Wiosna

Primavera

Autor	Sandro Botticelli
Data powstania	ok. 1470–1482
Medium	tempera na desce
Wymiary	203 × 314 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Florencja
Lokalizacja	Galeria Uffizi
Multimedia w Wikimedia Commons

Wiosna (wł. Primavera) – obraz włoskiego malarza renesansowego Sandra Botticellego.

Obraz komponował się w serie obrazów o tematyce mitologicznej, jakie stworzył po 1470 roku Botticelli w wyniku zainteresowania się kulturą antyczną, zwłaszcza postacią bogini Wenus. W tym samym okresie powstały dzieła Mars i Wenus, Narodziny Wenus i Wiosna. Według historyka Zygmunta Waźbińskiego obraz był ilustracją ziemskiego królestwa Wenus^[1]. Został on zamówiony do willi di Castello, która należała do Lorenza i Giovanniego di Pierfrancesco. Czas powstania dzieła określa się w latach 1470–1482, przy czym J.R. Hale podaje przedział czasowy 1470–1480^[2], Stefano Zuffi lata 1477–1482^[3], Susanna Buricchi lata 1481–1482^[4], a Rolf Tomana ok. roku 1482^[5]. Umberto Fortis z muzeum Uffizi ocenia powstanie obrazu na lata 1477–1478^[6].

Wiosna pokazuje indywidualny i niepowtarzalny styl Botticellego poprzez płynną linię, zwiewność szat, co stwarza delikatny, liryczny i melodyjny nastrój.

Istnieją różnorodne interpretacje tego dzieła.

• Może być to alegoria władzy Wenus (postać centralna) – królestwo Wenus, gdzie dobro zwycięża zło – jako realizacja humanistycznej utopii, której idea popularyzowana była przez neoplatońskich filozofów z Akademii Florenckiej.
• Istnieje hipoteza, iż obraz to alegoria miłości Giuliana Medici i zmarłej przedwcześnie (w 1476) Simonetty Vespucci (do tej nieszczęśliwej historii Botticelli często się odwoływał)^[7] lub też alegorię śmierci (przedstawionej jako podmuch Zefira; niebieskawa postać znajdująca się z prawej strony obrazu) i ponownego życia na Polach Elizejskich wspomnianej damy.
• Brzemienna Wenus i jej błogosławiący ruch ręki przypomina Madonnę, Merkury zaś św. Sebastiana (młodzieniec wyciągający dłoń do nieba, znajdujący się z lewej strony), a więc obraz może odwoływać się do religii chrześcijańskiej.
• Niektórzy historycy sztuki^[kto?] uważają, że obraz jest alegorią szczęśliwych rządów Wawrzyńca Wspaniałego.

• 
  Detal – postać Wiosny
• 
  Detal – trzy Gracje
• 
  Detal – Zefir i Chloris
• 
  Detal – Merkury

• Susanna Buricchi: Wielkie Muzea. Uffizi. Warszawa: HPS, 2007. ISBN 978-83-60688-37-3.
• Umberto Fortis: The Uffizi. A Guide the Gallery. Wenecja: Edizioni Storti, 1980.
• J.R.Hale Hale: A Concise Encyclopaedia of the Italian Renaissance. London: Thames and Hudson, 1981.
• Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
• Rolf Tomana (red.): Renesans w sztuce włoskiej. h.f.ullman, 2007. ISBN 978-3-8331-4209-3.
• Zygmunt Waźbiński: Malarstwo Quanttrocenta. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1989. ISBN 978-83-221-0433-0.
• Stefano Zuffi: Wielki Słownik Malarzy Tom I. Warszawa: HPS, 2006. ISBN 978-83-60688-15-1.

• Sandro Botticelli „Wiosna” – sekrety obrazu na portalu NiezlaSztuka.net