Władysław Kucharski

Data i miejsce urodzenia	23 grudnia 1875 Sanok
Data i miejsce śmierci	28 maja 1942 Nowy Sącz
Zawód, zajęcie	historyk, nauczyciel
Narodowość	polska
Edukacja	C. K. Gimnazjum w Sanoku
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Rodzice	Stanisław, Zofia
Odznaczenia

Władysław Wiktor Kucharski (ur. 23 grudnia 1875 w Sanoku, zm. 28 maja 1942 w Nowym Sączu) – polski nauczyciel, historyk.

Władysław Wiktor Kucharski urodził się 23 grudnia 1875 w Sanoku^{[1][2][3][4][5]}. Był synem Stanisława (kancelista od ksiąg gruntowych w C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku^[2][6], radny miejski, w 1896 przeniesiony służbowo do Lwowa^[7]) i Zofii z domu Robel^[1][8] (zm. 1932 w Sanoku)^[9]. Miał brata Mieczysława (gimnazjalista, zm. 1885 w wieku 12 lat)^[6][10], siostry Wandę (zm. 3 stycznia 1882 mając 3 lata)^[11], Stefanię Apolonię (1885-1886)^[12][13]. Wraz z rodziną mieszkał w Sanoku przy ulicy Podgórze 284^[6][2].

W 1894 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Emil Gaweł, Franciszek Słuszkiewicz)^{[3][14][15][16]}. Po maturze miał podjąć studia prawnicze^[3]. Od 1894 do 1898 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego na kierunkach o specjalności historii, geografii i filozofii pod opieką naukową prof. Ludwika Finkela^[16]. Od października 1895 do 1896 odbywał studia uzupełniające na kierunku filozoficznym na Uniwersytecie we Fryburgu (Szwajcaria), co umożliwiło mu stypendium przyznane przez fundację Czartoryskich^[17][18].

Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej 22 sierpnia 1898 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. V Gimnazjum we Lwowie i od tego czasu pracował w zawodzie nauczyciela^[19][4][16]. W tej szkole uczył języka polskiego, historii, geografii^[20]. Złożył egzamin nauczycielski w zakresie geografii i historii 28 lutego 1899^[4][16]. Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 22 czerwca 1899 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach^{[21][22][4][16]}. Tam przez następne lata uczył języka polskiego, historii, geografii, historii kraju rodzinnego, języka francuskiego, był zawiadowcą biblioteki polskiej dla młodzieży, zawiadowcą zbiorów geograficznych^{[23][24][25][26]}. Reskryptami C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 29 grudnia 1901, z 14 października 1902 poruczono mu nadzór nad klasami umieszczonymi poza budynkiem w roku szkolnym 1901/1902, 1902/1903^[27][28]. Reskryptem RSK z 17 października 1902 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora^[29].

Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 23 czerwca 1903 otrzymał posadę nauczyciela w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie^[30][16]. Tam uczył historii, geografii, historii kraju rodzinnego (dziejów ojczystych), języka polskiego, kaligrafii, był zawiadowcą zbioru map i gabinetu geograficznego^{[31][32][33][34][35][4][36]}. 11 października 1910 oraz 7 lipca 1911 udzielano mu urlopu z posady nauczyciela w IV Gimnazjum i roku szkolnym 1910/1911 oraz 1911/1912 pełnił stanowisko kierownika Prywatnego Gimnazjum Realnego w Borszczowie, ucząc tam historii, geografii^{[37][38][39][40][41][16]}. Od roku szkolnego 1912/1913 ponownie był profesorem w IV Gimnazjum ucząc historii i geografii, był opiekunem kółka historycznego^[42][43][16]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 został członkiem Miejskiej Straży Obywatelskiej we Lwowie (sekcja III w dzielnicy I)^[44]. Po nadejściu inwazji rosyjskiej pozostał we Lwowie i uczył w IV Gimnazjum swoich przedmiotów w klasach kombinowanych, zastępczo zawiadywał też funduszem budowy bursy^[45], później był też pomocnikiem kancelaryjnym dyrektora^{[46][47][48][49]}

Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku szkolnym 1918/1919 podjął się zorganizowania kolonii dla uczniów IV Gimnazjum^[49]. Po przemianowaniu szkoły na Gimnazjum im. Jana Długosza nadal uczył historii i geografii, był zawiadowcą gabinetu historyczno-geograficznego i był pomocnikiem kancelaryjnym dyrektora^[50]. Równolegle, otrzymując zniżkę godzin lekcyjnych, w roku szkolnym 1919/1920 i 1920/1921 był kierownikiem Prywatnego Gimnazjum Realnego i Liceum Żeńskiego Sióstr Sercanek („Sacré Coeur”) (typu humanistycznego) przy placu Jura l we Lwowie^[50][41][51]. W 1921 kierował Zakładem Sierot i Ubogich w Drohowyżu^[50][41]. W późniejszych latach 20. nadal uczył w IV Gimnazjum^{[52][53][54][41][55][56]}. W szkole założył Kółko Miłośników Zabytków Lwowa^[55].

Na początku XX wieku był członkiem zarządu Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie^[57][58]. Według stanu z 1912 był członkiem Towarzystwa Historycznego^[59]. Od 1919 do 1921 zasiadał w Tymczasowej Radzie Miejskiej we Lwowie^[50][41]. Był przewodniczącym koła im. Adama Asnyka Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie^[60]. Od 1924 był redaktorem czasopisma harcerskiego „Skaut”^[53][41]. Pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Oddziału Związku Harcerstwa Polskiego (prezesem był o. Gerard Szmyd, katecheta w IV Gimnazjum)^[53].

Latem 1935 został dyrektorem Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu^[61] i sprawował to stanowisko do wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939^[62]. Pełniąc ten urząd zrzekł się pensji ze względu na emeryturę wojskową^[63].

Był redaktorem podręczników szkolnych wydawnictwa Ossolineum^[55]. Tworzył monografie historyczne, szkice literackie, nowele, utwory poetyckie i sceniczne^[64][65], Został honorowym członkiem Koła Historyków Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie^[55]. Został określony jako pierwszy historyk pochodzącym z miasta Sanoka^[66]. Był autorem monografii historycznej pt. Sanok i sanocka ziemia w dobie Piastów i Jagiellonów. Monografia historyczna z 1905, służącej na początku XX wieku za podstawowe źródło wiedzy o mieście, z którego korzystali w kolejnych latach historycy-regionaliści^[67].

Władysław Kucharski zmarł 28 maja 1942 w Nowym Sączu^[16]. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Nowym Sączu (kwatera 9)^[63] Był żonaty, miał dwóch synów, którzy polegli walcząc jako Orlęta Lwowskie w obronie Lwowa w 1918.

• Złota bulla z r. 1212 (1900, w: Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1900)^[68]
• Z przeszłości Sanoka (cykl w: „Gazeta Sanocka” od nr 9/1904)^[69]
• Gimnazyum sanockie w świetle cyfr do r. 1899 (cykl w: „Gazeta Sanocka” od nr 21/1904)^[70]
• Sanok i sanocka ziemia w dobie Piastów i Jagiellonów. Monografia historyczna (1905)^[71]
• Grzegorz z Sanoka. Rys biograficzny (w: „Gazeta Sanocka” nr 143/1906)^[72]
• Magistrat i mieszczanie sanoccy w ostatnim dziesiątku XVIII wieku (cykl w: „Gazeta Sanocka” od nr 162/1907)^[73]
• Ludność ziemi sanockiej na schyłku XVIII wieku w świetle protokołu magistratu sanockiego (przyczynek do historyi Sanoka) (1907)
• Przywileje wybranieckie. Dokumenty z ziemi sanockiej (1908)
• Rozruchy lutowe w Jasielskiem (1908)
• Wiosna Ludów w jasielskiem. Na podstawie rękopiśmiennych materyałów posła Franciszka Trzecieskiego i Rady Narodowej Obwodu Jasielskiego (1910)
• Geografia monarchii austriacko-węgierskiej dla użytku szkolnego (przed 1914, podręcznik)^[74]
• Mapa Galicyi. Skala 1:750 000 (1915, współautorstwo)
• Z czasu wojny (szkice) (1916, zbiór nowel)^[75]
• W stopięćdziesiątą rocznicę utworzenia Komisji Edukacji Narodowej i śmierci ks. Stanisława Konarskiego (1923)
• Ustawy Komisji Edukacji Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane w Warszawie roku 1783 (1923)
• Grottger. Malarz powstania styczniowego (1923)
• Historia Polski w obrazach Matejki (1923, podręcznik)^[76]
• Bolesław Chrobry. W 900-ną rocznicę koronacji (1925)
• Elementarz (metoda dźwiękowa) (1925, współautor: Jan Kazimierz Króliński)
• Henryk Sienkiewicz (życie i dzieła) (1925)
• Myśli z pism Sienkiewicza (1926)
• Dwustopniowość nauki historii w szkole średniej (1926)
• Jan Długosz (1415-1480) (1928)^[77]
• Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie (1928, redakcja)
  • w tym: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie^[78]
• Szkice historyczne (wybór). Objaśnienia i przypisy, Tom 1, Część 2 (1930, współautor: Karol Szajnocha)
• Wiadomości o Polsce współczesnej. Ze szczególnem uwzglȩdnieniem stosunków politycznych, gospodarczych i społecznych (1930, współautor: Antoni Wereszczyński)
• Idź na padół płaczu (obrazek sceniczny)^[79]

polskie

• Odznaka pamiątkowa „Orlęta”^[41]
• Odznaka 15-ej Służby dla Harcerstwa^[41]

austro-węgierskie

• Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych^[48]

• Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 7-120.
• Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-86077-57-3. Brak numerów stron w książce
• Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 1-346. ISBN 83-87703-59-1.
• Władysław Kucharski (publikacje). worldcat.org. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
• Władysław Kucharski (publikacje). worldcat.org. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).

• Publikacje Władysława Kucharskiego w bibliotece Polona