حسام الدین راشدی
| حسام الدین راشدی | |
|---|---|
| جم | 20 ستمبر 1911 |
| وفات | 1 اپریل 1982 (71 سال) |
| مدفن | مکلی قبرستان |
| شہریت |  پاکستان |
| بہن/بھائی | |
| عملی زندگی | |
| تعلیمی اسناد | پی ایچ ڈی |
| پیشہ | مورخ ، سوانح نگار ، ادبی نقاد ، ماہرِ لسانیات |
| پیشہ ورانہ زبان | سندھی ، فارسی |
| شعبۂ عمل | سندھ کی تاریخ ، فارسی ساہت ، جیوݨ ناواں ، تحقیق |
| اعزازات | |
 باب ادب
| |
ترمیم  | |
پیرحسام الدین شاہ راشدی (پیدائش: 20 ستمبر 1911ء - وفات: یکم اپریل 1982ء) پاکستان دے عالمی شہرت یافتہ محقق، تریخ دان، ماہر لسانیات تے فارسی ادبیات دے عالم تے سندھ دے نامور سیاستدان، صحافی تے ادیب پیر علی محمد راشدی دے چھوٹے بھائی نيں۔
حالات زندگی و تعلیم
[سودھو]پیر حسام الدین راشدی دی پیدائش رتو ڈیرو، لاڑکانہ، موجودہ پاکستان وچ 20 ستمبر 1911ء نوں سندھ دے مشہور روحانی گھرانے راشدی خاندان وچ پیر سید حامد شاہ راشدی دے گھر ہوئی۔[۱]
پیر حسام الدین راشدی نے ابتدائی تعلیم مولوی سید علی شاہ لکیاری تے مولوی محمد الیاس پنہور توں حاصل کيتی۔ چوتھے درجے تک پڑھنے دے بعد ذوق مطالعہ نوں اپنا رہبر بنایا تے ذوق کتاباں خوانی تے اخبارات نے انہاں اُتے علم دے دروازے کھول دیے[۲]۔
ادبی خدمات
[سودھو]شروع وچ پیر حسام الدین راشدی نے صحافت نوں ذریعہ معاش بنایا۔ اوہ کئی اخبارات توں منسلک رہے مگروہ جلد ہی صحافت توں منہ موڑ کر ذوق مطالعہ دی تسکین وچ محو ہوئے گئے تے نادر و نایاب مخطوطات تے مطبوعہ نسخےآں نوں جمع کرکے انہاں دا مطالعہ کرنے دا مشغلہ اختیار کیتا۔
سندھ اُتے انہاں دا احسان عظیم ایہ اے کہ انہاں نے سندھ دے اکثر فارسی مخطوطےآں تےسندھ دی تریخ نوں مدون کیتا تے اس طرح انہاں نوں محفوظ کر دتا۔ انہاں دے حواشی نوں معلومات تے تحقیق دی انسائیکلوپیڈیا کہیا جاسکدا اے۔ مقالات الشاعر، تکملہ مقالات الشاعر، مکلی نامہ تے تریخ مظہر شاہجہانی انہاں دی مدون کيتیاں گئیاں اوہ کتاباں نيں جنہاں اُتے مفید حواشی لکھ کے انہاں نے سندھ دی تریخ دی بہت ساریاں گتھیاں نوں سلجھایا اے۔ انہاں دی علمی تے تاریخی خدمات نوں دیکھ کے کہیا جاسکدا اے کہ انہاں نے اِنّا کم کیتا اے جو اک ادارے دے انجام دینے دا سی ۔[۳] آپ دی اردو، سندھی تے فارسی بولی دی مدون، لکھتاں تے تالیفات دی تعداد 43 اے [۴]۔
تدوین، تصنیف و تالیف
[سودھو]- ہفت مقالہ (فارسی بولی و ادب)، انجمن ترقی اردو کراچی، 1967ء
- میرزاغازی بیگ ترخان تے اُس دی بزمِ ادب، انجمن ترقی اردو کراچی، 1970ء
- تذکرہ شعرائے کشمیر، اقبال اکادمی لاہور، 1967ء
- مکلی نامہ، سندھی ادبی بورڈ جامشورو
- میر محمد معصوم بکھری، سندھی ادبی بورڈ جامشورو
- مقالات الشاعر سندھی، ادبی بورڈ جامشورو
- تذکرہ امیر خانی، سندھی ادبی بورڈ جامشورو
- تریخ مظہر شاہجہانی
- دُودِ چراغِ محفل، ادارۂ یادگار غالب کراچی، مارچ 1969ء
- مجموعه مقالات پیر حسام الدین راشدی (فارسی)
- حدیقۃ الاولیاء (تصحیح و حواشی)
- تذکره مشاہیرِ سندھ ( مقدمه و حواشی)
مقالات
[سودھو]- فردوسی و شاہنامه در سند (فارسی)، ماہنامه ارتباطات فرهنگي
- روابط فرہنگی و سیاسی ایران و سند (فارسی)، ماہنامہ وحید، فروردین 1346ھ - شماره 40
- فخری ہروی و سه اثر از او (فارسی)، جستا رہائے ادبی، تابستان 1350ھ - شماره 26
- غیرت خان "ماثر جہانگیری" دے مؤلف دا مدفن تے کتبہ، اخبار اردو (جریدہ) -ستمبر 2013ء ادارہ فروغ قومی زبان، اسلام آباد
- میر علی شہر قانع ٹھٹوی دی سوانح حیات، سہ ماہی "مہران"، شمارہ 2، 1956ء، سندھی ادبی بورڈ حیدرآباد
اعزازات
[سودھو]آپ دی ادبی و تعلیمی خدمات دے صلے وچ حکومت پاکستان نے ستارہ امتیاز توں نوازیا تے سندھ یونیورسٹی نے پی ایچ ڈی دی اعزازی ڈگری عطا کيتی[۴]۔ 1974ء وچ تہران یونیورسٹی، ایران نے فارسی زبان، ادب تے تریخ اُتے آپ دی خدمات دے صلے وچ اعزازی ڈاکٹریٹ دی ڈگری عطا کيتی[۲]۔
اقتباس
[سودھو]| ” | اپنے ارد گرد جو دیکھو، محسوس کرو، سنو سب لکھ ڈالو تے بہتر اے کہ چھپوا ڈالو۔ تواڈی تحریراں ملک دی زبان، ادب، سبھیاچار، رہتل تے تریخ دا اہم جز نيں، انہاں نوں لکھدے رہنا چاہیے۔ جے ایسا نئيں کیتا گیا تاں تواڈی تریخ گم ہوئے جائے گی[۵]۔ | “ |
وفات
[سودھو]سندھ دے مایہ ناز محقق، تریخ دان تے فارسی دے عالم پیر حسام الدین راشدی کراچی، پاکستان وچ یکم اپریل 1982ء نوں کینسر دے موذی مرض وچ مبتلا ہوئے کراپنے خالق حقیقی جاملے۔ وصیت دے مطابق آپ نوں مکلی دے تاریخی قبرستان وچ مخدوم محمد ہاشم ٹھٹوی دے مزار دے احاطے وچ مدفون کیتا گیا۔[۲]
ہور ویکھو
[سودھو]- راشدی خاندان
- پیر علی محمد راشدی
- مہتاب اکبر راشدی
حوالے
[سودھو]- ↑ پیر حسام الدین راشدتی، بائیو ببلگرافی ڈاٹ کم، پاکستان
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ محقق، صحافی تے تریخ دان پیر حسام الدین راشدتی، رضوان گل، رضوان گل بلاگ پوسٹ
- ↑ پیرحسام الدین راشدتی، پاکستانی کنیکشنز، برمنگھم برطانیہ
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ روزنامہ ڈان کراچی، 23 مارچ 2006، راشدی بھائیاں اُتے سیمینار
- ↑ شمالی سندھ دی کہاوتاں تے محاورے از انجینئرعبدالوہاب سہتو
سانچہ:ماہرین سندھیات سانچہ:پاکستانی ماہرین لسانیات
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
