Worniany
 Kościół i plebania (XVIII w.) w Wornianach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
231220 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°44′N 26°01′E/54,733333 26,016667
| |
Worniany[2] (biał. Варняны) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim.
Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Jerzego w Wornianach.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa Wornian pochodzi od litewskiego varnas – kruk lub varnėnas – szpak, choć istniały koncepcje wywodzące ten toponim od białoruskiego араць – orać (ворная зямля – orna ziemia).
Pierwsza znane wzmianki w źródłach pisanych pochodzą z końca XIV wieku (łac. Vroney, Vronani), kiedy to wieś wymieniana jest jako część dóbr hospodarskich, z których dochód Władysław Jagiełło przeznaczył w 1391 r. na uposażenie dla nowo wybudowanego kościoła w Miednikach.
Miejscowość wzmiankowana w 1423 r. jako część dóbr wielkiego księcia Witolda w obrębie włości niemieskiej, a następnie (1453) jako centrum włości w powiecie niemieskim. Znajdował się tu jeden z najstarszych kościołów na Litwie ufundowany w 1462 r. przez Marynę Sągajłłównę. W XVIII w. na jego miejscu wzniesiony został nowy kościół w stylu barokowym[3].
Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie wileńskim województwa wileńskiego[4].
Pod koniec XIX w. miasteczko miało 24 domy i liczyło 249 mieszkańców, w tym 13 prawosławnych, 22 katolików, 114 żydów.
Podczas okupacji hitlerowskiej, jesienią 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 500 osób. W sierpniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Michaliszkach, by następnie ich zamordować[5].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- kościół św. Jerzego z XVIII wieku w stylu barokowym, od frontu posiada dwie wieże
- plebania w stylu barokowym
- baszta z XIX wieku na terenie założenia pałacowego Abramowiczów
- młyn
- żydowski dom modlitwy (XIX w.)
- zespół pałacowy Abramowiczów z parkiem (XIX w.)
-
Pałac Abramowiczów i wieża na wyspie, rys. N. Ordy, 1875-77 -
Pałac i wieża na wyspie -
Pałac i kościół -
Widok pałacowego dziedzińca i miasteczka z kościołem -
Widok na wyspę z wieżą, browar, młyn i tartak -
Kościół, rys. N. Ordy
.jpg)
_(3).jpg)
_(2).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
- ↑ Grzegorz Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 1997, s. 270-271, ISBN 83-904446-9-0, OCLC 835719268.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 80.
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1152.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Historia miejscowości po białorusku. westki.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-04)].
- Mapa okolic Wornian z okresu międzywojennego
- Worniany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 940.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
