William Archibald

Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1850 Londyn
Data i miejsce śmierci	28 czerwca 1926 Adelaide
Minister spraw wewnętrznych Australii
Okres	od 17 września 1914 do 27 października 1915
Przynależność polityczna	Australijska Partia Pracy
Poprzednik	Joseph Cook
Następca	King O’Malley
Multimedia w Wikimedia Commons

William Oliver Archibald (ur. 3 czerwca 1850 w Londynie, zm. 28 czerwca 1926 w Adelaide^[1]) – australijski polityk. Członek Izby Zgromadzenia Australii Południowej (1893-1910) i Izby Reprezentantów Australii (1910-1919). Dwukrotny członek gabinetu federalnego Australii.

Pochodził z Anglii, gdzie jako młody człowiek pracował w zakładzie wytwarzającym fortepiany^[1]. W wieku 29 lat wyemigrował do Nowej Zelandii, skąd następnie przybył do Australii. Pracował jako robotnik m.in. w porcie w Adelaide i na kolei. Równocześnie był aktywny w organizacjach społecznych i politycznych, skupiających osoby z klasy pracującej o lewicowych poglądach^[1].

W 1893 został po raz pierwszy wybrany do izby niższej Parlamentu Australii Południowej, gdzie reprezentował Zjednoczoną Partię Pracy, która później przekształciła się w południowoaustralijską część Australijskiej Partii Pracy (ALP). Z czasem stał się tam jednym z najbardziej wpływowych posłów lewicy^[1]. W 1910 postanowił przenieść do polityki federalnej. Gdy ogłosił decyzję o swoim starcie wyborach do Izby Reprezentantów jako kandydat ALP w okręgu wyborczym Hindmarsh, żadna z pozostałych partii nie wystawiła przeciwko niemu kontrkandydata, zdając sobie sprawę z jego popularności^[1].

W latach 1914–1915 był członkiem trzeciego gabinetu Andrew Fishera, gdzie zajmował stanowisko ministra spraw wewnętrznych^[1]. Gdy chorującego Fishera zastąpił na czele rządu Billy Hughes, Archibald nie został wybrany przez klub parlamentarny w skład jego pierwszego gabinetu^[1] (zgodnie z ówczesnymi zasadami ALP, osoby mające wejść do rządu wybierał klub, a premier decydował tylko o podziale stanowisk między wskazanymi mu kandydatami). W 1916 w ALP doszło do rozłamu, zaś Archibald znalazł się w grupie polityków, którzy odeszli z partii wraz z premierem Hughesem i założyli Narodową Partię Pracy (NLP). W nagrodę za lojalność Hughes powołał go do swojego drugiego gabinetu, gdzie był ministrem handlu i ceł^[1]. W 1917 NLP połączyła się ze Związkową Partią Liberalną (CLP), tworząc Nacjonalistyczną Partię Australii (NPA), zaś w gabinecie z udziałem polityków z obu tych środowisk zabrakło już dla Archibalda miejsca^[1].

Pozostał posłem do 1919, kiedy to nie udało mu się obronić w wyborach swego mandatu parlamentarnego. Na politycznej emeryturze prowadził krótko księgarnię, ale szybko popadł w tarapaty finansowe. Pod koniec życia mieszkał w ośrodku prowadzonym przez Armię Zbawienia^[1]. Zmarł w wieku 76 lat.