Zapalenie śródpiersia (łac. mediastinitis) – stan zapalny toczący się w śródpiersiu.

Zapalenie śródpiersia może przebiegać jako:

• ostre
  • rozlane
  • ropień śródpiersia
• przewlekłe

Ostre zapalenie śródpiersia jest najczęściej wynikiem uszkodzenia tkanek w trakcie zabiegów endoskopowych (gastroskopia, bronchoskopia) lub zabiegów chirurgicznych (zwłaszcza kardiochirurgicznych). Może również wystąpić wskutek ran kłutych, ciętych lub postrzałowych, pęknięcia przełyku wskutek wymiotów, a także powstawać przez szerzenie się procesów zapalnych w obrębie szyi, twarzoczaszki lub gardła (ropień okołomigdałkowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych szyi) (tak zwane zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia)^[1].

Przewlekłe zapalenie śródpiersia powstaje najczęściej w wyniku gruźlicy węzłów chłonnych śródpiersia.

• ostre zapalenie śródpiersia
  • silny ból za mostkiem nasilający się przy oddychaniu lub kaszlu
  • wysoka gorączka
  • lęk
  • tachykardia
  • tachypnoe
  • bolesność palpacyjna w okolicy mostka
  • objawy odmy śródpiersia lub odmy podskórnej
• przewlekłe zapalenie śródpiersia
  • zwykle przebiega bezobjawowo
  • w przypadku długiego przebiegu i powstaniu rozległych nacieków zapalnych, może przebiegać z objawami uciskowymi (objawy rzekomoguzowe) na:
    • drogi oddechowe – duszność, stridor, kaszel
    • przełyk – dysfagia.

• podwyższenie wskaźników zapalnych, takich jak leukocytoza, OB, CRP
• poszerzenie cienia śródpiersia w badaniu RTG klatki piersiowej
• w przypadku uszkodzenia przełyku – wyciek kontrastu poza przełyk widoczny w badaniu kontrastowym górnego odcinka przewodu pokarmowego
• obecność powietrza lub płynu widoczna w badaniu TK klatki piersiowej
• bronchoskopia może ujawnić miejsce uszkodzenia oskrzela
• ezofagoskopia może wykazać perforację przełyku

Zapalenie śródpiersia w postaci ostrej ma burzliwy przebieg. Konieczna jest dokładna diagnostyka i możliwie szybkie zlikwidowanie przyczyny, co zwykle wymaga leczenia operacyjnego. Konieczny też może być drenaż śródpiersia. Konieczne jest też stosowanie antybiotykoterapii o szerokim spektrum^[2].

Choroba przebiega z dużą, sięgającą 50%, śmiertelnością, zwykle w związku z sepsą i wstrząsem septycznym. Inne możliwe powikłania to ropień śródpiersia i ropniak opłucnej.