Polska Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Polski System prawny Konstytucja Ustrój polityczny Władza ustawodawcza Sejm RP Posłowie X kadencji Marszałek Sejmu: Szymon Hołownia Senat RP Senatorowie XI kadencji Marszałek Senatu: Małgorzata Kidawa-Błońska Władza wykonawcza Prezydent: Andrzej Duda Prezes Rady Ministrów: Donald Tusk Rada Ministrów: Trzeci rząd Donalda Tuska Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Najwyższy Pierwszy Prezes: Małgorzata Manowska Naczelny Sąd Administracyjny prezes: Jacek Chlebny Trybunał Konstytucyjny prezes: Julia Przyłębska Trybunał Stanu Małgorzata Manowska Krajowa Rada Sądownictwa przewodnicząca: Dagmara Pawełczyk-Woicka Kontrola państwowa Najwyższa Izba Kontroli Marian Banaś Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek Rzecznik Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski Finanse Narodowy Bank Polski Adam Glapiński Rada Polityki Pieniężnej Samorząd terytorialny Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa Podział administracyjny Polski Partie polityczne Kluby parlamentarne tworzą lub współtworzą: Prawo i Sprawiedliwość Suwerenna Polska Koalicja Obywatelska Platforma Obywatelska Nowoczesna Inicjatywa Polska Zieloni RS Agrounia Tak Lewica Nowa Lewica Lewica Razem Polska Partia Socjalistyczna Unia Pracy Polska 2050 Polskie Stronnictwo Ludowe Centrum dla Polski Unia Europejskich Demokratów Konfederacja Wolność i Niepodległość Nowa Nadzieja Ruch Narodowy Konfederacja Korony Polskiej Koło poselskie tworzy: Kukiz’15 Komitety ogólnopolskie, które nie przekroczyły progu w wyborach do Sejmu w 2023 roku: Bezpartyjni Samorządowcy Polska Jest Jedna Wybory Wybory parlamentarne: 2023 Wybory prezydenckie: 2020 Wybory do PE: 2024 Wybory samorządowe: 2024 Referenda: 2023 Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych minister: Radosław Sikorski Ambasadorowie Polski Placówki dyplomatyczne Komitet ds. Europejskich Parlamentarne Komisje Spraw Zagranicznych Sejmowa Senacka Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

Zjednoczona Prawica, ZP – polska koalicja rządowa^[d] o charakterze prawicowym powołana po wyborach parlamentarnych w 2015 roku, a następnie po wyborach przeprowadzonych 4 lata później. Rządziła w okresie od 16 listopada 2015 do 13 grudnia 2023 roku^{[e][5][6][7][8]}. W skład niej wchodzą dwie partie polityczne: Prawo i Sprawiedliwość i Suwerenna Polska (wcześniej Solidarna Polska)^[9].

Do 2021 roku do tej koalicji wchodziło jeszcze Porozumienie^[10][11]. W tym samym roku Partia Republikańska (która 16 grudnia 2023 roku została połączona z partią Prawo i Sprawiedliwość^[12]) weszła w skład Zjednoczonej Prawicy.

Zjednoczona Prawica stworzyła cztery samodzielne rządy: rząd Beaty Szydło, pierwszy, drugi oraz trzeci rząd Mateusza Morawieckiego^{[6][13][14][15][f]}.

W wyborach zawsze startowała jako KW Prawo i Sprawiedliwość^{[16][17][18][19][20][21][22]}. W wyborach prezydenckich w 2015 i 2020 roku koalicja wystawiła Andrzeja Dudę jako kandydata na stanowisko Prezydenta RP^{[23][24][25][26]}.

Koalicja została powołana po wyborach w Polsce w 2015 roku w celu powołania nowego rządu. W tamtych wyborach zdobyła większość w obu izbach parlamentu, przeganiając tym samym poparciem wcześniej rządzące Platformę Obywatelską i Polskie Stronnictwo Ludowe (Koalicję PO-PSL i obradujący rząd Ewy Kopacz)^[27]. W tym samym roku Prezesem Rady Ministrów reprezentującym Zjednoczoną Prawicę była Beata Szydło (na miejsce wcześniej urzędującego rządu Ewy Kopacz powstała rada ministrów Beaty Szydło)^[15], a od 2017 roku Mateusz Morawiecki (pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego)^[7].

W wyborach w Polsce w 2019 roku koalicja zdobyła największe w jej historii poparcie, osiągając tym samym 43,59% wszystkich głosów. To wzrost o 6,01 punktów procentowych względem wyborów przeprowadzonych 4 lata wcześniej. W tych samych wyborach straciła ona większość w Senacie, lecz zachowała ją w Sejmie. Od tego samego roku zaczął funkcjonować drugi rząd Mateusza Morawieckiego.

Partią polityczną z największym poparciem znajdującą się w opozycji wobec rządów Zjednoczonej Prawicy przez cały okres sprawowania przez nią władzy była Platforma Obywatelska (od 2019 wchodząca w skład Koalicji Obywatelskiej)^[27][28]

W październikowych wyborach Zjednoczona Prawica straciła większość w Sejmie, uzyskując 194 mandaty (do większości trzeba 231 miejsc w izbie niższej)^[g][2], co uniemożliwiło jej tworzenie rządu. 6 listopada Prezydent RP Andrzej Duda desygnował Mateusza Morawieckiego na premiera^[29], który został zaprzysiężony 27 listopada^[15]. 11 grudnia odbyło się głosowanie nad wotum zaufania: „za” było 190 posłów, „przeciw” – 266 i nikt się nie wstrzymał od głosu. Wotum zaufania nie udzielono^[30]. Tego samego dnia odbyło się głosowanie nad wyborem przewodniczącego PO Donalda Tuska na Prezesa Rady Ministrów, w którym ZP głosowała przeciw. Wynik to: 248 ,,za", 201 ,,przeciw"^[31]. Następnego dnia została wybrana Rada Ministrów (takie same były wyniki głosowania)^[32]. 13 grudnia został zaprzysiężony trzeci rząd Donalda Tuska^[33], przez co ZP przeszła do opozycji.

 Osobne artykuły: Rząd Beaty Szydło, Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, Drugi rząd Mateusza Morawieckiego i Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego.

Zjednoczona Prawica stworzyła swój pierwszy rząd po wyborach parlamentarnych w Polsce w 2015 roku. Wtedy zdobyła większość w Sejmie oraz Senacie^[27].

W grudniu 2017 roku zaczął obradować pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego^[14].

Po wyborach parlamentarnych w Polsce w 2019 roku również miała władzę i ponad połowę posłów, lecz straciła większość w Senacie^[28].

Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku przyniosły Zjednoczonej Prawicy koniec jej rządów, które przejęła ówczesna opozycja^[2].

 Osobny artykuł: wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku.

W wyborach samorządowych w 2018 roku Zjednoczona Prawica zdobyła samodzielnie większość w pięciu sejmikach województw: podkarpackim, łódzkim, małopolskim, lubelskim, świętokrzyskim^{[4][34][35][36][37]}. W siedmiu znajduje się w opozycji: zachodniopomorskim, pomorskim, lubuskim, śląskim, kujawsko-pomorskim, mazowieckim, wielkopolskim^{[4][38][39][40][41][42][43][44]}. W pozostałych czterech (opolskim, dolnośląskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim) nie ma samodzielnych rządów, lecz wchodzi w skład koalicji rządzącej^{[4][45][46][47][48]}.

Marszałkami województw: świętokrzyskim, podkarpackim, małopolskim są członkami partii Prawa i Sprawiedliwości (ugrupowania wchodzącego w skład Zjednoczonej Prawicy)^{[49][50][51][52][53][54][55]}.

Większość polityków Zjednoczonej Prawicy sprzeciwia się między innymi legalizacji stosowania: metody in vitro, aborcji, eutanazji, narkotyków, kary śmierci, czy rejestracji związków i małżeństw jednopłciowych^[56][57][58]. Nie popiera większej integracji Polski w strukturach Unii Europejskiej^[59], lecz również nie planuje opuszczać tej organizacji międzynarodowej. Szanuje utrzymanie wszystkich dotychczasowych (konserwatywnych) tradycji^[1].

Zjednoczona Prawica popiera programy socjalne. Standardowym przykładem jest funkcjonujący od 1 kwietnia 2016 roku Program Rodzina 500 plus. W 2023 roku posłowie oraz senatorowie koalicji wsparli waloryzację 500 plus na 800 plus^[60]. Według części stron internetowych i politologów ZP popiera gospodarczy socjalizm (również słowa premiera Polski z ramienia Zjednoczonej Prawicy, Mateusza Morawieckiego wskazują, że poglądy jego rządu są bliskie ideologii socjalistycznej^[61][62])^[1][63].

Liczba członków wchodzących w skład Zjednoczonej Prawicy

 Osobne artykuły: Wybory parlamentarne w Polsce w 2015 roku, Wybory parlamentarne w Polsce w 2019 roku i Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku.

Startowała jako Komitet Wyborczy	Wybory	Sejm				+/-	Senat	+/-	Rząd
		Głosy					Mandaty
		Liczba	%	+/-	Liczba		Liczba
Prawa i Sprawiedliwości[16][17][18]	2015	5 711 687[27]	37,58 (1.)[27]		235/460 [27]		61/100 [27]		Większość
	2019	8 051 935[28]	43,59 (1.)[28]	6,01'	235/460 [28]		48/100 [28]	13'	Większość
	2023	7 640 854[2]	35,38 (1.)[2]	8,21'	194/460 [2][i]	41'	34/100 [2]	14'	Opozycja

 Osobne artykuły: Wybory prezydenckie w Polsce w 2015 roku i Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku.

*Poparty przez ZP kandydat niezależny

 Osobne artykuły: Wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku i Wybory samorządowe w Polsce w 2024 roku.

Wybory	Sejmiki				Rady powiatów				Rady gmin		Prezydenci, burmistrzowie, wójtowie
	Głosy		Mandaty		Głosy		Mandaty		Mandaty		Mandaty
	%	+/-	Liczba	+/-	%	+/-	Liczba	+/-	Liczba	+/-	Liczba	+/-
2018	34,13[83][84]		254/552 [84][85]		30,46[84]	-	2114[84][85][86]	-	5808[84][85][86]	-	234	-
2024	34,27[4]	0,14'	239/552 [4]	15'	29,94[87]	0,52'	2080[87]	34'	3069[88]	2739'

 Osobny artykuł: Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2019 roku.

Wybory	Głósy			Mandaty
	Liczba	%	+/-	Liczba	+/-
2019	6 192 780[3][89]	45,38 (1.)[3][89]		27/52 [3][90]

Według sondaży exit poll głosowanie na Zjednoczoną Prawicę deklarowały przede wszystkim osoby w podeszłym wieku, mieszkańcy wsi i małych miast oraz osoby z podstawowym i zawodowym wykształceniem (ma największe poparcie również u osób ze średnim wykształceniem). U osób, które skończyły uczelnie, przegrywa z Koalicją Obywatelską^[91][92].

W klubie parlamentarnym Prawa i Sprawiedliwości (reprezentacji Zjednoczonej Prawicy w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej) zasiadają również 7 posłów oraz 4 senatorów, którzy nie należą do żadnej partii politycznej. Posłowie, którzy jednocześnie są członkami ugrupowań: Kukiz’15, OdNowa RP i Polskie Sprawy, które nie wchodzą w skład koalicji, lecz parlamentarzyści ugrupowań prowadzonych przez Pawła Kukiza, Marcina Ociepę oraz Mateusza Niemca zostali wybrani z list Prawa i Sprawiedliwości^[98].

Rząd	Data głosowania	Wynik	Czy przyznano	Źródło
Rząd Beaty Szydło	18 listopada 2015	236' 18' 202'	Tak	[123]
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego	12 grudnia 2017	243' 0' 192'	Tak	[124]
Drugi rząd Mateusza Morawieckiego	19 listopada 2019	237' 2' 214'	Tak	[125]
	4 czerwca 2020	235' 2' 219'	Tak	[126]
Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego	11 grudnia 2023	190' 0' 266'	Nie	[127][128][129]

• Rząd Beaty Szydło
• Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego
• Drugi rząd Mateusza Morawieckiego
• Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego
• Prawo i Sprawiedliwość
• Suwerenna Polska
• Partia Republikańska (2021–2023)
• Ulica Nowogrodzka w Warszawie
• Rząd Kazimierza Marcinkiewicza
• Rząd Jarosława Kaczyńskiego
• Partie polityczne w Polsce
• Jarosław Kaczyński
• Zbigniew Ziobro
• Beata Szydło
• Mateusz Morawiecki
• Adam Bielan
• Forum Młodych PiS
• koalicja PiS-Samoobrona-LPR
• Porozumienie

• Państwowa Komisja Wyborcza - wyniki wyborów, lista kandydatów i komitetów wyborczych
• Krystyna Anna Paszkiewicz: Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej. Oprac. zespół: Westyna Gładkiewicz, Krystyna A. Paszkiewicz, Barbara Sawicka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004. ISBN 83-229-2493-3.

• Klub parlamentarny PiS
• Oficjalna Strona Internetowa PiS
• Oficjalna Strona Internetowa Suwerennej Polski