kanwar – Be-Imaan
  • کمال امراوہی – Pakeezah
  • منوج کمار – Shor
• 1974 یش چوپڑ‏ا – Daag
  • گلزار – Achanak
  • Gulzar – Koshish
  • راج کپور – Bobby
  • Rajendra Bhatia – Aaj Ki Taaza Khabar
• 1975 منوج کمار – Roti Kapda Aur Makaan
  • Anil Ganguly – Kora Kagaz
  • Basu Bhattacharya – Avishkaar
  • M. S. Sathyu – گرم ہويا
  • شیام بینیگل – Ankur
• 1976 یش چوپڑ‏ا – Deewar
  • گلزار – Aandhi
  • Ramesh Sippy – شعلے
  • شکتی سامنت – Amanush
  • Sohanlal Kanwar – Sanyasi
• 1977 گلزار – Mausam
  • Basu Chatterjee – Chhoti Si Baat
  • Basu Chatterjee – Chitchor
  • Rajkumar Kohli – Nagin
  • یش چوپڑ‏ا – Kabhi Kabhie
• 1978 Basu Chatterjee – Swami
  • اسرانی – Chala Murari Hero Banne
  • Bhimsain – Gharaonda
  • گلزار – Kinara
  • Manmohan Desai – Amar Akbar Anthony
• 1979 ستیہ جِت رائے – Shatranj Ke Khilari
  • Prakash Mehra – Muqaddar Ka Sikandar
  • Raj Khosla – Main Tulsi Tere Aangan Ki
  • راج کپور – Satyam Shivam Sundaram
  • یش چوپڑ‏ا – Trishul

• 1980 شیام بینیگل – Junoon
  • رشی کیش مکھرجی – Jurmana
  • Hrishikesh Mukherjee – Gol Maal
  • منموہن کرشنا – Noorie
  • یش چوپڑ‏ا – Kaala Patthar
• 1981 Govind Nihalani – Aakrosh
  • بی آر چوپڑہ – Insaaf Ka Tarazu
  • Esmayeel Shroff – Thodisi Bewafaii
  • رشی کیش مکھرجی – Khubsoorat
  • J. Om Prakash – Aasha
• 1982 مظفر علی – امراؤ جان (1981 فلم)
  • K. Balachander – Ek Duuje Ke Liye
  • Rabindra Dharamraj – Chakra
  • Ramesh Talwar – Baseraa
  • Sai Paranjpye – Chashme Buddoor
  • شیام بینیگل – Kalyug
• 1983 راج کپور – Prem Rog
  • بی آر چوپڑہ – اسلامی فلسفہ ازدواج
  • Ramesh Sippy – Shakti
  • ساگر سرحدی – Bazaar
  • Subhash Ghai – Vidhaata
• 1984 Govind Nihalani – Ardh Satya
  • مہیش بھٹ – Arth
  • Mohan Kumar – Avtaar
  • Rahul Rawail – بیتاب
  • Shekhar Kapur – Masoom
• 1985 Sai Paranjpye – Sparsh
  • Kundan Shah – Jaane Bhi Do Yaaro
  • مہیش بھٹ – Saaransh
  • Prakash Mehra – Sharaabi
  • Ravi Chopra – Aaj Ki Awaaz
• 1986 راج کپور – Ram Teri Ganga Maili
  • مہیش بھٹ – Janam
  • Rahul Rawail – Arjun
  • Ramesh Sippy – Saagar
• 1987 No Award
• 1988 No Award
• 1989 Mansoor Khan – قیامت تو‏ں قیامت تک
  • N. Chandra – Tezaab
  • Rakesh Roshan – Khoon Bhari Maang

• 1990 Vidhu Vinod Chopra – Parinda
  • میرا نائر – Salaam Bombay!
  • Sooraj Barjatya – Maine Pyar Kiya
  • Subhash Ghai – Ram Lakhan
  • یش چوپڑ‏ا – Chandni
• 1991 Rajkumar Santoshi – Ghayal
  • مہیش بھٹ – Aashiqui
  • Mukul Anand – Agneepath
  • Ravi Raja – Pratibandh
• 1992 Subhash Ghai – Saudagar
  • یش چوپڑ‏ا – Lamhe
  • Lawrence D'Souza – Saajan
  • مہیش بھٹ – دل اے کہ مندا نئيں
  • Randhir Kapoor – Henna
• 1993 Mukul S. Anand – Khuda Gawah
  • Indra Kumar – Beta
  • Mansoor Khan – جو جِتیا اوہی سکندر
• 1994 Rajkumar Santoshi – Damini
  • David Dhawan – Aankhen
  • مہیش بھٹ – ہم نيں راہی پیار دے
  • Subhash Ghai – Khalnayak
  • یش چوپڑ‏ا – Darr
• 1995 Sooraj Barjatya – Hum Aapke Hain Koun.۔!
  • Mehul Kumar – Krantiveer
  • Rajiv Rai – Mohra
  • Rajkumar Santoshi – Andaz Apna Apna
  • Vidhu Vinod Chopra – 1942: A Love Story
• 1996 ادتیے چوپڑ‏ا – دل والے دلہنیا لے جاواں گے
  • Indra Kumar – Raja
  • Mansoor Khan – Akele Hum Akele Tum
  • Rakesh Roshan – کرن ارجن
  • Ram Gopal Varma – Rangeela
• 1997 Shekhar Kapur – Bandit Queen
  • Dharmesh Darshan – راجا ہندوستانی
  • گلزار – Maachis
  • Parto Ghosh – Agni Sakshi
  • Rajkumar Santoshi – Ghatak
• 1998 J. P. Dutta – Border
  • Priyadarshan – Virasat
  • Rajiv Rai – Gupt
  • Subhash Ghai – Pardes
  • یش چوپڑ‏ا – دل تاں پاگل اے فلم
• 1999 کرن جوہر – کچھ کچھ ہُندا اے
  • عباس-مستان – Soldier
  • Ram Gopal Varma – Satya
  • سہیل خان – Pyaar Kiya To Darna Kya
  • Vikram Bhatt – Ghulam

• 2000 سنجے لیلا بھنسالی – Hum Dil De Chuke Sanam
  • David Dhawan – Biwi No.1
  • John Matthew Matthan – Sarfarosh
  • Mahesh Manjrekar – Vaastav
  • Subhash Ghai – Taal
• 2001 Rakesh Roshan – Kaho Naa.۔۔ Pyaar Hai
  • ادتیے چوپڑ‏ا – Mohabbatein
  • Dharmesh Darshan – Dhadkan
  • Mansoor Khan – Josh
  • Vidhu Vinod Chopra – Mission Kashmir
• 2002 اشوتوش گواریكر – لگان (فلم)
  • Anil Sharma – Gadar: Ek Prem Katha
  • فرحان اختر – Dil Chahta Hai
  • کرن جوہر – Kabhi Khushi Kabhie Gham.۔۔
  • Santosh Sivan – Asoka
• 2003 سنجے لیلا بھنسالی – Devdas
  • عباس-مستان – Humraaz
  • Ram Gopal Varma – Company
  • Sanjay Gupta – Kaante
  • Vikram Bhatt – Raaz
• 2004 Rakesh Roshan – Koi.۔۔ Mil Gaya
  • J. P. Dutta – LOC Kargil
  • Nikhil Advani – کل ہوئے نہ ہو
  • راجکمار ہیرانی – Munna Bhai M.B.B.S.
  • Ram Gopal Varma – Bhoot
  • Satish Kaushik – Tere Naam
• 2005 Kunal Kohli – Hum Tum
  • اشوتوش گواریكر – Swades
  • فرح خان – ماں ہاں نا (فلم)
  • فرحان اختر – Lakshya
  • Rajkumar Santoshi – Khakee
  • یش چوپڑ‏ا – ویر-زارا
• 2006 سنجے لیلا بھنسالی – Black
  • Madhur Bhandarkar – Page 3
  • Nagesh Kukunoor – Iqbal
  • Pradeep Sarkar – Parineeta
  • Ram Gopal Varma – Sarkar
• 2007 Rakeysh Omprakash Mehra – رنگ دے بسندی
  • کرن جوہر – Kabhi Alvida Naa Kehna
  • Rakesh Roshan – کرش
  • راجکمار ہیرانی – Lage Raho Munna Bhai
  • Sanjay Gadhvi – دھوم 2
  • Vishal Bhardwaj – Omkara
• 2008 عامر خان (اداکار) – تارے زماں پر
  • Anurag Basu – Life in a.۔۔ Metro
  • فرح خان – Om Shanti Om
  • Imtiaz Ali – Jab We Met
  • منی رتنم – Guru
  • Shimit Amin – Chak De! India
• 2009 اشوتوش گواریكر – جودھا اکبر
  • A. R. Murugadoss – Ghajini
  • Abhishek Kapoor – Rock On!!
  • ادتیے چوپڑ‏ا – رب نے بنا دتی جوڑی
  • Madhur Bhandarkar – فیشن (2008ء فلم)
  • Neeraj Pandey – A Wednesday!

• 2010 راجکمار ہیرانی – تھری ایڈیٹس (فلم)
  • انوراگ کشیپ – Dev.D
  • آیان مکرجی – ویک اپ سڈ
  • Imtiaz Ali – Love Aaj Kal
  • R. Balki – Paa
  • Vishal Bhardwaj – Kaminey
• 2011 کرن جوہر – مائی نیم اِز خان
  • Abhinav Kashyap – دبنگ
  • Manish Sharma – Band Baaja Baaraat
  • سنجے لیلا بھنسالی – Guzaarish
  • Vikramaditya Motwane – Udaan
• 2012 زویا اختر – Zindagi Na Milegi Dobara
  • Abhinay Deo – Delhi Belly
  • فرحان اختر – ڈان ٢: دتی کنگ اس بیک
  • Imtiaz Ali – Rockstar
  • Milan Luthria – The Dirty Picture
  • Raj Kumar Gupta – No One Killed Jessica
• 2013 Sujoy Ghosh – کہانی، 2012
  • Anurag Basu – برفی!
  • انوراگ کشیپ – Gangs of Wasseypur
  • گوری شندے – انگلش ونگلش
  • Shoojit Sircar – وکی ڈونر
• 2014 Rakeysh Omprakash Mehra – بھج ملکھیا بھج
  • Anand L. Rai – رانجھنا
  • Abhishek Kapoor – Kai Po Che!
  • آیان مکرجی – یہ جوانی اے دیوانی
  • سنجے لیلا بھنسالی – Goliyon Ki Raasleela Ram-Leela
  • روہت شیٹی – چنائی ایکسپریس
• 2015 Vikas Bahl – Queen
  • Abhishek Varman – 2 States
  • انوراگ کشیپ – Ugly
  • راجکمار ہیرانی – PK
  • Vishal Bhardwaj – Haider
• 2016 سنجے لیلا بھنسالی – باجی راؤ مستانی (فلم)
  • Kabir Khan – بجرنگی بھائی جان
  • Anand L. Rai – تنو ویڈز منو ریٹرنز
  • Meghna Gulzar – Talvar
  • Shoojit Sircar – Piku
  • Sriram Raghavan – Badlapur
• 2017 Nitesh Tiwari – دنگل (فلم)
  • Abhishek Chaubey – اڑدا پنجاب
  • Ali Abbas Zafar – Sultan
  • کرن جوہر – اے دل اے مشکل
  • Ram Madhvani – Neerja
  • Shakun Batra – Kapoor & Sons

• فلم فیئر اعزازات
• بالی وڈ
• بھارتی سنیما

• باضابطہ ویب سائٹ

سانچہ:فلم فیئر اعزازات سانچہ:فلم فیئر اعزاز برائے بہترین ہدایت کار