Wikipedysta:SirKhanLewandofIHS/brudnopis
Joseph Brigniel
[edytuj | edytuj kod]Joseph Brigniel (ur. 23 marca 1699 r. w Klagenfurt am Wörthersee, zm. 1773 w Wiener Neustadt) – austriacki jezuita, misjonarz w Paragwaju w l. 1727-1767, odesłany z powrotem do Europy po wypędzeniu jezuitów z posiadłości hiszpańskich przez Karola III.
Kraj działania |
Paragwaj |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 marca 1699 |
Data i miejsce śmierci |
1773 |
Miejsce pochówku |
Wiener Neustadt |
Rektor kolegium Santa Fe | |
Okres sprawowania |
1762-1765 |
Consultor w kolegium Wiener Neustadt | |
Okres sprawowania |
1770-1773 |
Wyznanie |
Katolicyzm |
Kościół |
Rzymskokatolicki |
Inkardynacja |
Towarzystwo Jezusowe |
Śluby zakonne |
9 października 1716 r., 28 października 1733 r. profes czterech ślubów |
Czas edukacji i studiów
[edytuj | edytuj kod]Syn matki – Niemki a ojca – Francuza. Przed wstąpieniem do Towarzystwa Jezusowego pobierał naukę w kolegium w Klagenfurcie, które obecnie nosi nazwę Europagymnasium Klagenfurt, gdzie ukończył klasę fizyki. Nowicjat rozpoczął 9 października 1716 r. w Wiedniu.[1] Po nowicjacie studiował filozofię (1718-1721) w Wiedniu.[2] Następnie nauczał w tym samym kolegium podstaw gramatyki (parva) w Wiedniu (1721/22) i syntaksy w Sopronie (1722/23).[3] Teologię studiował w Wiedniu (1723/24) i w Grazu (1724-1727).[4]
Misjonarz
[edytuj | edytuj kod]Wkrótce po przyjęciu święceń kapłańskich został wysłany na misję do Paragwaju jako członek ekspedycji o. Jerónima Herrány. Przybył do Buenos Aires 19 kwietnia 1729 roku. 28 października 1733 Brigniel został profesem czterech ślubów w Candelaria w prowincji Misiones w północno-wschodniej Argentynie.[5]Pracował wśród Guarani i był przełożonym (od 1738 r.) redukcji San Javier w Urugwaju. Tam też napisał słownik, katechizm i kazania w języku guarani. Po rektoracie (1743-1747) w kolegium Corrientes (Argentyna) założył w 1748 r. misję San Jerónimo wśród Abipones, których języka nauczył się jako pierwszy, Był również tam przełożonym od 1753 roku. Napisał słownik, katechizm i kazania w języku abipońskim. Był też znakomitym matematykiem i muzykiem.[6] Rektor (1762-1765) kolegium Santa Fe. Dekret Karola III wypędzający jezuitów z posiadłości hiszpańskich zastał go w misji Rosario (zwanej także Timbó) wśród Mocobi.
Ostatnie lata życia
[edytuj | edytuj kod]W 1768 r. został deportowany do Włoch, skąd pod koniec 1769 r. wrócił do ojczyzny. W latach 1770-1773 był spowiednikiem i doradcą rektora (consultor) w kolegium w Wiener Neustadt, gdzie zmarł wkrótce po kasacie zakonu w 1773 roku.[7]
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Joseph Brigniel napisał gramatyki, kazania i katechizm w językach guarani i abipońskim. Rozpoczął pracę nad słownikiem języka guarani, którego nigdy nie skończył. Niestety dzieła Brigniela nie zachowały się do dziś, aczkolwiek jego prace dokończył Martin Dobrhizoffer.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lukacs L. SI, Catalogi personarum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Iesu, t. 6, 890 s., t. 7, 36 s, Rzym 1993.
- ↑ Lukacs L. SI, Catalogi personarum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Iesu, t. 7, Rzym 1993, s. 86,139, 190.
- ↑ Lukacs L. SI, Catalogi personarum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Iesu, t. 7, Rzym 1993, s. 242, 285.
- ↑ Lukacs L. SI, Catalogi personarum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Iesu, t. 7, Rzym 1993, s. 351, 380, 435
- ↑ Lukacs L. SI, Catalogus generalis seu Nomenclator biographicus personarum Provincae Autriae Societatis Iesu, t. 1, Rzym 1995, s. 130.
- ↑ Page C. A.., La literatura de los jesuitas expulsos de la provinvia del Paraguay. Memorias de una intensa labor; Literature of the Jesuits expelled from the provincial of Paraguay. Memories of intense work, Salamanca 2018, s. 179.
- ↑ Lukacs L. SI, Catalogi personarum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Iesu, t. 11, Rzym 1995, s. 26, 97, 169, 241.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]• Backer A de, Backer A de, Sommervogel C., Carayon A., Bibliothèque de la Compagnie de Jésus. Louvain, Editions de la Bibliothèque S.J., Collège philosophique et théologique, “Joseph Brigniel”, tom 8, 1848 Strasburg, s. 1929.
• Backer A de, Backer A de, Sommervogel C., Carayon A, Bibliothèque de la Compagnie de Jésus. Louvain, Editions de la Bibliothèque S.J., Collège philosophique et théologique, “Joseph Brigniel”, tom 9, Strasburg 1900, s. 1546.
• Backer A de, Backer A de, Sommervogel C., Carayon A Bibliothèque de la Compagnie de Jésus. Louvain, Editions de la Bibliothèque S.J., Collège philosophique et théologique, “Joseph Brigniel”, tom 2, Strasburg 1841, s. 164.
• Harney M. P., The Jesuits in History. The Society of Jesus through Four Centuries, The American Historical Review, tom 48, wydanie 3, Kwiecień 1943, s. 537, 538, Nowy Jork.
• Kiltzmantel A.„Die Jesuitenmissionare Martin Dobrizhoffer und Florian Paucke und ihre Beiträge zur Ethnographie des Gran Chaco im 18. Jahrhundert”, Wiedeń 2004, s. 180, 190, 328.
• Lukacs L. SI, Catalogi personarum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Iesu, t. 6-11, Rzym 1993-1995.
• Lukacs L. SI, Catalogus generalis seu Nomenclator biographicus personarum Provincae Autriae Societatis Iesu, t. 1, Rzym 1995, s. 130, 131.
• O'Neill C. E., S.L Domínguez J. M., S.I, Diccionario histórico de la Compañía de Jesús: biográfico-temático tom 1. AA-Costa Rica, “Joseph Brigniel”. Rzym 2001, 547 s.
• O'Neill C. E., S.L Domínguez J. M., S.I, Diccionario histórico de la Compañía de Jesús: biográfico-temático, tom 4 Piatti-Zwaans, “Joseph Brigniel” ,Rzym 2001, 3649 s.
• Page C. A., La literatura de los jesuitas expulsos de la provincia del Paraguay. Memorias de una intensa labor, „Cuadernos Dieciochistas”, Salamanca 2018.
• Polgár L., Begheyn P., Entire Jesuit Bibliography (1901-2021), tom 1-3, Rzym 1981, s. 1247, 1257, 1802, 2153, 4946, 5030.
• Storni H., Catálogo de los jesuitas de la Provincia del Paraguay (Cuenca del Plata), 1585-1768, “Joseph Brigniel” Rzym 1980, Institutum Historicum S. I. s. 43, 321, 329, 346.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.