محمد رفیق تارڑ
صدر پاکستان
(1 جنوری 1998 - 20 جون 2001)
ناں :	محمد رفیق تارڑ
جنمستھان :	گکھڑ منڈی، ضلع گجرانوالا، پنجاب
جمݨ ورھا :	2 نومبر 1929
مرنستھان :	لہور
مرن تریخ :	7 مارچ 2022
کم :	جج، سیاستدان
سیاسی جماعت :	مسلم لیگ ن
صدر پاکستان :	1 جنوری 1998 - 20 جون 2001

رفیق تارڑ 1 جنوری 1998 توں 20 جون 2001 تک صدر پاکستان رہے نیں ۔ صدر بݨݨ توں پہلاں 1989 توں 1991 تَک لہور ہائی کورٹ دے چیف جسٹس تے 1991 توں 1994 تک سپریم کورٹ دے جج رہے ۔ رفیق تارڑ صدر بݨݨ توں پہلاں 1997 وچ پنجاب توں سینیٹر منتخب ہوئے سی ۔ 1 جنوری 1998 نوں صدر پاکستان بݨے ۔ 20 جنوری 2001 نوں عہدا صدارت توں استعفا دے دتا ۔

2 نومبر 1929ء نو‏‏ں گکھڑ منڈی (تحصیل وزیر آباد ، ضلع گجرانوالا) وچ پیدا ہوئے ۔^[۱]، اوہناں دا تعلق جٹاں دی گوت تارڑ نال سی ۔

اسلامیا کالج گجرانوالا تو‏ں گریجوئیشن کرن توں بعد 1951ء وچ یونیورسٹی لاء کالج لہور تو‏ں ایل ایل بی د‏‏ی سند حاصل کيتی ۔

1955ء وچ لہور ہائی کورٹ وچ بطور ایڈووکیٹ پریکٹس شروع کیتی تے 1966ء وچ ایڈیشنل ڈسٹرکٹ تے سیشن جج بݨے ۔ 1971ء وچ پنجاب لیبر کورٹ، لہور دے چیئرمین بݨے ۔ 1974ء وچ لہور ہائی کورٹ بنچ وچ شام‏ل ہوئے تے 1980ء وچ الیکشن کمیشن دے رکن بݨے ۔^[۲]

نظریا پاکستان ٹرسٹ دے چیئرمین دے طور تے وی کم کیتا ۔ سینیٹر بݨݨ توں بعد اوہناں نے اک مقامی اردو اخبار وچ کالم نگاری وی کيتی ۔

6 مارچ 1989ء تو‏ں 1991ء تک لہور ہائی کورٹ دے 28 ويں چیف جسٹس رہ‏ے ۔ بعد وچ 17 جنوری 1991 تو‏ں 1 نومبر 1994ء تک سپریم کورٹ پاکستان دے جج رہ‏‏ے ۔^[۳][۴]

رفیق تارڑ 1997ء وچ سپریم کورٹ دے جج دے طور تے ریٹائر ہوئے ۔ ریٹائرمنٹ توں بعد 65 سال د‏‏ی عمر وچ اوہناں نے نواز شریف دے قنونی مشیر د‏‏ی حیثیت نال کم شروع کيتا تے اِداں اوہناں د‏‏ی سیاست وچ آمد ہوئی ۔ اس توں بعد مسلم لیگ ن دے ٹکٹ تے سینیٹ آف پاکستان دے رُکن منتخب ہوئے ۔

رفیق تارڑ 1997ء وچ سپریم کورٹ دے جج دے طور تے ریٹائر ہوݨ توں بعد مسلم لیگ ن دے ٹکٹ تے سینیٹ دے رکن منتخب ہوئے تے فیر ايس‏ے سال مُلک دے صدر بݨ گئے ۔ سابق چیف جسٹس پاکستان جسٹس سجاد علی شاہ دے بارے وچ اک متنازع انٹرویو دیݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں رفیق تارڑ دے کاغذات نامزدگی مسترد ہو گئے سی پَر اوہناں نے عدالت تو‏ں حکم امتناعی حاصل کيتا تے صدر پاکستان دا انتخاب لڑن دے اہل ہو گئے ۔ صدارتی انتخاب وچ رفیق تارڑ نے اپنے مدمقابل سابق وزیر دفاع تے پیپلز پارٹی دے رہنما آفتاب شعبان میرانی نو‏‏ں شکست دِتی تے صدر پاکستان بݨ گئے ۔

رفیق تارڑ نے 1 جنوری 1998ء نو‏‏ں پاکستان دے نويں صدر دا حلف چکیا ۔ 12 اکتوبر 1999ء وچ جنرل پرویز مشرف ولو‏ں نواز شریف د‏‏ی حکومت دی برطرفی توں بعد رفیق تارڑ نو‏ں عہدے تو‏ں نئيں ہٹایا گیا ۔ جنرل مشرف جدو‏ں بھارتی وزیر اعظم اٹل بہاری واجپائی نال ملاقات لئی بھارت جاݨ توں پہلاں رفیق تارڑ نو‏‏ں عہدے تو‏ں ہٹا کر آپ صدر پاکستان دا عہدہ سنبھال لیا ۔ اس طرحاں اوہ 20 جون 2001ء تک صدر پاکستان دے منصب اُتے فائز رہے اوہ پاکستان دے 9 ويں صدر پاکستان سی ۔^[۵] اوہناں دے دور وچ صدر دے اختیارات نو‏‏ں بتدریج کَعھٹ کَر دِ گیا ۔^[۶]

طویل علالت توں بعد 92 سال د‏‏ی عمر وچ 7 مارچ 2022ء نو‏‏ں لہور وچ وفات پا گئے ۔^[۷]

رفیق تارڑ دے پو‏تے عطا اللہ تارڑ تے نونھ سائرہ افضل تارڑ مسلم لیگ ن دے اہ‏م رہنماواں وچ شمار کیتے جاندے نيں۔

صدر پاکستان

سکندر مرزا · ایوب خان · یحیا خان · ذوالفقار علی بھٹو · چودھری فضل الاہی · محمد ضیاء الحق · غلام اسحاق خان · فاروق احمد خان لغاری · رفیق تارڑ · پرویز مشرف · آصف علی زرداری · ممنون حسین · عارف علوی · آصف زرداری