سلطنت ہسپانیہ
سلطنت ہسپانیہ یاں ہسپانوی سلطنت جگ دی تریخ دیاں وڈیاں سلطنتاں تے پہلیاں عالمی ریاستاں چوں اک سی ۔ اس سلطنت چ یورپ ، امریکہ ، افریقہ ، ایشیاء تے اوقیانوسیہ دے علاقے تے نوآبادیات شامل سن ، جہڑس 15ویں صدی توں 20ویں صدی تک سپین دے قبضے چ رہے ۔ سپین 1492ء چ سقوط غرناطہ ، یعنی استرداد دے خاتمے دے نال ای اک متحد بادشاہت دے طور تے ابھرئیا ۔ ایسے سال کرسٹوفر کولمبس دی کمان ہیٹھ پہلی ہسپانوی کھوجی مہم نے وڈا سمندر اوقیانوس دے پار " نویں دنیا " لبھی تے اینج نوآبادیاتی دور شروع ہوئیا ، جس نے اگلیاں کئی صدیاں تک کمزور ملکاں نوں طاقتور ملکاں دی غلامی چ دے دتا ۔ ہسپانوی سلطنت دا مرکزی حصہ لہندے ادھا کرہ سی ۔
کھوج دے زمانے ( عہد دریافت) چ سپین نے جزائر کیریبیئن تے نوآبادیاں قائم کیتیاں تے ہسپانوی فوجاں نے مقامی سلطنتاں ایزٹیک تے انکا دا خاتمہ کردے ہوئے مقامی لال ہندی آبادی دی وڈے پیمانے تے قتل عام کیتا ۔ بعد چ کئی بحری مہماں دے نتیجے چ اتلے امریکہ چ کینیڈا توں لے کے دکھنی امریکہ چ ٹیرا ڈیل فیگو تک اک وڈی ہسپانوی نوآبادی قائم ہوئی ۔ زمین دے دوالے چکر لگان دی ہسپانوی مہم جس دا آغاز 1519ء چ فرڈیننڈ میگلان نے کیتا تے 1522ء چ ہوان سپاستیان الکانو نے اسنوں مکمل کیتا تے ایدان سپین نے مغرب ولوں ایشیاء دا بحری رستہ تلاش کرنے چ کامیابی حاصل کر لئی ، ہن سپین دی نظر مشرق بعید تے سی ، جتھے بعد چ اس نے گوام ، فلپائن تے دوجے جزیرےآں تے نوآبادیاں قائم کیتیاں ۔ ہسپانوی عہد زریں دے دوران ہسپانوی سلطنت نیدرلینڈ ، لکسمبرگ ، بیلجیم ، اٹلی دے وڈے حصے ، جرمنی تے فرانس دے کجھ حصےآں ، افریقی ، ایشیائی تے اوقیانوسی مقبوضات تے پھیلی ہوئی سی تے اتلے تے دکھنی براعظم امریکا دا وڈا حصہ وی اس دے قبضے چ سی ۔ 17ویں صدی چ سپین دے کول اینی وڈی سلطنت سی جہڑی اس توں پہلاں کسے وی ریاست نے قائم نئیں کیتی سی ۔
استعماری دور (انگریزی:کالونیکل ایرا) چ ہسپانیہ تے اسدے مقبوضات وچکار تجارت چ زبردست اصافہ ہوئیا تے بحر اوقیانوس تجارت دا مرکز بن گئیا ۔
1808ء چ نیپولین دی کمان ہیٹھ فرانس دے سپین تے قبضے دی وجہ توں امریکی نوآبادیاں عارضی طور تے سپین توں کٹ گئیاں تے 1810ء توں 1825ء دے وچکار کئی آزادی دیاں تحریکاں دے نتیجے چ دکھنی تے گھبلے امریکا چ کئی نویں لاطینی امریکی ملک وجود چ آئے سپین دے باقی مقبوضات کیوبا ، پورٹو ریکو ، فلپائن تے ہسپانوی شرق الہند 19ویں صدی دے آچر تک سپین دے قبضے چ ای رہے ۔ جدوں ہسپانوی امریکی جنگ دے نتیجے چ اینہاں علاقےآں دا ذیادہ حصہ ریاست ہائے متحدہ امریکہ دے قبضے چ چلا گئیا تے 1899ء چ ہسپانیہ نے بحر الکاہل دے باقی جزیرے وی جرمنی نوں ویچ دتے ۔ 20ویں صدی دے شروع تک ہسپانیہ دے مقبوضات صرف افریقہ چ ای رہ گئے سن ، جتھے ہسپانوی گنی ، ہسپانوی صحارا تے ہسپانوی مراکش حالے تک اس دی غلامی چ سن ۔ 1956ء چ سپین نے مراکش نوں آزاد کر دتا تے 1968ء چ استوائی گنی نوں وی آزادی دے دتی گئی ۔ 1976ء چ سپین نے لہندا صحارا نوں وی آزاد کر دتا تے مراکش تے ماریطانیہ ے اس علاقے تے قبضہ کر لئیا تے بعد چ 1980ءچ ایہہ علاقہ مکمل طور تے مراکش دے قبضے چ چلا گئیا ۔ اقوام متحدہ دے تحت ایہہ علاقہ ہن وی سپین دے انتظام ہیٹھ مننیا جاندا اے ۔
اج جزائر کناری تے اتلے افریقہ چ کیوتا تے ملیلا دے نکے جہے علاقے سپین دے انتظامی علاقے نیں ۔
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
