Zbigniew Eugeniusz Godlewski

Medalion z grobu Zbyszka Godlewskiego
Data i miejsce urodzenia	3 sierpnia 1952 Zielona Góra
Data i miejsce śmierci	17 grudnia 1970 Gdynia
Przyczyna śmierci	postrzał
Miejsce spoczynku	Elbląg
Zawód, zajęcie	robotnik portowy
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Zbyszek Godlewski, właśc. Zbigniew Eugeniusz Godlewski^[1] (ur. 3 sierpnia 1952 w Zielonej Górze, zm. 17 grudnia 1970 w Gdyni) – robotnik portowy w Porcie Gdynia, zastrzelony w czasie wydarzeń grudniowych. Jest bohaterem Ballady o Janku Wiśniewskim, uważany jest za symbol ofiar Grudnia '70.

Zbyszek Godlewski urodził się 3 sierpnia 1952 w Zielonej Górze jako jedyny syn Eugeniusza, żołnierza LWP, i Izabelli.^[2] W połowie lat 50. rodzina przeniosła się do Żagania, następnie Gałkówka, po czym osiadła w Elblągu. Tu w 1970 Zbyszek Godlewski ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową Zakładów Mechanicznych Zamech im. gen. Karola Świerczewskiego. Następnie przeniósł się do Gdyni, gdzie rozpoczął kurs dokerski w Zasadniczej Szkole Zawodowej Zarządu Portu Gdynia; jednocześnie pracował jako robotnik portowy w Porcie Gdynia.

Zbyszek Godlewski został zastrzelony 17 grudnia przez żołnierzy LWP. Stało się to nieopodal przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia, po jego przyjeździe do pracy z Elbląga. W chwili śmierci miał 18 lat. Po tym incydencie protestujący przemaszerowali z jego ciałem niesionym na drzwiach ulicami Gdyni. Jego ojciec stwierdził, że na oddanym mu pokrwawionym swetrze syna widniały 3 dziury prawdopodobnie po postrzale, 2 na części brzusznej i 1 na części piersiowej^[3][4]. Pogrzeb bez okazania zwłok rodzinie odbył się nocą z 18 na 19 grudnia 1970 na cmentarzu w Gdańsku-Oliwie. W 1971 staraniem rodziny przeniesiony na cmentarz w Elblągu^[4].

Po upadku komunizmu w Polsce jedna z ulic w jego rodzinnym Elblągu została nazwana jego imieniem. Ulicę poświęconą pamięci Zbyszka Godlewskiego ustanowiono także w Zielonej Górze gdzie się urodził i gdzie spędził ostatnie wakacje w życiu^[5].

Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 17 grudnia 2008 (w 38. rocznicę Grudnia 70), za zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi^[6][7][8].

 Osobny artykuł: Ballada o Janku Wiśniewskim.

Historia młodego mężczyzny niesionego na drzwiach po ulicach miasta zainspirowała Krzysztofa Dowgiałłę do napisania tekstu piosenki o tym wydarzeniu. Nie znał on nazwiska ofiary, więc użył przypadkowego imienia i nazwiska: Janek Wiśniewski. Janek Wiśniewski, jako bohater piosenki, stał się symbolem tamtych wydarzeń, bardziej znanym nawet od swojego pierwowzoru. Po upadku komunizmu, Janek Wiśniewski stał się patronem jednej z ulic w Gdyni, znajdującej się w pobliżu stacji kolejowej, gdzie zginął. Również w Gdańsku jedna z ulic nosi jego imię.

• W filmie Czarny Czwartek w rolę Janka Wiśniewskiego wcielił się Tomasz Ziętek.

• Roman Strzałkowski - ofiara Poznańskiego Czerwca 1956
• Peter Mansfeld - ofiara represji po powstaniu węgierskim w 1956