Zdobycie Portobello

Jeńcy w Portobelo przed obliczem Henry'ego Morgana. Obraz Howarda Pyle'a z 1887.
Czas	11 lipca 1668
Miejsce	Portobelo
Terytorium	audiencja Panamy
Przyczyna	chęć splądrowania miasta
Wynik	zdobycie miasta
Strony konfliktu
Piraci Królestwo Hiszpanii
Dowódcy
Henry Morgan Alexandro Manuel Pau y Rocaberti †
Siły
430-460 ludzi 133-500
Straty
znaczne bardzo poważne
Położenie na mapie świata miejsce bitwy
9°33′16″N 79°39′18″W/9,554444 -79,655000

Zdobycie Portobelo – zajęcie miasta przez angielskich piratów dowodzonych przez Henry'ego Morgana w 1668.

Po splądrowaniu kubańskiego miasta Puerto del Príncipe ludzie Morgana narzekali na niską wartość łupów. Kapitan zdecydował się więc na niespodziewane uderzenie na Portobelo, jedno z najbogatszych hiszpańskich miast w rejonie Karaibów. Siły Morgana liczyły ok. 430-500 ludzi na dziewięciu statkach. Obronę miasta z kolei stanowiło ok. 300 żołnierzy oraz członków załogi fortów Punta i Fort San Lorenzo nad rzeką Chagres u wejścia do zatoki^[a].

Siły piratów podpłynęły wczesną nocą 10 lipca wzdłuż wybrzeża na odległość ok. 6,5 km od miasta. Stamtąd większość sił popłynęła łodziami, a następnie pomaszerowała pod miasto. Około północy, po krótkiej wymianie ognia, ludzie Morgana opanowali podmiejską redutę i wysadzili ją wraz z pojmanymi Hiszpanami. Następnie rozpoczęli szturm na miasto. Walki przeciągały się, a flota, która wpłynęła na redę, nie mogła dać Morganowi dostatecznego wsparcia, gdyż była ostrzeliwana przez portową artylerię. Sam gubernator miasta Alexandro Manuel Pau y Rocaberti, wiedząc, że nie ma dostatecznych sił, schronił się w miejskim forcie.

Pierwszy szturm na główne umocnienia zakończył się niepowodzeniem i dużymi stratami pośród piratów, gdyż Hiszpanie stoczyli na nich beczki z prochem oraz duże kamienie. Jednak inna grupa napastników opanowała mniejsze umocnienia w pobliżu i ruszyła Morganowi z odsieczą. Kapitan nakazał zbudowanie drabin i szturm na mury, pod osłoną żywych tarcz, które stanowili miejscowi zakonnicy i zakonnice. Jednocześnie inna grupa starała się spalić bramę fortu. Ostatecznie brama ustąpiła, a reszta atakujących wdarła się na mury. Większość załogi fortu zginęła lub poddała się. Mimo próśb o kapitulację odmówił jej gubernator^[b], który ostatecznie został zastrzelony w walce kilku piratów.

Ludzie Morgana łupili bezlitośnie miasto i torturowali jeńców przez dwa tygodnie, żądając jednocześnie od mieszkańców Panamy okupu za miasto i grożąc jego spaleniem w razie odmowy^[c]. W tej sytuacji prezydent audiencji panamskiej wysłał oddział, aby siłą odzyskać miasto. Kapitan Morgan przewidział to jednak i na południe od miasta wysłał setkę swoich ludzi. Zorganizowali oni zasadzkę na drodze prowadzącej do miasta i zmusili do odwrotu hiszpańską odsiecz. Krótko później piraci zebrawszy w sumie 215-250 tys. reali (wówczas ok. 48-55 tys. £^[d]) oraz sukno, jedwab i inne dobra, odpłynęli na Jamajkę.

• Bitwa o Panamę

• Cordingly, Dawid Under the Black Flag, New York 2006;
• Earle Peter, The Sack of Panama. Captain Morgan and the Battle for the Caribbean, New York 1982;
• Exquemelin Alexander, Dzienniki piratów, Warszawa 2009;
• Harp Susan, History of the Las Cruces Trail and Adjacent Canal Area, Panama 2001.