For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Zbigniew Stuchly.

Zbigniew Stuchly

Zbigniew Stuchly (ur. 5 maja 1907 we Lwowie, zm. 7 sierpnia 2005 we Wrocławiu) – polski biolog i wojskowy; profesor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Brat majora doktora Stanisława Stuchłego (właśc. Stuchly), dyrektora szpitala w Nowym Sączu. Zięć lwowskiego poety i tłumacza, Kazimierza Nałęcz-Rychłowskiego. Jego żoną (ślub w 1938) była Irena-Nałęcz Rychłowska (29 września 1913 – 5 lipca 2005), publicystka i dziennikarka Polskiego Radia Lwów. Miał z nią 4 córki.

Ukończył Szkołę im. Kordeckiego, a następnie IX Państwowe Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego we Lwowie.

Zbigniew Stuchly, lata 60. XX w.

Absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy w Łobzowie. Porucznik rezerwy piechoty (nominacja 31 października 1938). Harcerz II, a następnie I Lwowskiej Drużyny Harcerzy, gdzie objął referat prasowy. Jako harcerz – ochotnik, był uczestnikiem obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej. Założyciel i członek Polskiej Korporacji Akademickiej Cresovia Leopoliensis. Studiował medycynę, a ostatecznie w 1937 ukończył biologię na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W latach 1927–1944 asystent (początkowo wolontariusz) Zakładu Biologii Ogólnej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Nauczyciel w gimnazjum Salezjanów. Kierownik działu produkcji szczepionki przeciwko tyfusowi Instytutu Rudolfa Weigla we Lwowie. Wiktor Weigl: „Miał jednak Ojciec kilku asystentów, bez których nie mógł się obejść. Zbigniew Stuchly, którego jak mi się wydaje, Ojciec typował jako swojego następcę na katedrze – do którego miał olbrzymie zaufanie – nie tylko w sprawach naukowych. Cenił go za jego podejście do spraw nauki, ale i za jego postawę moralną, zasady życiowe. Miał dla niego dużo szacunku, liczył się z jego zdaniem i mam wrażenie, że jego jedynego odrobinę się bał” („Wspomnienia o moim Ojcu”).

Zbigniew Stuchly
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1907
Lwów

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 2005
Wrocław

docent nauk biologicznych
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Lwowski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Akademia Medyczna we Wrocławiu

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie

1943-1944 nauczyciel na tajnych kompletach. Jako jeden z pracowników Instytutu dostarczał potajemnie szczepionkę do getta lwowskiego. Za jego pośrednictwem, tak długo, jak to było możliwe, Rudolf Weigl utrzymywał kontakt z uwięzionym tam swoim pracownikiem, lekarzem internistą, Adamem Finkelem. W latach 1945–1946 nauczyciel w Szkole Powszechnej im. Królowej Jadwigi w Nowym Sączu.

W latach 1946–1949 adiunkt w Zakładzie Biologii Ogólnej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. 1949–1950 — adiunkt w Katedrze Zoologii Ogólnej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Organizator i długoletni kierownik Katedry i Zakładu Biologii Ogólnej wrocławskiej Akademii Medycznej, której pracownikiem był od roku 1950. 1968-1977 – docent mianowany. Członek utworzonego w 1953 r. Towarzystwa Parazytologicznego, Towarzystwa Zoologicznego, a także Towarzystwa Historii Medycyny.

W 1977 odszedł na emeryturę, ale cały czas był aktywny naukowo. Brał udział w odczytach naukowych, spotkaniach weiglowców, lwowian i drużyny starszoharcerskiej. Na początku lat 90. z jego udziałem nakręcono filmy dokumentalne: "Czwartego lipca o świcie, we Lwowie", "Być we Lwowie". Jako naoczny świadek (mieszkał w pobliżu Bursy Abrahamowiczów, dokąd oprawcy zwozili aresztowanych profesorów), zdał najbliższego ranka, m.in. prof. Weiglowi, relację z mordu dokonanego 4 lipca 1941 przez hitlerowców: Einsatzkommando do zadań specjalnych pod dowództwem Eberhardta Schöngartha na 25 polskich naukowcach i kilkunastu członkach ich rodzin (zob. Mord profesorów lwowskich).

Zmarł 7 sierpnia 2005 we Wrocławiu i został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Z. Stuchly, Wspomnienia o Rudolfie Weiglu, Przegląd Zoologiczny III, 4, 1959
  • Zwyciężyć Tyfus. Instytut Rudolfa Weigla we Lwowie, Dokumenty i wspomnienia pod red. Zbigniewa Stuchlego, Wrocław 2001
  • Polskie Korporacje Akademickie, Biuletyn SFPK!A w Warszawie pod red. Leona Ter-Oganjana, Warszawa 1996
  • Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, wyd. z 10 sierpnia 2005
  • Gazeta Wyborcza, wyd. z 10 sierpnia 2005
  • Nasz Dziennik, wyd. z 11 sierpnia 2005
  • Gazeta Wyborcza. Wrocław, wyd. z 12 sierpnia 2005
  • Aleksandra Solarewicz, Czwartego lipca o świcie, we Lwowie, Rzeczpospolita, 5 lipca 2008 i Nowy Czas, 16 lipca 2008
  • Aleksandra Solarewicz, Człowiek, który uratował Jana Karskiego, Rzeczpospolita, 8 lutego 2011
  • Docent Zbigniew Stuchly, Wiadomości Parazytologiczne 2007, 53 (4) 359-375
  • A. Fastnacht-Stupnicka, Asystent profesora Weigla, Saga wrocławska. 74 opowieści rodzinne, wyd. II, Wrocław 2014
  • W. Weigl, lwow.home.pl
  • Relacje rodziny (w posiadaniu autora)
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Zbigniew Stuchly
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?