سکول جس دے ودیالیا، مدرسہ، دھرم شالا، گوروکل وغیرہ ناں ہن جتھے طالب علماں نوں سائنسی ڈھنگ نال معلماں ولوں سکھیا دتی جاندی اے۔ اوہناں نوں لکھنا، پڑنا، وچارنا، کتہ مکھی ہونا، بولنا وغیرہ سکھایا جاندا اے۔ پڑھائی دا مکھ مقصد پیسہ کماؤنا اے۔ پر بچے پڑھ-لکھہ کے نہ صرف چنگی نوکری لبھن دے قابل بندے ہن، سگوں اوہ زندگی دے کئی حالاتاں نال نجٹھن دے وی یوگ بندے ہن۔ اک پڑھیا لکھیا انسان ڈاکٹر، سرکاری افسر یا بینک ملازم بݨ سکدا اے یاں اوہناں نال گل بات کرن توں ڈرن دی بجائے اوہناں نال سوکھا ہو کے گل کر لیندا اے۔ کتا سکھن توں پہلاں مڈھلی پڑھائی کر لین، تاں ہو سکدا اے کہ اوہ انی آسانی نال دوسریاں دے دھوکھے وچ نہیں آؤن گے۔ کئی دیساں وچ بچیاں لئی پرائمری تے سیکنڈری سکول وچّ پڑھنا ضروری ہندا اے اتے پڑھائی اکثر مفت ہندی اے۔ انسانی حقاں دا عالمی اعلان اتے بال حقاں متعلق اقرارنامہ کہندا اے کہ پڑھائی بچیاں دا بنیادی حق اے۔ پر کجھ دیساں وچّ پڑھائی مفت نہیں ہندی اے۔ ان پڑھ لوک اکثر بڑی اوکھی زندگی گزاردے ہن کیونکہ اوہناں نوں چنگی نوکری نہیں ملدی۔ ایہناں حالاتاں وچ اک انسان دا پڑھیا لکھیا ہونا کافی معاون ثابت ہو سکدا اے۔ اک پڑھیا-لکھیا انسان آسانی نال وہماں دا شکار نہیں ہندا۔ کئی ماں پیو اپنے منڈیاں نوں تاں سکول بھیجدے ہن پر اپنیاں کُڑیاں نوں نہیں پڑھاؤندے۔ ان پڑھ ہون کر کے کڑیاں اپنی زندگی وچّ ترقی نہیں کر سکدیاں۔ اقوام متحدہ بال فنڈ (یونیسیف) دی اک کتاب کہندی اے: “کئی مطالعےآں توں ایہو گل ثابت ہوئی اے کہ کڑیاں نوں پڑھاؤنا aی غریبی دی زنجیر نوں توڑن دا سبھ توں ودھیا طریقہ اے۔”

• سکول
• کالج
• یونیورسٹی